Σχεδόν όλες οι μορφές τουριστικών επιχειρήσεων που υπάρχουν, μπορούν να λειτουργήσουν (και ήδη λειτουργούν) ως γυμνιστικές τουριστικές επιχειρήσεις. Αυτό δεν άφησε αδιάφορους τους tour operators που τα τελευταία χρόνια σχεδιάζουν, συνθέτουν και πωλούν τουριστικά γυμνιστικά πακέτα διακοπών σε όλο τον κόσμο.
Επειδή έχουν γραφτεί ελάχιστα για τον γυμνιστικό τουρισμό, αλλά πολλά για τον γυμνισμό, θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε όσο πιο επιστημονικά και αμερόληπτα γίνεται, αυτήν την ειδική και εναλλακτική μορφή τουρισμού που ονομάζεται γυμνιστικός τουρισμός.
Ας ξεκινήσουμε από το όνομα της ειδικής και εναλλακτικής μορφής τουρισμού που είναι, γυμνιστικός τουρισμός (naturism tourism ή naturist tourism ή nudism tourism είναι οι αγγλικές ονομασίες που μπορούμε να συναντήσουμε στην αγγλική τουριστική ορολογία). Δύο λέξεις, γυμνισμός (naturism) και τουρισμός (tourism).
Παρακάτω θα αναλύσουμε τον οργανωμένο γυμνιστικό τουρισμό. γιατί ο ανοργάνωτος είναι μια αυθαίρετη μορφή τουρισμού που ναι μεν συμβαίνει, αλλά δε μπορεί να υπολογιστεί, σχεδιαστεί και ληφθεί επιστημονικά υπ’όψη (παρά μόνο ως εν δυνάμει αγοραστική δύναμη του οργανωμένου γυμνιστικού τουρισμού).
Ξεκινώντας από το όνομα του γυμνιστικού τουρισμού, μπορούμε να τον προσεγγίσουμε με τον ορισμό των δύο λέξεών του.
– Γυμνισμός: Οι όροι Naturism , γυμνισμός και κοινωνική γυμνότητα ορίζεται γενικά ως η πρακτική της έκθεσης του γυμνού σώματος. Οι όροι naturism και γυμνισμός γενικά επίσης σημαίνουν ότι οι δραστηριότητες γίνονται σε μη σεξουαλικά ή οικογενειακά πλαίσια. Η χρήση και ο καθορισμός αυτών των όρων ποικίλλουν γεωγραφικά και ιστορικά. Προς το παρόν, στόχος είναι είναι η δημιουργία ενός άρθρου απαριθμώντας την ιστορική χρήση των όρων naturism και γυμνισμού και πώς διαφέρουν μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών, των χωρών, και των χρονικών διαστημάτων στην ιστορία.
Ένα κέντρο γυμνιστών (λέσχη, θέρετρο ή άλλη εγκατάσταση) είναι μια θέση όπου η γυμνότητα επιτρέπεται ανοιχτά.
Φιλοσοφία και πρακτική
Οι γυμνιστές πιστεύουν ότι το γυμνό ανθρώπινο σώμα πρέπει να είναι αποδεκτό, να είναι σεβαστό και να το χαιρόμαστε. Πιστεύουν ότι η θέα του γυμνού σώματος δεν είναι ντροπή, δε διαφθείρει, δεν είναι υποτιμητική ή επικίνδυνη. Δε θωρούν ότι η συνεύρεση γυμνών ανθρώπων είναι κάτι ανήθικο ή σεξουαλικό. Πιστεύουν ότι η γύμνια είναι μία υγιής φυσική κατάσταση, ότι η γύμνια είναι η πιο αγνή μας κατάσταση μια και έχουμε γεννηθεί γυμνοί.
