Την ευχή να επαναλειτουργήσουν οι σχολές ξεναγών με όποιο σχήμα αντικαταστήσει τον ΟΤΕΚ και με πάγιο αίτημα του κλάδου να λειτουργήσουν περισσότερες σχολές ξεναγών, εκφράζει μέσω συνέντευξής του στο traveldailynews ο κ. Κρίτων Πιπέρας, αντιπρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών.
TravelDailyNews: Κε Πιπέρα, γνωρίζουμε ότι ο Σύνδεσμός σας αντιδρά στο άνοιγμα του επαγγέλματος του ξεναγού. Μπορείτε να μας πείτε ποιοι είναι οι λόγοι; (πώς αυτό μπορεί να μη συμβεί, αφού είναι Κοινοτική Οδηγία;)
Κρίτων Πιπέρας: Το Σωματείο και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών δεν αντιδρά στο “άνοιγμα” του επαγγέλματος. Να ξεκαθαρίσουμε εδώ ότι το επάγγελμα δεν ήταν “κλειστό”. Δεν υπήρχε κανένας από τους περιορισμούς των κλειστών επαγγελμάτων (γεωγραφικοί περιορισμοί: οι ξεναγοί ξεναγούσαν σε όλη την επικράτεια). Περιορισμοί αριθμητικοί (δηλαδή, πόσοι ξεναγοί θα υπάρχουν στο επάγγελμα). Ο μόνος περιορισμός ήταν ότι έπρεπε να σπουδάσει κάποιος το επάγγελμα στην κρατική σχολή ξεναγών του ΟΤΕΚ (βραβευμένη απο το CEDEFOP ως η καλύτερη επαγγελματική σχολή της Ευρώπης), με διάρκεια σπουδών 2,5 χρόνια, με 109 ημέρες εκπαιδευτικών εκδρομών σε όλη την Ελλάδα και 26 διαφορετικά μαθήματα, που κάλυπταν ενα ευρύ φάσμα, απο προιστορική αρχαιολογία μέχρι οικολογια, βοτανολογία, λαϊκή τέχνη και παράδοση, σπηλαιολογία, τουριστική νομοθεσία, πρώτες βοήθειες κ.λπ., μαθήματα αναγκαία για τη σωστη και ακριβή παρουσίαση της πλούσιας ιστορίας και πολιτισμού της Ελλάδας.
Το επάγγελμά μας ήταν από τα πρώτα που εναρμονιστηκαν πλήρως από το 2009 με τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και την Οδηγία 36 περί επαγγελματικών προσόντων. Η απαίτηση περί “ανοίγματος” του επαγγέλματος δεν ήταν παρά η πάγια τακτική τών τουριστικών πρακτορείων του εξωτερικού για παράκαμψη των διπλωματούχων ξεναγών και τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αρχηγούς- tour leaders σε όλη την Ε.Ε., βάσει της ελεύθερης διακίνησης πολιτών παρ οτι ο διπλωματούχος ξεναγός, εν αντιθέσει με τους συνοδούς-αρχηγούς είναι area specific και δε μετακινείται από χώρα σε χώρα.
Η επιλογή του Υπουργείου Τουρισμού, ήταν να θεωρήσει τους διπλωματούχους ξεναγούς “κλειστό” επάγγελμα,- μιας που σύμφωνα με τα λεγόμενα του γενικού γραμματέα, κ. Λιάσκου, ήταν αδικο για πτυχιούχους αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης να μη μπορούν να ξεναγούν και ήταν αντίθετο με τη νομοθεσία της Ε.Ε περί “ανοίγματος” επαγγελμάτων (εδώ ο γενικός γραμμτέας θα έπρεπε πρώτα να φροντίσει να μάθει ότι οι πτυχιούχοι αρχαιολογίας και ιστορίας Τέχνης απαλλάσσονταν στις εισαγωγικές εξετάσεις από όλα τα μαθήματα πλην των εξετάσεων ξένης γλώσσας και επίσης κατά τη διάρκεια της φοιτησής τους, απαλλάσσονταν από όλα τα μαθήματα τα οποία είχαν διδαχθεί), και για το λόγο αυτό ενα ποσοστό πάνω απο 60% τών σπουδαστών των σχολών ξεναγών ήταν πτυχιούχοι -οι οποίοι και θεωρούσαν ότι το επάγγελμα του ξεναγού ήταν ένα επόμενο βήμα της εκπαίδευσής τους για επαγγελματική αποκατάσταση (γιατι μη λησμονούμε ότι οι σχολές ξεναγών είναι επαγγελματικές σχολές και όχι θεωρητικής κατάρτησης).
