ΙΤΕΠΟι Ελληνικές Τουριστικές Εισπράξεις

Βασικός στόχος της έρευνας είναι ο προσδιορισμός, η ανάλυση και η διάρθρωση του συνολικού κόστους του ταξιδιού του αλλοδαπού τουρίστα. Η ανάλυση του συνολικού κόστους κάνει διάκριση ανάμεσα στη πληρωμή που πραγματοποιήθηκε στην χώρα προέλευσης και στη πληρωμή που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα (χώρα προορισμού). Το μέσο κόστος ταξιδιού ανήλθε στα 1.277 ευρώ (βλέπε Πίνακα 1), με 813 ευρώ να πληρώνονται στη χώρα προέλευσης και 464 ευρώ στην Ελλάδα. Το 2001 οι μέσες συνολικές εισπράξεις από αλλοδαπούς τουρίστες στην Ελλάδα ήταν 1.264 ευρώ και το 2002 1294 ευρώ. Το 2002 ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν περίπου 3,6%. Συνεπώς, σε πραγματικές τιμές του 2001, οι συνολικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 1,2% περίπου, από 1.264 το 2001 σε 1.249 ευρώ το 2002. Η είσπραξη στον τόπο προέλευσης του αλλοδαπού τουρίστα αυξήθηκε σε πραγματικές τιμές κατά 6,48%, ενώ μειώθηκε σημαντικά (κατά 13,18%) η είσπραξη που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα.

Στον Πίνακα 2 δίνονται, για το σύνολο της περιόδου εξέτασης, το συνολικό κόστος του ταξιδιού, σύμφωνα με τις βασικές χώρες προέλευσης των αλλοδαπών τουριστών της Ελλάδος. Η ανάλυση στηρίζεται στο σύνολο της περιόδου του δείγματος που αποτελεί και μία εξομάλυνση για τυχόν συγκυριακές επιδράσεις. Ο Πίνακας 2 δεν διαψεύδει την κοινή αντίληψη ότι οι τουρίστες που προέρχονται από τις ΗΠΑ δαπανούν περισσότερα από κάθε άλλο επισκέπτη. Η πληρωμή στην Ελλάδα είναι υπερδιπλάσια της αντίστοιχης του συνόλου των αλλοδαπών τουριστών. Πάντως, αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι οι τουρίστες από τις ΗΠΑ μένουν περισσότερο στην Ελλάδα. Η μέση διαμονή ενός τουρίστα από τις ΗΠΑ είναι 17,8 μέρες, 5,5 μέρες παραπάνω από το μέσο όρο. Σε ό,τι αφορά την ημερήσια τουριστική πληρωμή που πραγματοποιείται άμεσα στην Ελλάδα, ο τουρίστας από τις ΗΠΑ πληρώνει 55 ευρώ, ο Βρετανός 42, ο Γερμανός 25, ο Ιταλός 36 και ο Γάλλος 39 ευρώ. Στο σύνολο των αλλοδαπών, η ημερήσια πληρωμή ανέρχεται στα 38 ευρώ. Οι διαφοροποιήσεις οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται το ταξίδι, δηλαδή το ποσοστό των τουριστικών υπηρεσιών που αγοράζονται στη χώρα προέλευσης. Για το σύνολο της πληρωμής του αλλοδαπού ταξιδιού, τη μεγαλύτερη πληρωμή πραγματοποιεί ο τουρίστας από τις ΗΠΑ με 138 ευρώ, ενώ τη μικρότερη ο Γερμανός με 79 ευρώ ημερήσια πληρωμή. Η μέση ημερήσια πληρωμή είναι 104 ευρώ.

Εξίσου σημαντικές είναι και οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στις τουριστικές πληρωμές ανά γεωγραφική περιοχή προορισμού στην Ελλάδα. Όπως προκύπτει από τον Πίνακα 3, η Αθήνα είναι η περιοχή προορισμού όπου ο αλλοδαπός τουρίστας πληρώνει τα περισσότερα και έχει μάλιστα τη δεύτερη μεγαλύτερη μέση διαμονή με 13,3 μέρες. Η πληρωμή αυτή αφορά και τις δύο κατηγορίες πληρωμών, στον τόπο προέλευσης (1.104 ευρώ) και στην Αθήνα (654 ευρώ). Ανάλογα είναι και τα ποσά για τη Θεσσαλονίκη, με μικρότερο κόστος στη χώρα προέλευσης, που δεν αποτελεί έκπληξη, αφού η πόλη δέχεται τουρίστες από γειτονικές χώρες που έχουν μικρότερο κόστος μετακίνησης. Πάντως, η μεγάλη σχετική πληρωμή που πραγματοποιείται στις δύο μεγάλες πόλεις δείχνει τη δυνατότητα που προσφέρουν αυτοί οι δύο προορισμοί για μεγαλύτερη πώληση τουριστικών υπηρεσιών, κυρίως στην κατηγορία των αγορών (ψώνια) και της διασκέδασης. Εξίσου μεγάλο με την Αθήνα είναι και το κόστος ταξιδιού για τις Κυκλάδες με το μεγαλύτερο μέρος της πληρωμής να πραγματοποιείται στον τόπο προέλευσης. Στην Χαλκιδική και στην Κρήτη η μέση πληρωμή που πραγματοποιείται άμεσα στην περιοχή είναι χαμηλότερη του ελληνικού μέσου όρου.