Το μοντέρνο κίνημα του γυμνισμού είναι μια αναβίωση αρχαίων εθίμων που ήταν κυρίαρχα σε μεγάλο μέρος του κόσμου. Ακόμα και οι Εσκιμώοι πήγαιναν γυμνοί στα ιγκλού τους. Τη σημερινή εποχή μόνο μερικές απομονωμένες φυλές συνεχίζουν την πρακτική της γύμνιας με λίγα ή ακόμα και καθόλου ρούχα. Υπάρχουν τέτοιες κοινότητες στον Αμαζόνιο, στην υποσαχάρια Αφρική και στην Νέα Γουινέα.
Ο γυμνισμός δεν πρέπει να συγχέεται με την επιθυμία κάποιου να δει άλλους γυμνούς για σεξουαλικούς λόγους (ηδονοβλεψίας), ή με την επιθυμία κάποιου να τον δουν γυμνό για σεξουαλικούς λόγους (επιδειξίας).
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι με το να είναι γυμνοί γίνονται πιο αποδεκτοί από τους άλλους για αυτό που είναι, τόσο σωματικά όσο πνευματικά και συναισθηματικά. Χωρίς ρούχα η κοινωνική τάξη του καθενός δεν είναι άμεσα ορατή (πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/Γυμνισμός)
– Τουρισμός: Πολλές είναι οι προσπάθειες που έχουν γίνει για να δοθεί ένας επακριβής ορισμός του Τουρισμού. Από τα κύρια χαρακτηριστικά του, πέντε μπορούν να εξακριβωθούν εννοιολογικά και συγκεκριμένα τα εξής:
- Ο τουρισμός είναι αποτέλεσμα μεμονωμένης ή ομαδικής μετακίνησης ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς και η διαμονή τους σε αυτούς επί τουλάχιστον ένα 24ωρο με σκοπό την ικανοποίηση των ψυχαγωγικών τους αναγκών.
- Οι διάφορες μορφές του τουρισμού περιλαμβάνουν απαραίτητα δύο βασικά στοιχεία: Το ταξίδι στον τουριστικό προορισμό και τη διαμονή σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένου της διατροφής.
- Το ταξίδι και η διαμονή λαμβάνουν χώρα εκτός του τόπου της μόνιμης διαμονής των ανθρώπων που αποφασίζουν να μετακινηθούν για τουριστικούς λόγους.
- Η μετακίνηση ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς είναι προσωρινού και βραχυχρόνιου χαρακτήρα, που σημαίνει ότι πρόθεσή τους είναι να επιστρέψουν στον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους μέσα σε λίγες, μέρες βδομάδες ή μήνες.
- Οι άνθρωποι επισκέπτονται τουριστικούς προορισμούς για τουριστικούς λόγους, δηλαδή για λόγους άλλους από εκείνους της μόνιμης διαμονής τους ή της επαγγελματικής απασχόλησής τους.
Το 1941 οι καθηγητές Hunziker και Krapf του Πανεπιστημίου της Βέρνης υποστήριξαν την άποψη πως ο τουρισμός πρέπει να οριστεί σαν το σύνολο των φαινομένων και σχέσεων που προκύπτουν από την πραγματοποίηση ενός ταξιδιού σε έναν προορισμό και τη διαμονή σε αυτόν μη μόνιμων κατοίκων του.
Το 1937 η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων της Κοινωνίας των Εθνών σύστησε στις χώρες-μέλη της να υιοθετήσουν έναν ορισμό που χαρακτήριζε τον τουρίστα σαν ένα άτομο που ταξιδεύει για ένα χρονικό διάστημα 24 ωρών ή περισσότερο σε μια χώρα διαφορετική από εκείνη που διαμένει μόνιμα.