Αποτέλεσμα της επιλογής αυτής ήταν η δημιουργία από το ΥΠΟΤ ταχύρρυθμων δίμηνων σεμιναρίων για πτυχιούχους αρχαιολογίας, ιστορίας Τέχνης, ανθρωπιστικών επιστημών (!) επί πληρωμή! (όσοι συμμετέχουν πληρώνουν 600-900 ευρώ) με μαθήματα θεωρητικά, που δε προσφέρουν καμιά επαγγελματική εκπαίδευση στο επάγγελμα του ξεναγού και σχεδόν καθόλου εκπαιδευτικές εκδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία για πρακτική άσκηση. Στον αντίποδα, το ΥΠΟΤ διέλυσε τον ΟΤΕΚ και ενώ προκήρυξε εισαγωγικές εξετάσεις στις ξένες γλώσσες τον Ιανουάριο του 2013 για τη νέα εκπαιδευτική χρονιά των σχολών ξεναγών, το θέμα πάγωσε, με αποτέλεσμα από το Φεβρουάριο του 2011 που αποφοίτησαν οι τελευταίοι ξεναγοί των σχολών να μην έχουν εισαχθεί άλλοι. Αυτό που έγινε με το “άνοιγμα” υποτίθεται του επαγγέλματος του διπλωματούχου ξεναγού, ήταν να γίνει πράγματι ένα καθ’όλα “κλειστό” επάγγελμα, μια που όποιος επιθυμούσε να ακολουθήσει το επάγγελμα χρειαζόταν μόνο να έχει απολυτήριο Λυκείου και καλή γνώση μιάς ξένης γλώσσας για να φοιτήσει δωρεάν σε μια κρατική σχολή, ενώ τώρα γίνεται ένα επάγγελμα για πολύ λίγους που έχουν συγκεκριμένο πτυχίο και χρήματα βέβαια, ενω το ΥΠΟΤ προσπαθεί τώρα να αποτινάξει την ευθύνη των ταχύρρυθμων και να τα αναθέσει στα ΚΕΚ, που σημαίνει ακόμα περισσότερο απομόνωση του επαγγέλματος και εξαφάνισή του απο τον κατάλογο των επαγγελμάτων δωρεάν εκπαίδευσης.
Αυτοί όλοι είναι οι λόγοι για τους οποίους είμαστε αντίθετοι στις μεθοδεύσεις αυτές του υπουργείου. Ευχή μας ήταν και είναι να επαναλειτουργήσουν οι σχολές ξεναγών με όποιο σχήμα αντικαταστήσει τον ΟΤΕΚ και μάλιστα πάγιο αίτημά μας ήταν να λειτουργήσουν περισσότερες σχολές ξεναγών από τις τρεις που λειτουργούσαν μέχρι πρόσφατα, αλλά με τις υψηλές προδιαγραφές που έκαναν τις σχολές ξεναγών της Ελλάδας σχολές πρότυπο σε όλη την Ευρώπη, και όχι η μαζική παραγωγή φτηνής εργασίας του ονειρεύονται οι tour operators του εξωτερικού.
