Η δύναμη της φιλμικής εικόνας αποτελεί το μέσο για την επίτευξη του σκοπού που λέγεται τουρισμός. Οι μετρήσεις σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει τουριστικά σε μια περιοχή ο κινηματογραφικός τουρισμός μετρώνται έμμεσα με συγκρίσεις των αφίξεων πριν την προβολή μίας ταινίας και αμέσως μετά.
Το 1896 το κοινό οπισθοχωρούσε, καθώς παρακολουθούσε την “Άφιξη ενός τρένου” των αδελφών Lumiere. Σήμερα, σύμφωνα με έρευνα της TRAVELSAT Competitive Index, 10 στους 100 διεθνείς τουρίστες που ταξίδεψαν το 2012, επέλεξαν τον προορισμό τους επειδή είδαν μία κινηματογραφική ταινία που γυρίστηκε στην χώρα την οποία επισκέφθηκαν. Η δύναμη της φιλμικής εικόνας αποτελεί το μέσο για την επίτευξη του σκοπού που λέγεται τουρισμός. Οι μετρήσεις σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει τουριστικά σε μια περιοχή ο κινηματογραφικός τουρισμός μετρώνται έμμεσα με συγκρίσεις των αφίξεων πριν την προβολή μίας ταινίας και αμέσως μετά. Σύμφωνα με το “Hollywood Reporter”, η ταινία “Lost in Thailand” του 2012 δημιούργησε την επόμενη χρονιά αύξηση 44,4% στον τουριστικό κύκλο εργασιών και επενδύσεις της τάξεως του ενός δισ. δολ. για την οικονομία της Ταϋλάνδης και αποτέλεσε τον κύριο λόγο της αύξησης Κινέζων τουριστών προς τη χώρα.
Από την ταινία Lost in Thailand.
Ο κινηματογραφικός τουρισμός είναι ένα φαινόμενο που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των εταιρειών μάρκετινγκ λόγω της αποδοτικότητας και της στόχευσης σε ένα κοινό που δύσκολα η συμβατική διαφήμιση μπορεί να προσελκύσει. Επίσης κρατικοί φορείς, όπως ο εθνικός οργανισμός τουρισμού της Σκωτίας VisitScotland δραστηριοποιούνται σε έρευνες που αφορούν τον κινηματογραφικό τουρισμό με σκοπό να κατανοήσουν τη λειτουργία του και να καρπωθούν τα οφέλη του.
Τα οφέλη από την προβολή της φιλμικής εικόνας είναι πολλαπλά. Αρχικά, στα γυρίσματα αρκετοί είναι οι τουρίστες που συγκεντρώνονται να παρακολουθήσουν, έχοντας την ευκαιρία να κρυφοκοιτάξουν πίσω από την κουρτίνα αυτού που ονομάζουμε “μαγεία του κινηματογράφου”. Το 2005 στο Παρίσι γυρίστηκαν 660 ταινίες, οι οποίες απέφεραν κέρδη πολλών εκατομμυρίων ευρώ από κόσμο που συγκεντρωνόταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Στη συνέχεια ακολουθούν οι προωθητικές ενέργειες πριν την προβολή της ταινίας και αργότερα η ίδια η ταινία ανάλογα με τη δυναμική της να ταυτίζει τον θεατή με το τοπίο και την πλοκή δημιουργεί κινηματογραφικό τουρισμό.
Ο κινηματογραφικός τουρισμός έχει το πλεονέκτημα πως μπορεί να είναι αειφόρος και να αναδεικνύει ταξιδιωτικούς προορισμούς. Συχνά η έλευση των τουριστών γίνεται ετεροχρονισμένα από την περίοδο προβολής της ταινίας στους κινηματογράφους. Προκειμένου όμως ο τουρισμός να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, χρειάζεται και η προβαλλόμενη περιοχή να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση διατηρώντας τις υποδομές των φιλμικών γυρισμάτων και δημιουργώντας θεματικές δραστηριότητες που μπορούν να ανταποκριθούν στην προσδοκία του κινηματογραφικού τουρίστα. Κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί στην περίπτωση της Κεφαλονιάς με το “Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι”, με αποτέλεσμα να εξασθενήσει λίγα χρόνια μετά την προβολή της ταινίας η τουριστική κίνηση που σχετιζόταν με την ταινία.
Ταινίες με γυρίσματά τους στην Ελλάδα είναι οι: “Mamma Mia!” (Σκόπελος, Σκιάθος), “My Life In Ruins” (προβάλλει αρχαιολογικά μνημεία όπως την Ακρόπολη, τους Δελφούς, τις Μυκήνες και την αρχαία Ολυμπία), “Shirley Valentine” (Μύκονος), “Mediterraneo” (Καστελόριζο), “Lara Croft Tomb Raider: The Cradle Of Life” (Σαντορίνη), “Τα Κανόνια Του Ναβαρόνε” (Ρόδος), James Bond “For your eyes only” (Κέρκυρα, Μετέωρα), “Summer Lovers” (Σαντορίνη), “Patton, Lust for glory” (Κρήτη), “The Bourne Identity” (Μύκονος), “Το Απέραντο Γαλάζιο” (Αμοργός, Ίος).
Ο Roger Moore ως James Bond, σκαρφαλώνει στα Μετέωρα.
Τι έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τον κινηματογραφικό τουρισμό; Η διεθνής ταινία “Πριν τα μεσάνυχτα” που προβλήθηκε το 2013 στους κινηματογράφους θα μπορούσε να αυξήσει τον τουρισμό στις περιοχές που έγιναν τα γυρίσματα. Η Πύλος, το συγκρότημα του Costa Navarino, η Καρδαμύλη και η Κορώνη είναι οι περιοχές των γυρισμάτων.
Από την ταινία “Πριν τα μεσάνυχτα”.
Μέσα στο 2014 αναμένεται επίσης να προβληθεί η περιπέτεια “Adventure in Greece”, μία ελληνοφινλαδική κινηματογραφική συμπαραγωγή υψηλού προϋπολογισμού. Τα γυρίσματά της θα πραγματοποιηθούν στα νησιά της Κω και της Νισύρου.
Τέλος, η ταινία της Άντζελας Ισμαήλου “Η πόλη της νεκρής γυναίκας” είναι μια αγγλόφωνη διεθνής παραγωγή με πολυεθνικό καστ, η οποία θα γυριστεί στο νησί της αποκάλυψης, την Πάτμο. Ανάμεσα στους χρηματοδότες για την ταινία ήταν η UNESCO και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού.
Σε μετρήσεις των επόμενων ετών θα βγουν συμπεράσματα σχετικά με την τουριστική δυναμική που αναπτύχθηκε στις προαναφερθείσες περιοχές και το κατά πόσο σχετίζεται με το φαινόμενο του κινηματογραφικού τουρισμού.
Ο κ. Δρόσος Ταρναράς είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στο Μεταπτυχιακό Σχεδιασμού, Διοίκησης και Πολιτικής του Τουρισμού, του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