Δυόμιση δεκαετίες αργότερα, το 1963 η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για Διεθνή Ταξίδια και Τουρισμό, που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη συμφώνησε ο όρος επισκέπτης να περιγράφει κάθε άτομο που επισκέπτεται μία χώρα διαφορετική από εκείνη που διαμένει μόνιμα, για οποιοδήποτε λόγο εκτός από εκείνο της άσκησης ενός επαγγέλματος για το οποίο να αμείβεται με χρηματικούς πόρους της χώρας την οποία επισκέπτεται. Ο ορισμός αυτό καλύπτει δύο κατηγορίες επισκεπτών:
- Τους τουρίστες: άτομα που επισκέπτονται μια χώρα και διαμένουν σε αυτήν τουλάχιστον επί ένα 24ωρο, και των οποίων οι λόγοι επίσκεψης είναι τις περισσότερες φορές διακοπές, επαγγελματικοί, υγείας, σπουδές, συμμετοχή σε αποστολή ή σύσκεψη ή συνέδριο, επίσκεψη φίλων ή συγγενών, θρησκευτικοί και άθληση.
- Τους εκδρομείς: άτομα που επισκέπτονται μια χώρα και διαμένουν σε αυτή λιγότερο από ένα 24ωρο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι επιβάτες κρουαζιερόπλοιων, οι επισκέπτες που έρχονται και φεύγουν την ίδια μέρα χωρίς να διανυκτερεύσουν, καθώς επίσης και τα πληρώματα πλοίων, αεροπλάνων κ.λπ. (πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/Τουρισμός).
Από τους δύο παραπάνω ορισμούς μπορούμε ξεκάθαρα να διακρίνουμε ότι ο γυμνιστικός τουρισμός παρόλο το αίσθημα της ελευθερίας του γυμνού σώματος, διέπεται από ορισμένους κανόνες. Αυτοί οι κανόνες θεσπίστηκαν από γυμνιστικούς διεθνείς συλλόγους για την ανάγκη προστασίας των επιχειρήσεων αλλά και των πελατών τους. Οι πιο γνωστοί παγκοσμίως σύλλογοι είναι δύο, στην Ευρώπη ο INF-FNI (International Naturist Federation) και στην Αμερική ο AANR (American Association for Nude Recreation). Αυτοί οι σύλλογοι έχουν θέσει κάποιους κανόνες και όποιοι συμφωνούν με αυτούς μπορούν να γίνουν μέλη και συνδρομητές σε κάποια γυμνιστικά περιοδικά, διαφημιστικά, να συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις, συνέδρια, κ.λπ.
Οι τουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο του γυμνιστικού τουρισμού, συχνά χαρακτηρίζονται FKK επιχειρήσεις. Ο όρος FKK βγαίνει από τη γερμανική λέξη Freikörperkultur, που στα αγγλικά μεταφράστηκε ως “Free Body Culture”, δηλαδή θα μπορούσαμε να το μεταφράσουμε ως “φιλοσοφία του γυμνού σώματος”. Αυτός ο όρος ξεκίνησε από την δεκαετία του ’80, όταν το γερμανικό κίνημα Freikörperkultur κατάφερε να καταργήσει πολλές απαγορεύσεις που υπήρχαν μέχρι τότε, στην Γερμανία, για την δημόσια γύμνια. Θεωρήθηκε μία μεγάλη κατάκτηση δικαιωμάτων από τους γυμνιστές παγκοσμίως και ο όρος FKK υιοθετήθηκε από τον κόσμο των γυμνιστών. Σήμερα ο όρος FKK χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει μία επιχείρηση, λέσχη, πάρκο, περιοχή, κ.λπ. ως γυμνιστική. Ένας άλλος όρος που χρησιμοποιείται συνήθως για το χαρακτηρισμό γυμνιστικής επιχείρησης, πάρκου, λίμνης, κ.λπ. είναι ο αγγλικός όρος “clothes optional”, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει “τα ρούχα είναι προαιρετικά”.
Στις τουριστικές γυμνιστικές επιχειρήσεις συνήθως συναντούμε τις παρακάτω μορφές:
- Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.
- Τουριστικά Θέρετρα.
- Τουριστικά Καταλύματα, Ξενώνες, Καταφύγια, κ.λπ.
