Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος
Σε περίοδο κρίσης και πάλι ο ελληνικός τουρισμός
Τον κώδωνα του κινδύνου προς κάθε κατεύθυνση, την Πολιτεία και τους εμπλεκόμενους φορείς, εκτιμώντας ότι τα χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν τον ελληνικό Τουρισμό είναι δυνατόν να αποκτήσουν πιο μόνιμο χαρακτήρα και να οδηγήσουν τον κλάδο σε μια μη αναστρέψιμη αρνητική πορεία στο χάρτη του διεθνούς ανταγωνισμού έκρουσε χτες ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), κ. Γεράσιμος Φωκάς.
“Ο ελληνικός τουρισμός” ανέφερε χαρακτηριστικά, “εισέρχεται και πάλι σε περίοδο κρίσης, καθώς σειρά αρνητικών εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων διαμορφώνει μια νέα, δύσκολη κατάσταση και οδηγεί σε έντονο προβληματισμό”. Από το 2004, όταν το όραμα του επαναπατρισμού των Ολυμπιακών Αγώνων και η επιτυχημένη διοργάνωσή τους, έδωσαν σημαντική ώθηση και στον Τουρισμό, μεσολάβησαν τρία χρόνια, με αύξηση των μεγεθών των αφίξεων, που, όμως, δεν συνοδευόταν από τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του Δημόσιου Τομέα (γραφειοκρατία), της Αγοράς (ανταγωνισμός), καθώς και των υποδομών.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου αναφέρθηκε αναλυτικά στην εικόνα και τα προβλήματα του ελληνικού τουρισμού, τονίζοντας πως το ΞΕΕ αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να διατηρεί επαφή αφενός μεν με τους εκπροσώπους των τουριστικών φορέων, ώστε να ενισχυθεί η υφιστάμενη συνεργασία για την επίλυση των προβλημάτων, και αφετέρου με τους εκπροσώπους των υπόλοιπων παραγωγικών κλάδων, ώστε να μετρώνται οι επιδράσεις των διακυμάνσεων της τουριστικής δραστηριότητας στο σύνολο της οικονομίας.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Η όλη εξωτερική συγκυρία (κρίση πετρελαίου, διεθνής οικονομική κρίση, ισοτιμία ευρώ-δολαρίου) δεν βοηθά δυστυχώς τη χώρα να υπερβεί, έστω και σταδιακά, τα γνωστά διαρθρωτικά της προβλήματα στον Τουρισμό και να έχει μια θετική τουριστική χρονιά. Η πραγματικότητα είναι ότι, παρά τις σημειωθείσες προόδους, είμαστε μια Χώρα-προορισμός με αδυναμίες και υστερήσεις σε βασικές υποδομές, με προβλήματα Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής, με τουριστική προσφορά σε μεγάλο βαθμό μέσης και χαμηλής στάθμης, με υπερπροσφορά καταλυμάτων, και συγχρόνως μια Χώρα, όπου οι υπηρεσίες πληρώνονται σε σκληρό ευρώ και το κόστος ζωής ολοένα και ακριβαίνει.
“Πρόκειται για μια καταλυτική αντίφαση, την οποία η Πολιτεία παραλείπει συστηματικά να αντιμετωπίσει, λαμβάνοντας τα ενδεδειγμένα μέτρα” επεσήμανε ο κ. Φωκάς.
Η φετινή χρονιά σημαδεύτηκε και συνεχίζει να σημαδεύεται από γεγονότα, που παρήγαγαν αρνητική δημοσιότητα και στο εξωτερικό: ακρίβεια, απεργίες σε βασικούς κλάδους, ασυνέπεια στις υποχρεώσεις μας απέναντι στους δείκτες του Κυότο, και πρόσφατα το διατροφικό σκάνδαλο με το ηλιέλαιο, ο σεισμός στη Δυτική Ελλάδα, αλλά και οι φημολογίες για νέο μεγάλο σεισμό.
Κατά την εκτίμηση του ΞΕΕ, το 2008 θα σημειωθεί ανάσχεση του ρυθμού της αυξητικής πορείας του Ελληνικού Τουρισμού ή το πιθανότερο, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, θα σημειωθεί στασιμότητα ή και περιορισμένη μείωση των αφίξεων στους σταθμούς εισόδου. “Ο κύριος λόγος” σημείωσε ο κ. Φωκάς, “είναι τα γνωστά σε όλους μας προβλήματα της Χώρας ως προορισμού, τα οποία διαρκώς αγνοούμε ή παραμελούμε, ενώ οι ευκαιρίες για τη θεραπεία τους, όπως π.χ. οι πόροι του Γ ΚΠΣ και τώρα του ΕΣΠΑ, χάνονται, χωρίς να υπάρξει συστηματικός καθορισμός προτεραιοτήτων και στοχευμένη διοχέτευση κονδυλίων στις προτεραιότητες αυτές”.