TDN: Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των “ξεναγών” χωρίς άδεια;
Κρ.Π.: Το φαινόμενο των παράνομων ξεναγήσεων παίρνει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια λόγω της παντελούς έλλειψης ελέγχων από τη Πολιτεία. Οι νόμοι υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχει κανείς να τους εφαρμόσει. Όλοι δηλώνουν αναρμόδιοι. Μπορεί ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Τουρισμού να στέλνει εγκυκλίους προς αστυνομικές αρχές κ.λπ., αλλά όλοι δηλώνουν οτι δεν είναι δική τους δουλειά. Για να υπάρξει αποτέλεσμα, θα πρέπει οι αρχαιοφύλακες να μην επιτρέπουν την είσοδο σε όποιον δε φέρει την ξεναγική ταυτότητα και πολύ περισσότερο, οχι μόνο να του απαγορεύουν τη ξενάγηση, αλλα να παίρνουν τα στοιχεία του για καταγγελία παράνομης ξενάγησης και επιβολή προστίμου και στον παράνομο αλλά και στο τουριστικό γραφείο που τον χρησιμοποιεί, όπως ρητά αναφέρει ο νόμος. Στην πράξη τίποτα από αυτά δε συμβαίνει. Ο ξεναγός εντοπίζει το παράνομο, διακόπτει τη ξενάγησή του για να τον ελέγξει, ο παράνομος αντεπιτιθεται (τις περισσότερες φορές με περίσσιο θράσος), ο ξεναγός φωνάζει το φύλακα, ο φύλακας τις περισσότερες φορές δηλώνει αναρμόδιος ή οτι δεν είναι αυτή η δουλειά του, αλλά η φύλαξη τών αρχαιοτήτων (προσωπική εμπειρία και από το μουσείο της Ακρόπολης) και το όλο θέμα λήγει εκεί με τον παράνομο να διαπιστώνει για άλλη μία φορα την ανυπαρξία ελέγχων και το πόσο εύκολο είναι να κάνει ο,τι θέλει χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανένα.
Ας φροντίσει τουλάχιστον το υπουργείο να προφυλάξει τους ταχύρρυθμους ξεναγούς, τα “παιδιά” του, και ας διασφαλίσει το επάγγελμά τους. Το να λέει το υπουργείο οτι διενεργούνται έλεγχοι όταν ποτέ δεν έχει συλληφθεί παράνομος ούτε έχει ποτέ εισπραχθεί ένα ευρώ από πρόστιμα όλα αυτα τα χρόνια και να ισχυρίζεται οτι οι δεκάδες καταγγελίες μας δεν είχαν επαρκή στοιχεία, είναι τουλάχιστον αφελές και στερείται σοβαρότητας. Ακόμα και τώρα έχουμε καταγγελίες και για παράνομη πρόσληψη μη ξεναγού για να ξεναγεί τουρίστες στην Πάρο από το Δήμο του νησιού, καταγγελίες για παράνομους που ξεναγούν ανενόχλητοι στη Μύκονο, με την αστυνομία ακόμα να ψάχνει να βρεί ποιος είναι αρμόδιος για να καταγράψει την παρανομία και ποιος είναι αρμόδιος για την είσπραξη του προστίμου (!), λιμενικό και αστυνομία στη Πάτμο να δηλώνουν ότι δεν έχουν δικαιοδοσία να ελέγξουν ποιος ξεναγεί στο μοναστήρι του Αγ. Ιωάννου, παράνομους στη Σαντορίνη που “οργώνουν” (με την υποστήριξη των τοπικών πρακτορείων) το νησί, ταξιτζήδες που προσφέρουν ξεναγήσεις, εκδρομές, νοικιάζουν δωμάτια κ.λπ. Το σωματείο μας ειναι στη διάθεση όλων όσων από τους αρμόδιους θα ήθελαν πραγματικά να σταματήσουν αυτές τις παρανομίες και τη τεράστια φοροδιαφυγή που όλα αυτά συνεπάγονται.