- Κάμπινγκ (Camping).
- Ιαματικά Κέντρα.
- Κρουαζιέρες (είτε μικρές σε κάποιο ιστιοπλοϊκό σκάφος, είτε μεγάλες σε γιοτ, κ.λπ.).
- Τουριστικά Πρακτορεία, που διοργανώνουν γυμνιστικές εκδρομές, τουριστικά πακέτα, συνέδρια, κ.λπ.
- Οργανωμένα Γυμνιστικά Events (γυμνή ποδηλατοδρομία, ιππασία, γυμνός μαραθώνιος, κ.λπ.).
- Γυμνιστικοί Σύλλογοι, Clubs, κ.λπ.
- Αεροπορικές εταιρίες (με την διοργάνωση γυμνών πτήσεων, κλπ.).
- Επιχειρήσεις άλλων ειδών που χαρακτηρίζονται, από τον νόμο, ως τουριστικές επιχειρήσεις, χωρίς να είναι αμιγώς τουριστικές επιχειρήσεις (εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, μαρίνες, κ.λπ.).
Από τα παραπάνω μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε ότι σχεδόν όλες οι μορφές τουριστικών επιχειρήσεων που υπάρχουν, μπορούν να λειτουργήσουν (και ήδη λειτουργούν) ως γυμνιστικές τουριστικές επιχειρήσεις. Αυτό δεν άφησε αδιάφορους τους πολυεθνικούς τουριστικούς πράκτορες (γνωστοί στην τουριστική ορολογία και ως “tour operators”) που τα τελευταία χρόνια σχεδιάζουν, συνθέτουν και πωλούν τουριστικά γυμνιστικά πακέτα διακοπών σε όλο τον κόσμο.
Όπως και στις υπόλοιπες ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, έτσι και ο γυμνιστικός τουρισμός, έχει δημιουργήσει κάποιους κορυφαίους προορισμούς (top προορισμούς), όπως η νότια Γαλλία, νότια Ισπανία, Καραϊβική, νότια ΗΠΑ, Κροατία, κ.λπ. Αυτοί οι τουριστικοί προορισμοί δεν δημιουργήθηκαν τυχαία, αλλά από τις άρτια οργανωμένες γυμνιστικές τουριστικές επιχειρήσεις που λειτουργούν εκεί και την ευνοϊκή νομοθεσία των κρατών που εδρεύουν. Οι ανθρωπολόγοι και οι κοινωνιολόγοι του τουρισμού θα προσθέσουν ότι πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η κοινωνική δομή, αρχές, κτλ. αυτών των χωρών, όμως θα διαφωνήσω μαζί τους, κυρίως ως προς τον βαθμό σημαντικότητας (δηλαδή, παίζουν ρόλο, αλλά όχι τόσο πολύ στον οργανωμένο γυμνιστικό τουρισμό). Συνήθως αυτές οι τουριστικές επιχειρήσεις είναι είτε απομονωμένες, είτε καλά “κρυμμένες” από τα αδιάκριτα βλέμματα (ψηλοί τοίχοι, αυστηρός έλεγχος εισόδου σ’αυτές, κ.λπ.), γι’αυτόν το λόγο άνοιξε το 2010 ξενοδοχείο για γυμνιστές στη γειτονική μας Τουρκία.
Γιατί όμως ο γυμνιστικός τουρισμός είναι τόσο επικερδής ώστε να ασχοληθούν μαζί του οι μεγάλο-παραγωγοί τουριστικών πακέτων (οι tour operators); Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το προφίλ του γυμνιστή τουρίστα.
Προφίλ γυμνιστή τουρίστα: Από έρευνες που έχουνε γίνει στο εξωτερικό, ο γυμνιστής είναι μεσαίου προς υψηλού εισοδήματος και εκπαίδευσης άτομο. Συναντούμε επίσης πολλές οικογένειες γυμνιστών.
