Ο παλιότερος παραδοσιακός περιηγητικός τουρισμός ξηράς έχει περιοριστεί σημαντικά. Τα τουριστικά πούλμαν, ελληνικά και ξένα που άλλοτε γέμιζαν τα -κλειστά πια- ξενοδοχεία της Αθήνας, είναι μακρινή ανάμνηση. Έτσι οι νύχτες στους κλασικούς αρχαιολογικούς προορισμούς της ηπειρωτικής Ελλάδας είναι -τον περισσότερο καιρό- μάλλον ερημικές.
Όλο αυτό το διάστημα στα έντυπα και τις εφημερίδες παρουσιάζεται μια επιδερμικά αισιόδοξη τουριστική εικόνα εκατομμυρίων επισκεπτών και μια θύελλα προσέγγισης μαστοδοντικών κρουαζιερόπλοιων. Όλα ρόδινα και όλα ευτυχισμένα.
Η βαθύτερη όμως ουσία είναι τελείως διαφορετική.
Ο παλιότερος παραδοσιακός περιηγητικός τουρισμός ξηράς έχει περιοριστεί σημαντικά. Τα τουριστικά πούλμαν, ελληνικά και ξένα που άλλοτε γέμιζαν τα -κλειστά πια- ξενοδοχεία της Αθήνας, είναι μακρινή ανάμνηση. Έτσι οι νύχτες στους κλασικούς αρχαιολογικούς προορισμούς της ηπειρωτικής Ελλάδας είναι -τον περισσότερο καιρό- μάλλον ερημικές.
Δε μιλάω βέβαια για τη διαρκή τουριστική ευτυχία της Κρήτης, της Ρόδου και κύρια της Σαντορίνης.
Έτσι τις τελευταίες δεκαετίες ζούμε το φαινόμενο της γιγαντοκρουαζιέρας. Τεράστιες πολυτελείς κιβωτοί του Νώε με αισθητική Ντίσνεϋλαντ και Λας Βέγκας που διαθέτουν νεροτσουλήθρες, πισίνες, τοίχους αναρίχησης, μαγαζιά, θεάματα, μπουφέδες ανακυκλούμενους, καμπίνες με προβολές τοπίων σε εικονική πραγματικότητα. Ενα προστατευτικό κέλυφος που σε σώζει από διαδηλώσεις, πορείες, αστικές μάχες και πολλά άλλα. Μια “μήτρα” όπου τα παιδιά της οικογένειας είναι απασχολημένα και προστατευμένα και που δεν έχεις να κάνεις πολλά χιλιόμετρα κάθε μέρα και να φτιάχνεις τη βαλίτσα σου κάθε πρωΐ.
Αγοράζεις την απόλαυση του γιγαντοπλοίου με φαινομενικά πολύ χαμηλή τιμή και τις επισκέψεις σαν χαπάκι τουριστικής κατανάλωσης.
Οι κλασικές σπουδές έχουν εξαφανιστεί και οι αρχαιολογικές ανησυχίες έχουν εξατμιστεί.
Εάν η φωτογραφημένη κολόνα ανήκει στην Ακρόπολη, στην Έφεσσο ή στην Λέπτις Μάγκνα, δεν έχει πια καμία απολύτως σημασία.
Το “παρδαλό” λαϊκό κοινό της κρουαζιέρας αποβιβάζεται ξοδεύοντας όσο λιγότερο γίνεται σε αντίθεση με τα παλιά περιηγητικά πολυήμερα τουρ ξηράς. Παράλληλα, με μία περίεργη λογιστική, το πλήθος του ίδιου κρουαζερόπλοιου αθροίζεται σε κάθε λιμάνι προσέγγισης φτάνοντας έτσι στους μαγικούς αριθμούς των 17 εκατομμυρίων και άνω.
Η αφίσα της πολυεθνικής γράφει: “Γιατί να ταξιδεύεις στην ξηρά όταν η θάλασσα είναι τόσο απολαυστική”. Και όταν η εταιρεία το θελήσει για γεωπολιτικούς ή οικονομικούς λόγους μεταφέρει το στόλο της, σε άλλο σημείο του πλανήτη. Έξ’άλλου αυτή είναι που κερδίζει. Τελεία και παύλα.
Όσο για την Αθήνα τη δύστυχη, αφού επί δεκαετίες υπέστη τη δυσφήμιση του νέφους, της ζέστης, του κυκλοφοριακού – πέρασε σε εμπόλεμες καταστάσεις με πυρκαγιές και εγκλωβισμένους σε παρανάλωμα. Ένα πεδίο όπου οι άγριες γιορτές των ποικίλων “μαχητών πόλης” είναι “ασκήσεις ωρίμανσης”, όπως διατείνονται οι ίδιοι.
Έτσι πέρα από το τουριστικό “γκέτο” της Πλάκας, του Μοναστηρακίου και της Ακρόπολης -σε στραγγαλισμό ανθρωποπλημμύρας- το υπόλοιπο είναι ένα σκηνικό κλειστών μαγαζιών, γραφίτι, Βαλκάνιων πορτοφολάδων και κατασκηνωμένων ναρκομανών.
Τι να κάνουμε… Ας προσευχόμαστε τουλάχιστον με πίστη στη θεά Αθηνά να κάνει το θαύμα της και να σώσει την πόλη της και όλα τα υπόλοιπα, αλλά ας αντιμετωπίζουμε τα πράγματα ρεαλιστικά και όχι -ως συνήθως- συναισθηματικά επιπόλαια.
Ο Χάρης Μεντζελόπουλος είναι διπλωματούχος ξεναγός.
