Ελισάβετ Σαββάτη
Οι παράνομες ξεναγήσεις δεν είναι μόνο κλαδικό πρόβλημα
TravelDailyNews: Πόσο διασφαλισμένο είναι το επάγγελμα του ξεναγού από την πολιτεία;
Ελισάβετ Σαββάτη: Το επάγγελμα του ξεναγού έχει νομοθετηθεί από το 1977 με το νόμο 710 που ρυθμίζει την εκπαίδευση από τον ΕΟΤ, την αδειοδότηση και την προστασία του, με πρωτοβουλία του Προέδρου και πρώην Γεν. Γραμματεα του ΕΟΤ κ. Τζαννή Τζαννετάκη. Επίσης εκδίδει συχνά το ελληνικό κράτος εγκυκλίους για την εφαρμογή της περί ξεναγών νομοθεσίας. Αρκεί να εφαρμόζεται η υπάρχουσα νομοθεσία, ώστε να ελέγχονται και να τιμωρούνται οι παραβάτες.
Με την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων του ΕΟΤ, οι έλεγχοι είχαν μειωθεί αισθητά, με αποτέλεσμα οι παρανομούντες να έχουν αποθρασυνθεί. Φέτος ξεκίνησαν και πάλι, με απόφαση της πολιτικής ηγεσίας, έλεγχοι για παράνομες ξεναγήσεις, από το υπουργείο, τον ΕΟΤ και την τουριστική αστυνομία, οι οποίοι όμως πρέπει να ενταθούν και να συστηματοποιηθούν για γίνουν περισσότερο αποτελεσματικοί.
Οι παράνομες ξεναγήσεις δεν είναι μόνο κλαδικό πρόβλημα. Ο ξεναγός προβάλει όχι μόνο την ιστορία και την αρχαιολογία, αλλά πληροφορεί τους επισκέπτες και για κάθε θεμα σχετικά με την χώρα μας, ήθη και έθιμα, πολιτικές εξελίξεις, σύγχρονη ζωή κλπ., ώστε να αποκτούν μια πλήρη εικόνα του τόπου μας. Εάν ο κάθε αρχηγός ή συνοδός ανεβαίνει στα λεωφορεία και παραπληροφορεί για την Ελλάδα η βλάβη σε αυτήν την εικόνα είναι μεγάλη και δεν αφορά μόνο τους ξεναγούς, αλλά και το εθνικό συμφέρον και τους καταναλωτές.
TDN: Σε τι επίπεδο βρίσκεται η παρεχόμενη εκπαίδευση από τις σχολές ξεναγών;
Ε.Σ.: Η εκπαίδευση βρίσκεται σε πολύ καλά επίπεδα. Το 1996 ο CEDEFOP θεώρησε με αναφορά του την εκπαίδευση των ξεναγών της Ελλάδας παραδειγματική και πρότεινε το ελληνικό μοντέλο να υιοθετηθεί και από άλλες χώρες. Ο ισχύων όμως από το 2002 Κανονισμός Λειτουργίας των Σχολών Ξεναγών του ΟΤΕΚ αποδείχθηκε στην πράξη σε αρκετά σημεία προβληματικός και γίνονται από την Ομοσπονδία προσπάθειες τροποποίησης αυτών των σημείων. Επίσης εδώ και χρόνια η ΠΟΞΕΝ ζητάει από το κράτος, μέσω των Σχολών Ξεναγών και ξένων ινστιτούτων, ιδρυμάτων πιστοποίησης επάρκειας κλπ, την εκμάθηση των λεγόμενων «σπανίων» ξένων γλωσσών σε ξεναγούς, όπως απαιτεί η αγορά της κάθε περιοχής, αλλά δεν είχαμε ακόμα θετική ανταπόκριση στο αίτημά μας, ενώ ξοδεύονται ανυπολόγιστα κονδύλια για επιδοτούμενα προγράμματα, που δεν έχουν συγκεκριμένο σκοπό και δεν ανταποκρίνονται στις άμεσες ανάγκες της τουριστικής αγοράς.