Η τελευταία τάση που έχει δημιουργηθεί στους γυμνιστές είναι το γεγονός ότι πολλοί από τους γυμνιστές είναι μέσης προς τρίτης ηλικίας άτομα. Έτσι οι νεότεροι γυμνιστές άρχισαν να οργανώνονται σε ομάδες που τις ονομάζουν young nudists ή youth nudism, κ.λπ. Στη Βρετανία όπως και στις ΗΠΑ πολλοί νέοι γυμνιστές δημιουργούν ντοκιμαντέρ, ιστοσελίδες, forums, για την απομυθοποίηση του νεανικού γυμνισμού και την αποσύνδεσή του από κάθε είδους σεξουαλικές δραστηριότητες (χωρίς όμως να θίγουν τη σεξουαλικότητα του ατόμου ή να την λογοκρίνουν).
Ολοένα και αυξάνεται η τάση του νεανικού γυμνισμού, ενώ οι μεγαλύτερης ηλικίας γυμνιστές, στηρίζουν τις προσπάθειες αυτές (είτε προτρέποντας τα παιδιά τους να γίνουν μέλη σ’αυτές, είτε παραχωρώντας τμήματα των διαφόρων naturist clubs που συχνάζουν για τους νέους) οικονομικά και οργανωτικά (με τις εμπειρίες τους, τις συμβουλές τους και το “know how” τους).
Παρόλο που υπάρχουν πολλοί πολέμιοι του γυμνιστικού κινήματος και μερικά πασίγνωστα θέρετρά τους (resorts), όπως το cap d’agde, άρχισαν να ξεφεύγουν, με τα διάφορα σεξουαλικά σκάνδαλα τους, από τα ιδεώδη και τους κανόνες του γυμνιστικού τουρισμού, το κίνημα ολοένα και αυξάνεται και αρχίζει να δραστηριοποιείται σε όλες τις ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού (πέρα από αυτές που προϋποθέτουν το στοιχείο “θάλασσα”), όπως γυμνιστική ορειβασία, γυμνιστική άσκηση στην φύση, κ.λπ.
Ιστορικά
Η πρώτη εμφάνιση του γυμνισμού, στη Γερμανία, στις αρχές του 20ού αιώνα, συνέπεσε με μια ανταρσία κατά των αυστηρών ηθών του τέλους του 19ου αιώνα. Ο γυμνισμός εξαπλώθηκε στην Ευρώπη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και καθιερώθηκε στη Βόρεια Αμερική κατά τη δεκαετία του 1930.
Ως κοινωνική κίνηση ο γυμνισμός εμφανίζεται στα τέλη του περασμένου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Επικεφαλής του κινήματος αυτού ήταν ο γερμανός καθηγητής Τσιμμερμαν που πρώτος διακήρυξε επίσημα, τις αρχές του γυμνισμού και κίνησε πρακτικά τους πρώτους ομίλους γυμνιστών που λειτούργησαν. Από θεωρητική άποψη, η βάση του γυμνισμού είναι ιατρική. Από πολύ παλιά, οι γιατροί είχαν επισημάνει τις ευεργετικές επιδράσεις του ήλιου και του ατμοσφαιρικού αέρα στο ανθρώπινο σώμα και συνιστούσαν ένα είδος γυμνισμού ως θεραπευτική αγωγή. Μέσα σ’αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και η λουτροθεραπεία στη θάλασσα, όπου ο άνθρωπος σχεδόν γυμνώνεται για να εκθέσει το ασώματου στο θαλασσινό νερό, στον ήλιο και στον ατμοσφαιρικό αέρα. Σήμερα, όλος ο κόσμος ακόμα και οι πιο συντηρητικοί, αποδέχτηκε τα θαλασσινά λουτρά με τη σχετική γύμνωση του σώματος ως αναγκαίο θεραπευτικό μέσο και μέσο δυναμώσεις και σκληραγώγησης του ανθρώπινου σώματος. Ο Τσιμμερμαν ίδρυσε σύλλογο γυμνιστών και βρήκε μέρος (στρατόπεδο) όπου ζούσαν οι γυμνιστές τους καλοκαιρινούς μήνες χωρίς να προκαλούν τη δημόσια αιδώ. Στην αρχή, η αντίδραση στο γυμνισμό ήταν έντονη, ιδιαίτερα από την πλευρά της Εκκλησίας (πηγή: http://clubs.pathfinder.gr/nudismgr).
