Χαιρετισμός από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γεώργιο Προβόπουλο στην ημερίδα 'Ελληνικός τουρισμός και κλιματική αλλαγή: πολιτικές προσαρμογής και στρατηγική ανάπτυξης', 9 Ιουλίου 2013.
Όπως οι περισσότεροι γνωρίζετε, από το Μάρτιο του 2009 έχει συσταθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος η Επιτροπή Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ). H επιτροπή αυτή αποτελείται από διακεκριμένους επιστήμονες που μελετούν τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα. Η πρώτη έκθεση, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2011, αποτίμησε το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την ελληνική οικονομία και κατέδειξε την ανάγκη να θωρακιστεί η χώρα έναντι των κινδύνων της κλιματικής μεταβολής με την υιοθέτηση της κατάλληλης μακροχρόνιας στρατηγικής. Από τη μελέτη προέκυψε επίσης πως το κόστος της κλιματικής αλλαγής θα είναι κατά πολύ μικρότερο, αν δράσουμε εγκαίρως για να την αντιμετωπίσουμε, από ό,τι αν την αφήσουμε να εξελιχθεί χωρίς καμία προληπτική παρέμβαση. Χρειάζεται, επομένως, να χαραχθεί μια πολιτική προσαρμογής, η οποία μάλιστα, μέσα στη σημερινή δυσχερή οικονομική συγκυρία, θα μπορούσε να δώσει την ευκαιρία να αναπτυχθούν νέες δραστηριότητες, συμβάλλοντας στην ταχύτερη έξοδο από την κρίση.
Η σημερινή ημερίδα, ξεκινώντας από την καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στο χώρο του τουρισμού, φιλοδοξεί να ανοίξει το διάλογο για τις πολιτικές προσαρμογής του κλάδου αυτού στην κλιματική αλλαγή και για την ένταξη των πολιτικών αυτών σε μια νέα στρατηγική ανάπτυξης. Επιδίωξη των επιστημόνων που συμμετέχουν στη φιλόδοξη αυτή προσπάθεια είναι η έκδοση μιας ειδικής έκθεσης στις αρχές του 2014.
Ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της οικονομίας, λόγω της υψηλής συμβολής του στο ΑΕΠ, στην απασχόληση αλλά και στις εισπράξεις του ισοζυγίου υπηρεσιών. Την ίδια στιγμή όμως παρουσιάζει και αδυναμίες, όπως η εποχική και γεωγραφική συγκέντρωση του προσφερόμενου προϊόντος και η βραδεία προσαρμογή στις νέες συνθήκες της ζήτησης και στον εντεινόμενο περιφερειακό ανταγωνισμό. Η έκθεση της ΕΜΕΚΑ κατέληξε στην πρόβλεψη ότι η κλιματική αλλαγή θα τείνει να οξύνει αυτές τις χρόνιες αδυναμίες, ενώ παράλληλα κατέδειξε την αναγκαιότητα ανάληψης πρωτοβουλιών, με σκοπό τη μείωση της εποχικότητας και τη διασπορά της προσφοράς τουριστικών υπηρεσιών σε μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας.
Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν με τη συνεργασία της πολιτείας και του ιδιωτικού τομέα και την κατάρτιση ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού του κλάδου. Επιγραμματικά, αυτό σημαίνει ότι:
- Ο ιδιωτικός τομέας θα αναλάβει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που θα αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, θα σέβονται το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά και θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος, αφήνοντας πίσω κοντόφθαλμες πρακτικές που στηρίζονται αποκλειστικά στο βραχυπρόθεσμο κέρδος.