Για τους ήδη επαγγελματίες ξεναγούς τα συνεχή επιμορφωτικά σεμινάρια είναι απαραίτητα για την ανανέωση των γνώσεών τους. Τα σεμινάρια αυτά οργανώνονται ετησίως στην Αθήνα από τον ΟΤΕΚ, ενώ στην περιφέρεια τα υπόλοιπα Σωματεία Ξεναγών ψάχνουν για οικονομική στήριξη για την διοργάνωση κατά τόπους σεμιναρίων, τα οποία γινόταν παλαιότερα υπό την αιγίδα του ΕΟΤ. Επίσης η Ομοσπονδία μας διοργανώνει το Πανελλήνιο Συνέδριο-Σεμινάριο ξεναγών, κάθε χρόνο σε διαφορετικό μέρος της Ελλάδας. Φέτος το 7ο Πανελλήνιο Συνέδριο-Σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στην Κέρκυρα και την Ήπειρο στις 27/11-3/12 με την οικονομική στήριξη τοπικών αρχών. Την διοργάνωση έχει αναλάβει το Σωματείο-μέλος μας, Ξεναγών Ιονίων Νήσων & Δυτικής Ελλάδας.
TDN: Αναμφισβήτητα η εποχικότητα είναι ένα σοβαρό πρόβλημα για το επάγγελμα του ξεναγού. Ποιες είναι οι κινήσεις που προτείνεται να γίνουν, ώστε να περιοριστεί αλλά και ενδεχομένως να επιλυθεί;
Ε.Σ.: Για την επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν θα έπρεπε να γίνει διαφημιστική εκστρατεία από την πολιτεία, ταυτόχρονα όμως να υπάρχει και η κατάλληλη υποδομή, ώστε μια περιοχή να δέχεται και τους χειμερινούς μήνες επισκέπτες, π.χ. πτήσεις Charter, ανοιχτά καταστήματα, θέρμανση στα ξενοδοχεία κλπ. Βέβαια, δεν προσφέρονται όλα τα μέρη της Ελλάδας για χειμερινό τουρισμό, αλλά θα μας βοηθούσε πολύ, αν παράλληλα αναπτυχθεί ο συνεδριακός, επαγγελματικός, ιατρικός, θρησκευτικός και σχολικός τουρισμός σε πόλεις και στην περιφέρεια κατά τους «νεκρούς» μήνες του χρόνου. Δουλεύοντας με μαθητές σχολείων και ελληνικά γκρουπ το πρόβλημα θα περιοριζόταν πολύ για τους ξεναγούς. Σε μερικά μέρη οι συνάδελφοι απασχολούνται τη νεκρή περίοδο με ξεναγήσεις σχολείων, ενώ σε άλλα σχεδόν καθόλου. Τα δε ελληνικά γκρουπ δυστυχώς “ξεναγούνται” αρκετές φορές παράνομα από τους αρχηγούς ή ακόμα και τους οδηγούς λεωφορείων (!), παρόλο που έχουν πληρώσει για ξενάγηση, με σκοπό τη μείωση του κόστους από τον διοργανωτή της εκδρομής, ενώ οι έλληνες δεν έχουν μάθει ακόμα τα δικαιώματά τους ως καταναλωτές, ώστε να απαιτούν να έχουν στις εκδρομές τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό επαγγελματίες ξεναγούς με δίπλωμα και άδεια. Το τελευταίο διάστημα μόνο άρχισαν να γίνονται καταγγελίες από έλληνες περιηγητές, οι οποίοι ταξίδεψαν με οργανωμένα γκρουπ, είτε μέσα στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, πλήρωσαν για να ξεναγηθούν σε αξιοθέατα, αλλά οι διοργανωτές δεν φρόντισαν να «κλείσουν» επαγγελματία ξεναγό, όπως θα έπρεπε.