Η ελληνική πραγματικότητα
Στην Ελλάδα συναντάμε τον γυμνισμό από την αρχαία Ελλάδα (δημόσιο γυμνισμό, αθλητικό γυμνισμό, κ.λπ.), μετά χάνεται και ξανά-εμφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του ’40. Μια πολύ καλή ιστορική διαδρομή του ελληνικού γυμνιστικού κινήματος μπορείτε να τη δείτε στο διαδικτυακό blog του κ. Α. Μιμηκόπουλου (εκπρόσωπος της INF/FNI για την Ελλάδα από το 1996 και ιδρυτής – διαχειριστής της γυμνιστικής βιβλιοθήκης, η οποία διαθέτει 13 ιστολόγια και αποτελεί την πιο ενημερωμένη γυμνιστική βιβλιοθήκη στην Ελλάδα) στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://gymnismosgreece.blogspot.com/2010/10/blog-post_4229.html.
Στη σύγχρονη ελληνική νομοθεσία περί ίδρυσης και λειτουργίας τουριστικών κέντρων παραθερισμού γυμνιστών (ΚΠΓ), ισχύει (εν έτη 2012) ο νόμος που ψηφίστηκε το 1983 και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 718 στις 13 Δεκεμβρίου 1983. Πολλές δράσεις έχουνε γίνει έκτοτε για την τροποποίηση ή και κατάργηση αυτού του νόμου, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Σ’αυτό το σημείο, ενδεικτικά θέλω να παραθέσω κάποια αποσπάσματα της τελευταίας επιστολής που στάλθηκε προς της κα Τίνα Μπιρμπίλη, τον κ. Παύλο Γερουλάνο, υπουργό Πολιτισμού & Τουρισμού, από τον κ. Αθανάσιο Ν. Πιτσιόρλα, δικηγόρο – υποψ. διδάκτωρ Νομικής.
[“Αξιότιμοι υπουργοί, Για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2007, ενόψει τότε της διαμόρφωσης του Ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τον Τουρισμό, είχα προτείνει στο ΥΠΕΧΩΔΕ την δημιουργία ενός πανελλαδικού δικτύου παραλιών για γυμνιστές, μία τουλάχιστον σε κάθε τουριστική περιοχή της χώρας. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε. Ελπίζω σήμερα οι συνθήκες να είναι πιο κατάλληλες ώστε, με τη βοήθεια των πιο κάτω σκέψεων, η ιδέα να βρει αποδοχή και εφαρμογή. Ταυτόχρονα, λυπάμαι εάν μου ξεφεύγει κάτι σε σχέση με τις αρμοδιότητές σας. Η απόφαση για το Ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για το Τουρισμό του 2009 (24208 ΦΕΚ Β 1138/11.06.2009) κάνει λόγο για την “υιοθέτηση ενός επιστημονικά ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού”, για “νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά”, για τη “βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος”, ως δε σκοπό της ορίζει τη “διατύπωση ενός ρεαλιστικού προγράμματος δράσης για την επόμενη δεκαπενταετία (2009-2024)”.”
“Εφόσον ο τουρισμός είναι κεντρική οικονομική δραστηριότητα της χώρας υποκείμενη στο σκληρό διεθνή ανταγωνισμό δεν μπορούμε να αγνοήσουμε καμία παράμετρό του. Με πιο επιστημονικούς όρους το πρόβλημα, ιδωμένο από τουριστική-οικονομική σκοπιά, ονομάζεται ‘διαφοροποίηση’. Η ενσωμάτωση στοιχείων για τον γυμνισμό και τους γυμνιστές θα συνέβαλε αισθητά στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος”.