- Η Πολιτεία -κι αυτό περιλαμβάνει την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση– πρέπει, πρώτον, να επιτύχει την άριστη κατανομή των περιορισμένων δημόσιων πόρων, έτσι ώστε να αναβαθμιστούν οι υποδομές που επηρεάζουν την ποιότητα του τουριστικού προϊόντος, και, δεύτερον, να συνεχίσει να βελτιώνει το “περιβάλλον” της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Επιτρέψτε μου να θυμίσω πως η Τράπεζα της Ελλάδος έχει τονίσει επανειλημμένα, από τον Οκτώβριο του 2009, ότι η σημερινή κρίση αποτελεί πρόκληση αλλά και ευκαιρία για το γενικό αναπροσανατολισμό της οικονομικής πολιτικής, παράλληλα με μια πιο πολυδιάστατη προσέγγιση της ανάπτυξης, που θα ενσωματώνει στοιχεία όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Μάλιστα, ήδη από τον Οκτώβριο του 2010 η Τράπεζα της Ελλάδος πρότεινε την κατάρτιση ενός συνεκτικού Σχεδίου Δράσης για την Ανάπτυξη και περιέγραψε τις κυριότερες κατευθύνσεις του. Στο πλαίσιο αυτό ο τουρισμός αναφερόταν ως μία από τις βασικές πηγές ανάπτυξης και προτεινόταν η αναβάθμισή του με την εφαρμογή μιας σειράς πολιτικών όπως:
- η προσέλκυση επισκεπτών υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου,
- η ενθάρρυνση της μόνιμης ή εποχικής διαμονής εύπορων συνταξιούχων από άλλες χώρες, αλλά και εργαζόμενων ελεύθερων επαγγελματιών,
- η ενθάρρυνση του συνεδριακού τουρισμού,
- η διευκόλυνση της κρουαζιέρας και
- η προσέλκυση ξένων επισκεπτών και στην ηπειρωτική και ορεινή Ελλάδα.
Από τότε, η Τράπεζα της Ελλάδος τόνιζε ότι οι περιορισμένοι δημόσιοι πόροι θα πρέπει να κατανεμηθούν πιο αποδοτικά και, μεταξύ άλλων, να στραφούν:
- στην προστασία και την ανάδειξη των παραδοσιακών οικισμών,
- στην ενίσχυση του ορεινού τουρισμού,
- στην αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχονται στα μουσεία και σε χώρους μεγάλης επισκεψιμότητας,
- στην προστασία χώρων φυσικού κάλλους και
- στην ενίσχυση των σύγχρονων υποδομών στις συγκοινωνίες, στις επικοινωνίες και στις υπηρεσίες υγείας, που είναι απολύτως απαραίτητες για την ανάπτυξη του συνεδριακού τουρισμού και την ενθάρρυνση της μόνιμης ή εποχικής διαμονής στη χώρα μας ξένων συνταξιούχων ή ελεύθερων επαγγελματιών.
Μερικά ακόμη σημαντικά σημεία που είχαν αναδειχθεί ήταν:
- η ανάγκη ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού για τον τουρισμό,
- η δυνατότητα να συγχρηματοδοτούνται έργα υποδομής με τη μορφή συμπράξεων με ιδιωτικούς φορείς, ή να υπάρχει συμμετοχή επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων που απαιτούνται για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την αύξηση του αριθμού των αφίξεων,
- η βελτίωση της κατάρτισης που παρέχουν οι Σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων καθώς και η ενίσχυση των σχετικών προγραμμάτων σπουδών στα πανεπιστήμια, με τελικό στόχο να αναδειχθεί η χώρα σε κέντρο τουριστικής εκπαίδευσης για την ευρύτερη περιοχή, και
- η ανάγκη ειδικής φροντίδας για την αναβάθμιση της Αθήνας, που αποτελεί βασικό σημείο εισόδου στη χώρα.
Τους τελευταίους μήνες ενισχύονται οι ενδείξεις ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά εξισορρόπησης. Στην τελευταία μας έκθεση, εκτιμήσαμε ότι η οικονομία θα επανέλθει σε πορεία θετικών ρυθμών ανάπτυξης από το 2014, εάν παγιωθεί το κλίμα εμπιστοσύνης και επισπευσθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο τουρισμός μπορεί να συμβάλει στην ανάκαμψη και, στη συνέχεια, στη βιώσιμη ανάπτυξη. Όπως γνωρίζετε, είναι σαφώς θετικές οι προβλέψεις για τις τουριστικές εισπράξεις και τις αφίξεις εφέτος.
Πέρα όμως από το 2013, η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου δεν πρέπει και δεν μπορεί να στηριχθεί σε πολιτικές που αποδείχθηκαν επιζήμιες. Αντιθέτως, οι κατάλληλες πολιτικές, που θα λαμβάνουν υπόψη και τα νέα δεδομένα της ταυτόχρονης οικονομικής και περιβαλλοντικής κρίσης, πρέπει να είναι το αντικείμενο του διαλόγου που θέλουμε να ενθαρρύνουμε με τη σημερινή εκδήλωση.
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