Η τουριστική πληρωμή διαφοροποιείται σημαντικά, όπως είναι αναμενόμενο άλλωστε, ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου που διαμένει ο αλλοδαπός τουρίστας. Στον Πίνακα 4 δίνονται οι τρεις κατηγορίες τουριστικών πληρωμών – τόπο προέλευσης, Ελλάδα και συνολικές – ανά κατηγορία ξενοδοχείου. Μία σειρά από παρατηρήσεις αξίζουν να επισημανθούν. Πρώτον, η μέση διαμονή δεν διαφοροποιείται ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου. Τα πρώτης και δεύτερης κατηγορίας ξενοδοχεία βρίσκονται ακριβώς στο μέσο όρο του συνόλου με 12 μέρες. Τα τρίτης κατηγορίας ξενοδοχεία έχουν κατά μέσο όρο μία μέρα παραπάνω διαμονή, 13 μέρες. Τα τέταρτης και πέμπτης κατηγορίας ξενοδοχεία είναι κάτω του μέσου όρου, με μέση διαμονή τις 10,1 και 11,6 μέρες αντίστοιχα.

Το συνολικό κόστος ταξιδιού διαφοροποιείται ανάλογα με την κατηγορία ξενοδοχείου, με εξαίρεση τα πέμπτης και τέταρτης κατηγορίας ξενοδοχεία, τα οποία έχουν ακριβώς το ίδιο συνολικό κόστος για τον αλλοδαπό τουρίστα, τα 1.075 ευρώ. Σε ό,τι αφορά την τουριστική πληρωμή στον τόπο προέλευσης αυτή αυξάνεται ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου, με εξαίρεση τα πέμπτης κατηγορίας ξενοδοχεία που έχουν πληρωμή μεγαλύτερη από τα τέταρτης κατηγορίας ξενοδοχεία. Η μεγάλη διαφορά που παρατηρείται μπορεί να οφείλεται και στον πολύ μικρό αριθμό ξενοδοχείων πέμπτης και τέταρτης κατηγορίας στο σύνολο του δείγματος, μόνο 2,5% και 12% αντίστοιχα. Η διαφορά μεταξύ τρίτης και πρώτης κατηγορίας ξενοδοχείων είναι περίπου 200 ευρώ ανά τουριστική άφιξη. Στα πρώτης κατηγορίας ξενοδοχεία, η τουριστική πληρωμή στον τόπο προέλευσης είναι 969 ευρώ, ενώ για τα δεύτερης κατηγορίας είναι 832 ευρώ και για τα τρίτης 764 ευρώ.

Η εικόνα αλλάζει σημαντικά για τις τουριστικές πληρωμές που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα από τους ίδιους τους τουρίστες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πίνακα 4, η ημερήσια τουριστική πληρωμή των πελατών της τρίτης κατηγορίας είναι 37,48 ευρώ, έναντι 39 και 39,1 ευρώ των πρώτης και δεύτερης κατηγορίας ξενοδοχείων αντίστοιχα. Την υψηλότερη ημερήσια πληρωμή στην Ελλάδα την έχουν οι τουρίστες των τετάρτης κατηγορίας ξενοδοχείων με μέση πληρωμή τα 46,9 ευρώ, ενώ των πέμπτης κατηγορίας η αντίστοιχη ημερήσια πληρωμή είναι 37,7 ευρώ. Η εξήγηση είναι απλή και έχει σχέση με τις υπηρεσίες που προσφέρει ένα μεγάλης κατηγορίας ξενοδοχείο, τις οποίες ο αλλοδαπός τουρίστας μπορεί να προπληρώνει στη χώρα του, δηλαδή να συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό τουριστικό πακέτο, το οποίο προεισπράττεται στη χώρα του.