Ήδη, οι πρώτοι 5 μήνες (Ιανουάριος-Μάϊος 2008) για τους οποίους υπάρχουν στοιχεία αεροπορικών αφίξεων σημειώθηκε μικρή θετική ή αρνητική μεταβολή ή στασιμότητα για τους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς (π.χ. Κρήτη –0,1%, Ρόδος –3,8%, Κέρκυρα +1,1%%, σύνολο αεροπορικών αφίξεων στη Χώρα, χωρίς την Αθήνα, όπου ως γνωστόν στις διεθνείς αφίξεις μετρώνται και οι επαναπατριζόμενοι κάτοικοι εσωτερικού, +1,7%), ενώ και ο Απρίλιος και ο Μάϊος, οι πρώτοι μήνες της τουριστικής περιόδου, δεν ήταν ιδιαίτερα καλοί (Απρίλιος: σύνολο Χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας,-6,9% Κρήτη –14,3%, Ρόδος –12,1%, Αθήνα –5,6%, Μάϊος: σύνολο Χώρας συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας +2,3%, Θεσσαλονίκη +16,2%, Κρήτη +6,1%, Ρόδος –1,5%, Κως –3,3%, Κέρκυρα +1,7%).
Όσον αφορά στις κρατήσεις, για το σύνολο της περιόδου, σε ορισμένες περιοχές υπάρχει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τοπικών ενώσεων ξενοδόχων, πτωτική πορεία, που αναμένεται να προσδιορίσει και το αποτέλεσμα της όλης τουριστικής περιόδου (π.χ. Κέρκυρα, Κεφαλλονιά, Εύβοια), ενώ σε άλλες (π.χ. Ρόδος, Κως, Κρήτη) οι εκτιμήσεις οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι η κίνηση θα είναι περίπου ίδια με το 2007.
Εντούτοις, ακόμη και αν η κίνηση στα σύνορα εμφανίσει τελικά μικρή αύξηση, το ζήτημα δεν είναι κατά τη γνώμη του ΞΕΕ τα απόλυτα μεγέθη των αφίξεων. Το ζήτημα είναι η τελική απόδοση του ουρισμού μας σε μεγέθη, που σημαίνουν κάτι περισσότερο, σε μεγέθη, που μετρούν ποιοτικά στοιχεία του, όπως οι διανυκτερεύσεις και οι πληρότητες των καταλυμάτων, η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη και οι συνολικές τουριστικές εισπράξεις.
“Αν υποθέσουμε”, τόνισε ο κ. Φωκάς “ότι οι αφίξεις κατά το 2007 αυξήθηκαν πράγματι σε ποσοστό 12%, όσο δηλαδή δημοσιεύει ο Π.Ο.Τ ((«Preliminary 2007 results and prospects 2008») και προφανώς όσο έχει δηλωθεί από το ΥπΤΑ ή τον ΕΟΤ, κάτι που δεν φαίνεται να δικαιολογείται από τα μέχρι σήμερα υφιστάμενα στοιχεία, θα πρέπει να μας διακατέχει έντονος προβληματισμός για την –τουλάχιστον αναντίστοιχη με τις αφίξεις- πορεία των εισπράξεων (+0,4%)”.
Συνεχίζοντας ο κ. Φωκάς επεσήμανε: “Το ΞΕΕ δεν είναι ασφαλώς ο φορέας, που θα υποστήριζε ποτέ, ότι με τα σημερινά υψηλά απόλυτα μεγέθη αφίξεων στα σύνορα, μια αύξηση της τάξης του 5% κατά το 2007 είναι μικρή, για να θεωρούμε όμως ότι ο Τουρισμός μας «πηγαίνει καλά», θα πρέπει να συντρέχουν και άλλοι παράγοντες, όπως τουλάχιστον αντιστοιχία με την πορεία των εισπράξεων και των διανυκτερεύσεων και βελτιωμένη χρονική κατανομή, παράγοντες που – δυστυχώς- δεν προκύπτει από τα μέχρι σήμερα δεδομένα ότι συντρέχουν. Δεν έχει όμως δοθεί στη δημοσιότητα επεξεργασία ή προβληματισμός για την σημειούμενη καθίζηση των τουριστικών εισπράξεων σε συσχετισμό με την εκτιμώμενη αύξηση των αφίξεων κατά το 2007. Ενδέχεται να πρόκειται για γεγονός βραχυπρόθεσμης εμβέλειας. Σε κάθε περίπτωση το γεγονός αυτό συνεπάγεται τουλάχιστον την πτώση της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης των τουριστών. Αν συνεχιστεί, ίσως σημάνει ένα νέο γύρο υποβάθμισης της ποιότητας του τουριστικού μας προϊόντος.