“O Νόμος 1399/1983 “Ίδρυση και λειτουργία κέντρων παραθερισμού γυμνιστών” (Α’ 145) είναι ανεπαρκής, προκλητικά επιλεκτικός και ανάξιος λόγου αφού απέχει πολύ από τις σύγχρονες ανάγκες. Επιπλέον, είναι αστείο να υπάρχει ακόμη σήμερα ειδικό ποινικό αδίκημα περί γυμνισμού εάν κάποιος κάνει γυμνός μπάνιο σε μία ήσυχη παραλία”.
“Το άρθρο 353 του Ποινικού Κώδικα –”πρόκληση σκανδάλου με ακόλαστες πράξεις”– είναι αρκετό για να καλύψει το σκοπό του. Σε υπόθεση γυμνισμού, κατόπιν αίτησης κατοίκων της περιοχής, η απόφαση 340/1980 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ναυπλίου έκρινε ότι “η ηθική αντίληψη του μέσου ανθρώπου δεν ταυτίζει τον γυμνισμό με την ανηθικότητα” και απέρριψε την αίτησή τους”.
“Στην πράξη, η ιδέα είναι πολύ απλή και δε χρειάζεται τόσο σκέψη όσο απόφαση και ελάχιστη ενέργεια: οι σημερινές παραλίες που συχνάζουν γυμνιστές – και σε κύριες τουριστικές περιοχές που δεν υπάρχουν πλέον τέτοιες θα επιλεγεί μία τουλάχιστον – θα χαρακτηριστούν νομικά και θα επισημανθούν με πινακίδες ως “Παραλία γυμνιστών”. Η αναγνώριση των δικαιωμάτων τους θα εξασφαλίσει τους γυμνιστές ενώ θα προσφέρει ασφάλεια δικαίου”.
“Η Ελλάδα σε σχέση με τον γυμνισμό καλείται να επιδείξει στοιχειώδη προσοχή στο αυτονόητο τόσο για τα συμφέροντά της στον διεθνή οικονομικό ανταγωνισμό όσο και για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.”]
Την παραπάνω επιστολή μπορείτε να την διαβάσετε ολόκληρη στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.opengov.gr/minenv/?p=4054 (αλλά και σε πολλές άλλες).
Αν και ολοένα γράφονται άρθρα από επιστήμονες και δημοσιογράφους (άρθρα όπως: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=193330, αλλά και άλλα πολλά σε εφημερίδες και περιοδικά), αν και γενικότερα ο καλλιτεχνικός χώρος είναι επηρεασμένος από το γυμνό (αλλά όχι το πρόστυχο), αν και διοργανώνονται μέχρι και φιλανθρωπικοί σκοποί με θέμα το γυμνό (όπως το “naked city” της εβδομαδιαίας εφημερίδας LIFO), παρόλα αυτά, η ελληνική κοινωνία δείχνει προκατάληψη ενάντια στο γυμνό και κατά συνέπεια, στον γυμνισμό.
Από τα παραπάνω διακρίνουμε τη δυσκολία να δραστηριοποιηθεί μια τουριστική επιχείρηση με βάση τον γυμνιστικό τουρισμό στον ελλαδικό χώρο. Υπάρχουν παρόλα αυτά γυμνιστικές τουριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα (ελάχιστες), όμως σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία, δύσκολα μπορεί ένας επιχειρηματίας να επιχειρήσει κάτι τέτοιο.