Για το σύνολο της ημερήσιας τουριστικής πληρωμής, μόνο τα ξενοδοχεία τέταρτης κατηγορίας ξεφεύγουν από τη γενική τάση να αυξάνεται η μέση ημερήσια δαπάνη όσο αυξάνεται η κατηγορία του ξενοδοχείου. Η μικρότερη πληρωμή πραγματοποιείται από τους πελάτες των πέμπτης κατηγορίας ξενοδοχείων με 93 ευρώ, ακολουθούν τα τρίτης κατηγορίας με μέση τιμή τα 97 ευρώ. Οι δύο μεγάλες κατηγορίες ξενοδοχείων έχουν μέση πληρωμή 107 ευρώ για τα δεύτερης κατηγορίας και 118 ευρώ για τα πρώτης κατηγορίας.

Ο τρόπος οργάνωσης του ταξιδιού είναι μία άλλη επιλογή που έχει ο αλλοδαπός τουρίστας και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τόσο τη συνολική πληρωμή όσο και τον επιμερισμό μεταξύ χώρας προέλευσης και Ελλάδος. Στον Πίνακα 5 δίνονται οι τουριστικές πληρωμές ανάλογα με τον τρόπο οργάνωσης του ταξιδιού. Διακρίνονται τέσσερις τρόποι. Πρώτον, ο αλλοδαπός τουρίστας οργανώνει μόνος του το ταξίδι. Το 17,42% των αλλοδαπών τουριστών οργάνωσαν το ταξίδι τους στην Ελλάδα μόνοι τους. Το 48,16% χρησιμοποίησε ένα ταξιδιωτικό γραφείο και το 28,87% αγόρασε ένα οργανωμένο πακέτο που του προσέφερε ένας οργανωτής ταξιδιών (tour operator). Τέλος, ένα 5,55% χρησιμοποίησε κάποιον άλλο τρόπο, όπως μέσω φίλων, συναδέλφων και φορέων (π.χ. πανεπιστήμια).

Το οργανωμένο ταξίδι ρίχνει το συνολικό κόστος κατά 7,91% περίπου. Εκείνο, όμως, που είναι πολύ σημαντικό είναι ότι η πληρωμή στην Ελλάδα περιορίζεται στα 398 ευρώ έναντι 611 ευρώ που είναι όταν κάποιος οργανώνει τα ταξίδι μόνος του. Εδώ εστιάζεται και ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του ελληνικού τουρισμού: η μεγάλη του εξάρτηση από τα γραφεία ταξιδιών και τους οργανωτές ταξιδιών.

Ένα σημαντικό ερώτημα είναι τι ποσοστό της πληρωμής που πραγματοποιήθηκε στη χώρα προέλευσης καταλήγει στην Ελλάδα και τι ποσοστό παραμένει στο εξωτερικό. Το πρόβλημα είναι σύνθετο διότι και ένα μέρος της τουριστικής πληρωμής που πραγματοποιείται στην Ελλάδα μπορεί να διαρρέει στο εξωτερικό, αν ο αλλοδαπός τουρίστας καταναλώνει στην Ελλάδα προϊόντα που προέρχονται από το εξωτερικό. Η κατανάλωση αυτή αφορά κυρίως το φαγητό και το ποτό και σχεδόν καθόλου τις υπηρεσίες.

Το 87% και το 77% των αλλοδαπών τουριστών που ήρθαν στην Ελλάδα την περίοδο 2001-2002 είχαν προ-αγοράσει στη χώρα τους τη μεταφορά και τη διαμονή τους. Πάνω από τους μισούς αγόρασαν πακέτο και δύο ημερήσια φαγητά (πρωινό, γεύμα, δείπνο). Από τις επτά κατηγορίες πληρωμών που πραγματοποίησαν οι αλλοδαποί τουρίστες άμεσα στην Ελλάδα, η μεγαλύτερη πληρωμή αντιστοιχεί στο φαγητό εκτός καταλύματος με 31,06% ή 138 ευρώ ανά άφιξη. Με μέση διαμονή 12 ημέρες περίπου, η ημερήσια πληρωμή είναι 12 ευρώ. Η δεύτερη πιο σημαντική πληρωμή αντιστοιχεί στη διαμονή που αγόρασαν οι ίδιοι οι τουρίστες στην Ελλάδα με 23,48% ή 104 ευρώ ανά άφιξη. Το 17,34% της πληρωμής αντιστοιχούσε σε ψώνια ή 77 ευρώ ανά άφιξη. Το 14,56% της πληρωμής αφορούσε διασκέδαση και επισκέψεις σε τουριστικά μέρη ή 65 ευρώ ανά άφιξη. Η τοπική μεταφορά στοίχισε στον αλλοδαπό τουρίστα 31,4 ευρώ σε όλη τη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα ή 7,09% της συνολικής του πληρωμής που πραγματοποίησε στην Ελλάδα. Η ενοικίαση ή χρήση αυτοκινήτου (π.χ. πληρωμές για βενζίνη) στοίχισε 14 ευρώ ανά άφιξη ή 3,13% της συνολικής πληρωμής. Τέλος, ένα ποσό της τάξης του 3,35% διατέθηκε για άλλες κατηγορίες πληρωμών.