Εδώ και πολλά χρόνια, η πορεία των πληροτήτων στο μεγαλύτερο μέρος της Χώρας, όπως αυτή αποτυπώνεται στα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ, είναι μη ικανοποιητική, σε σύγκριση με την πληρότητα αντίστοιχων περιοχών σε άλλες ανταγωνίστριες χώρες. Πιο συγκεκριμένα, σε είκοσι οκτώ (28) νομούς της Χώρας, η μέση πληρότητα των συλλογικών καταλυμάτων (2006) είναι κάτω του 40% σε ετήσια βάση. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έχουν ήδη προσαρμοστεί στην αυξημένη εποχικότητα, που ο Τομέας εμφανίζει τα τελευταία χρόνια και επομένως δεν ανοίγουν τις περιόδους, που δεν υπάρχει κίνηση.
Το ΞΕΕ, όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει έχει αναθέσει στο ΙΤΕΠ μια έρευνα για τις τουριστικές εισπράξεις, σε σχέση με τις αφίξεις, τις διανυκτερεύσεις και τα άλλα κρίσιμα μεγέθη του Τουρισμού, προκειμένου να είναι σε θέση να εισηγηθεί στην Πολιτεία σχετικές προτάσεις. Θα πρέπει, όμως, και αντίστροφα, από την πλευρά της Πολιτείας να υπάρξει ανάλογη δραστηριοποίηση, ώστε το πρόβλημα της έγκαιρης δημοσιοποίησης στοιχείων και της εξαγωγής σοβαρών προβλέψεων να μελετηθεί από τους κατεξοχήν αρμόδιους φορείς, δηλαδή την Τράπεζα Ελλάδος και την ΕΣΥΕ, σε συνεργασία με τον ΕΟΤ.
Η όλη εικόνα της πορείας της ζήτησης δεν δικαιολογεί αισιοδοξία και μάλιστα σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο και για αυτό στην οποιαδήποτε άλλη χώρα μια τέτοια εικόνα θα κινητοποιούσε τους αρμόδιους να θέσουν σε εφαρμογή ένα σχέδιο διαχείρισης κρίσης, πράγμα που σ’ εμάς δεν έχει γίνει… Θεωρούμε δεδομένο, ότι στη στρατηγική μάρκετινγκ, που εκπόνησε ο στρατηγικός σύμβουλος του ΕΟΤ, ασφαλώς θα πρέπει να περιλαμβάνεται και σχέδιο διαχείρισης κρίσεων, το οποίο πρέπει να εξειδικευτεί και να τεθεί σε εφαρμογή, χωρίς να μεγεθύνεται αλλά και χωρίς να υποτιμάται ή να ωραιοποιείται η πραγματική κατάσταση. Με σοβαρότητα και μέτρο θα πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία εκείνα μέτρα, που θα προλάβουν κατά το δυνατό ή και θα αποτρέψουν την κρίση, μεταξύ των οποίων και η αναθεώρηση της σχετικά ουδέτερης καμπάνιας της Χώρας σε τρόπο, ώστε να γίνει περισσότερο στοχευμένη.
Όσον αφορά δε για τα γραφεία του Ε.Ο.Τ. στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό, τα οποία θα πρέπει να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στον τομέα του τουριστικού μάρκετινγκ και της πληροφόρησης, ακόμη εκκρεμεί η αναβάθμισή τους, τόσο στο επίπεδο της λειτουργίας και υποδομής, όσο και στο επίπεδο της στελέχωσης.
Το Ξ.Ε.Ε. μάλιστα έχει υποστηρίξει την προώθηση της τουριστικής και οικονομικής διπλωματίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών, όπου δεν υφίστανται εξειδικευμένες δομές του Ε.Ο.Τ.
Δυστυχώς όμως είμαστε υποχρεωμένοι να επισημάνουμε ένα έλλειμμα συνεργασίας του Ξ.Ε.Ε. με το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, το οποίο δημιουργεί αγκυλώσεις και στρεβλώσεις στη διαμόρφωση των αναγκαίων πολιτικών και στη λήψη των κατάλληλων μέτρων”.
Δείτε την πλήρη συνέντευξη του κ. Φωκά στη δεξιά στήλη.
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