TDN: Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που υπάρχουν στους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας μας;
Κρ.Π.: Θα ξεκινήσω από το γεγονός ότι κάθε χρόνο συζητάμε το θέμα των ωραρίων των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, κάτι που δε θα έπρεπε καν να είναι θέμα συζήτησης, αλλά δεδομένο. Έτσι όπως είναι τα πράγματα κανένας τουριστικός πράκτορας δε μπορεί να ετοιμάσει και να προσφέρει πακέτα εκδρομών όταν δε μπορεί να είναι σίγουρος μέχρι ποια ώρα θα είναι ανοιχτός ένας αρχαιολογικός χώρος ή μουσείο. Το σύστημα εισιτηρίων στην Ακρόπολη είναι ανεπαρκέστατο, με αποτέλεσμα, μαζί με την έλλειψη αρχαιοφυλάκων και υποδομών (έλλειψη στεγάστρων κ.λπ.), ο συνωστισμός τις μέρες αφίξεων των τεράστιων κρουαζιερόπλοιων να γίνεται μια τραυματική εμπειρία για τους επισκέπτες και κάκιστη προβολή της χώρας. Ακόμα και στο χώρο της Ακρόπολης, οι τουαλέτες είναι ανεπαρκείς, η άνοδος προς την είσοδο είναι τις περισσότερες φορές βρώμικη, το πάρκινγκ είναι επιεικώς τριτοκοσμικό, δεν έχει γίνει πρόβλεψη για επιβίβαση αποβίβαση τουριστικών λεωφορείων στο νέο μουσείο Ακρόπολης (η οδός Χατζηχρήστου χωρά μετά βίας τρία μεγάλα λεωφορεία, αλλά με τα Ι.Χ παρκαρισμένα στην αριστερή πλευρά είναι αδύνατη η παραμονή τους εκεί, με αποτέλεσμα να συνωστίζονται επί της οδού Αμαλίας με επιβάρυνση του
κυκλοφοριακού της περιοχής, και τους αστυνομικούς να μην εννοούν να κατανοήσουν την ανάγκη επιβίβασης – αποβίβασης των τουριστών, όπως συμβαίνει και σε άλλους χώρους, ξενοδοχεία, Πλ. Συντάγματος κ.λπ.). Αν βγούμε εκτός Αθήνας τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται, με τα σκουπίδια να βρίθουν στις περισσότερες τουριστικές διαδρομές (π.χ. στην Αργολίδα, ειδικά τη περιοχή της αρχαίας Κορίνθου, της διαδρομής Μυκηνών-Τίρυνθας, Κατακόλου Αρχαίας Ολυμπίας, Λαμίας, διαδρομές στη Κρήτη και πολλών άλλων). Ανεπάρκεια τουαλετών (στο Σούνιο ακόμα οι τουρίστες χρησιμοποιούν τις τουαλέτες του παρακείμενου τουριστικού περιπτέρου) έλλειψη ενημερωτικών πινακίδων (οι πινακίδες στην Ακρόπολη έχουν ξεθωριάσει, όπως και σε χώρους όπως οι Μυκήνες). Γενικά, υπάρχει μια αίσθηση εγκατάλειψης και αδιαφορίας.
TDN: Γίνονται αρκετά συχνά απεργίες και κλείνουν οι αρχαιολογικοί χώροι. Πιστεύετε ότι αυτό είναι αναγκαίο και πώς επιδρά στους τουρίστες και κατ’επέκταση στη τουριστική φήμη της χώρας μας;
Κρ.Π.: Σίγουρα, όταν κλείνουν χώροι και μουσεία δεν είναι ευχάριστο για κάποιον ο οποίος έχει ταξιδέψει χιλιάδες μίλια για να επισκεφθεί τη χώρα. Υπάρχει κατανόηση για θέματα εργατικά, θεωρώ όμως ότι θα έπρεπε να γίνεται προσπάθεια να βρίσκονται άλλοι τρόποι διεκδίκησης που θα μπορούσαν ίσως να έχουν και την υποστήριξη του κόσμου. Ένας χώρος με ελεύθερη είσοδο για παράδειγμα θα είχε πολύ μεγαλύτερη συμπαράσταση από τον τουρίστα παρά να βρεί την πόρτα κλειστή.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