Η δειγματοληψία επιτρέπει την εκτίμηση του κόστους μεταφοράς και καταλύματος. Κατά μέσο όρο, η εκτίμηση της έρευνας είναι ότι το κόστος της διεθνούς μεταφοράς είναι περίπου 93 ευρώ ανά άφιξη ή το 11,5% του συνολικού ποσού που πληρώνει κάποιος στον τόπο προέλευσής του. Το ποσό για το κατάλυμά του στην Ελλάδα είναι 252 ευρώ που αντιστοιχεί στο 31% της πληρωμής που πραγματοποιεί πριν έρθει στην Ελλάδα.

Ένα μεγάλο ποσοστό αλλοδαπών τουριστών (το 67%) όταν βρίσκεται στην Ελλάδα τρώει εκτός καταλύματος, ψωνίζει (το 61% των αλλοδαπών τουριστών), διασκεδάζει το βράδυ και επισκέπτεται τουριστικά αξιοθέατα (54%). Μεγάλο μέρος των αλλοδαπών τουριστών (το 46%) κάνει χρήση των τοπικών μέσων μεταφοράς (ταξί, ενοικίαση αυτοκινήτου, μέσα μαζικής μεταφοράς).

Η εκτίμηση της μελέτης είναι ότι το 2002 οι τουριστικές εισπράξεις ανήλθαν στο ποσό των 11.859 εκατομμυρίων ευρώ, που είναι κατά 15% μεγαλύτερες από τις επίσημες εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος. Από αυτές το 5.807 πραγματοποιήθηκε πριν το ταξίδι τους στη χώρα προέλευσης και το 6.052 στην Ελλάδα. Από τις πληρωμές στην Ελλάδα, τα 1.880 εκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν σε εστιατόρια, 1.421 σε καταλύματα, 1.049 σε ψώνια, 881 σε διασκέδαση, 429 σε τοπικές μεταφορές, 189 για τη χρήση αυτοκινήτου και 203 για άλλες κατηγορίες πληρωμών.

Η οικονομετρική διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις τουριστικές εισπράξεις – συνολικές, στη χώρα προέλευσης και στην Ελλάδα – δείχνει ότι πολύ σημαντικές μεταβλητές που καθορίζουν το ύψος της πληρωμής είναι η επιλογή της κατηγορίας του ξενοδοχείου, ο αριθμός των ανθρώπων που συνταξιδεύουν και ο αριθμός των ημερών που παραμένουν στην Ελλάδα. Το πιο σημαντικό, ίσως, εύρημα της στατιστικής ανάλυσης είναι η αρνητική επίδραση που έχει η κατηγορία του ξενοδοχείου στις πληρωμές που πραγματοποιούνται από τους τουρίστες κατευθείαν στην Ελλάδα και όχι με προ-αγορά στη χώρα προέλευσής τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η κατηγορία του ξενοδοχείου που διαμένει ο αλλοδαπός τουρίστας, τόσο μικρότερη είναι η δαπάνη του, όταν βρίσκεται στην Ελλάδα. Εξίσου σημαντικές μεταβλητές είναι το είδος της κράτησης, η χώρα προέλευσης και ο τόπος προορισμού μέσα στην Ελλάδα.

Πίνακας 1. Τουριστική Πληρωμή, 2001-2002 (σε ευρώ)

Πίνακας 2. Τουριστική Πληρωμή ανά Κύρια Χώρα Προέλευσης (σε ευρώ)

Πίνακας 3. Τουριστική Πληρωμή ανά Ελληνική Γεωγραφική Περιοχή Προορισμού (σε ευρώ)

Πίνακας 4. Τουριστική Πληρωμή ανά Κατηγορία Ξενοδοχείου (σε ευρώ)

Πίνακας 5. Τουριστική Πληρωμή Ανάλογα με τον Τρόπο Οργάνωσης του Ταξιδιού (σε ευρώ)

TDN Newsroom

Editors - Travel Media Applications | Ιστοσελίδα | + Άρθρα

Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.

• TDN Newsroom

  https://www.traveldailynews.gr/author/tdn/

  Χίος, το νησί των τεσσάρων εποχών
• TDN Newsroom

  https://www.traveldailynews.gr/author/tdn/

  Αλεξανδρούπολη όλο το χρόνο: Ένα απολαυστικό ταξίδι
• TDN Newsroom

  https://www.traveldailynews.gr/author/tdn/

  Τα must have βιβλία για την παραλία - The Book Eater Summer Edition
• TDN Newsroom

  https://www.traveldailynews.gr/author/tdn/

  ELIVI Skiathos