Σύμφωνα με τις τελευταίες τουριστικές πολιτικές του Υπουργείου Τουρισμού και Πολιτισμού αλλά και του ΕΟΤ, επικεντρώνεται η ανάπτυξη στις ειδικές και εναλλακτικές μορφές του τουρισμού. Αν και αυτή η πολιτική δεν είναι ελληνική καινοτομία, αλλά “γραμμή” της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν παύει να είναι μια σωστή πολιτική (σύμφωνα με την πλειοψηφία των επιστημόνων του Τουρισμού, διεθνώς) όσο αναφορά την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Γενικά, παρουσιάζεται μια “στροφή” από τον μαζικό τουρισμό προς τις ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ως βιώσιμες αναπτυξιακά μορφές τουρισμού, τόσο για την τοπική κοινωνία (και κατ’επέκταση, του κράτους) όσο και για τη διατήρηση (και προστασία) του φυσικού πλούτου (που αποτελεί πρώτη ύλη του τουριστικού προϊόντος). Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι οι ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού δεν καταστρέφουν την φέρουσα ικανότητα μιας περιοχής, αλλά αντιθέτως, πολλές από αυτές βοηθούν στην διατήρηση και προστασία αυτής.
Ο γυμνιστικός τουρισμός αποτελεί μια ειδική και εναλλακτική μορφή τουρισμού, η οποία στηρίζεται κατά κανόνα στην φυσιολατρία (εξ’ου και η αγγλική του ονομασία ως “naturism”). Με βάση το προηγούμενο θα μπορούσαμε να πούμε ότι κύριο παράγοντα για να αναπτυχθεί ο γυμνιστικός τουρισμός είναι το φυσικό περιβάλλον-πλούτος (αν και δεν αποτελεί κανόνα) και η διατήρησή του (ή η εναρμόνιση μ’αυτό).
Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω και κρίνοντας τα δεδομένα επιστημονικά (χωρίς προσωπικές αντιλήψεις και προκαταλήψεις), ο γυμνιστικός τουρισμός είναι μια ειδική και εναλλακτική μορφή τουρισμού που βασικό ρόλο στην ανάπτυξή της παίζει ο παράγων “φυσικός πόρος” και η διατήρηση/προστασία αυτού. Συνεπώς, αποτελεί βιώσιμη μορφή τουριστικής ανάπτυξης (με μεγάλο, εύπορο και μορφωτικά υψηλό αγοραστικό κοινό), που ενώ θα έπρεπε (βάση της τουριστικής πολιτικής του) το ελληνικό κράτος να υποστηρίζει την ανάπτυξή του, παρόλα αυτά, η νομοθεσία του καθιστά πολύ δύσκολη (αν όχι αδύνατη) την οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα με βάση αυτήν την ειδική και εναλλακτική μορφή τουρισμού.
Προφανώς, και το νομικό κώλυμα έγκειται σε κοινωνικούς παράγοντες, γιατί τουριστικά, αλλά και οικονομικά δεν εξηγείται, όμως δεν είμαι αρμόδιος να αναλύσω αυτούς τους παράγοντες, καθώς αποτελούν κομμάτι μελέτης της κοινωνιολογίας.
Εδώ τελειώνει η πρώτη προσέγγιση αυτής της ειδικής και εναλλακτικής μορφής τουρισμού που ονομάζεται “γυμνιστικός τουρισμός”, έγκειται κι άλλες, καθώς παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως μορφή βιώσιμης ανάπτυξης. Αξίζει πάντως να σημειωθεί η πολύ φτωχή βιβλιογραφία, σε επιστημονικό επίπεδο, που υπάρχει γι’αυτήν την ειδική και εναλλακτική μορφή τουρισμού, παγκοσμίως.
Ο Σπύρος Γκούγκας είναι απόφοιτος Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων του Τ.Ε.Ι. Λάρισας, απόφοιτος του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών “Σχεδιασμός, Διοίκηση και Πολιτική του Τουρισμού, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, και έχει M.Sc. στο Σχεδιασμό, Διοίκηση και Πολιτική του Τουρισμού.
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