TDN: Πώς θα χαρακτηρίζατε το ασφαλιστικό σας καθεστώς;
Ε.Σ.: Το ασφαλιστικό μας καθεστώς έχει ρυθμιστεί ικανοποιητικά από το 1977 με το νόμο 710.
TDN: Έχετε αναπτύξει παράλληλες δραστηριότητες προκειμένου να συμβάλλετε στον καθαρισμό του περιβάλλοντος; Έχετε να προτείνετε κάτι σχετικά με την πολιτική ηγεσία;
Ε.Σ.: Τα περισσότερα σωματεία ξεναγών συνεργάζονται στενά με περιβαλλοντικές οργανώσεις, γιατί η φυσική ομορφιά της χώρας αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες και πρέπει να προστατευτεί. Δυστυχώς τα σκουπίδια, οι χωματερές και τα εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα στις διαδρομές μας είναι μόνιμη αφορμή παρατηρήσεων των επισκεπτών μας, οι οποίοι δεν καταλαβαίνουν για ποιο λόγο δεν προσέχουμε την πανέμορφή μας χώρα πιο πολύ.
Θεωρούμε ότι, μέσα στα πλαίσια της πολιτικής του κράτους για άνοιγμα σε νέες χώρες από όπου θα προέρχονται οι μελλοντικοί επισκέπτες μας, θα πρέπει να ενταχθεί και η εκμάθηση των νέων γλωσσών στους ξεναγούς.
Η ιστορία και ο πολιτισμός μας, όπως και η ευαίσθητη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας αποτελούν τον κύριο λόγο, ώστε να προβάλλεται η χώρα μας από, τους ξεναγούς οι οποίοι έχουν ειδικά εκπαιδευτεί από κρατικό φορέα για αυτό το επάγγελμα, το οποίο θεωρείται από μας λειτούργημα και χρειάζεται μεράκι και αγάπη.
TDN: Ποια τα κριτήρια φοίτησης στις σχολές ξεναγών στην Ελλάδα;
Ε.Σ.: Κάθε ευρωπαίος πολίτης μπορεί να φοιτήσει στη Σχολή Ξεναγών της Ελλάδος, εφόσον εκπληρώνει τις ίδιες προϋποθέσεις με τον Έλληνα υποψήφιο, δηλαδή απόφοιτος Λυκείου, έστω μια ξένη γλώσσα με άριστο επίπεδο και εισαγωγικές εξετάσεις. Τη στιγμή που έχει το δίπλωμα και την άδεια εξάσκησης επαγγέλματος μπορεί να ξεναγήσει ελεύθερα σε όλη την Ελλάδα, όπως κάθε Έλληνας ξεναγός.
Στην Ελλάδα εργάζονται νόμιμα αρκετοί Ευρωπαίοι που έχουν σπουδάσει στις σχολές ξεναγών της Ελλάδας όπως Γερμανοί, Ολλανδοί, Τσέχοι, Γάλλοι, Αυστριακοί, Σουηδοί κλπ, χωρίς διάκριση από τους Έλληνες συναδέλφους. Δυο φορές υπήρξαν Γερμανίδες πρόεδροι της Ομοσπονδίας μας, γεγονός που δείχνει ότι δεν υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσα σε συναδέλφους μας. Η χώρα προέλευσης του ξεναγού της Ελλάδας δεν είναι το ζητούμενο, όμως η φοίτηση στη σχολή ξεναγών της Ελλάδας, είναι απαραίτητη για κάποιον που ξεναγεί στην Ελλάδα. Εκτός αυτού και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες του επάγγελμα του ξεναγού θεωρείται ‘area specific” και το δίπλωμα “non transferable” κάτι πολύ λογικό γιατί κάποιος μπορεί να σπουδάσει 10 χρόνια όλους τους χώρους της Ελλάδας, αλλά αυτό δεν του δίνει τη δυνατότητα να ξεναγήσει την Μαδρίτη ή το Παρίσι.
