Καινούργια αεροδρόμια και επιβατική κίνηση
Ανάλυση της επίδρασης των νέων αεροδρομίων του Όσλο και της Αθήνας
των Δρ. Κ. Ιατρού και Δρ. George Williams
Το Όσλο στην Νορβηγία και η Αθήνα στην Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες πόλεις στην Ευρώπη, που βίωσαν την τελευταία δεκαετία την αντικατάσταση των βασικών αεροδρομίων τους, το γεγονός αυτό και μόνο σε συνδυασμό με την συγκρισιμότητα ανάμεσα στις δύο χώρες και στην επιβατική τους κίνηση τις καθιστά ιδιαίτερα ενδιαφέρον θέμα για ανάλυση.
Το αεροδρόμιο Gardermoen που εξυπηρετεί το Όσλο αντικατέστησε το ιδιαίτερα κορεσμένο Fornebu τον Οκτώβριο του 1998, ενώ τις πεπαλαιωμένες εγκαταστάσεις του Ελληνικού διαδέχθηκε το νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στα Σπάτα τον Μάρτιο του 2001. Και στις δύο περιπτώσεις οι νέες εγκαταστάσεις βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από το κέντρο της πόλης, σε σχέση με τους προκατόχους τους. Η παρούσα έρευνα επιχείρησε, χρησιμοποιώντας και οικονομετρικό μοντέλο, να καθορίσει εάν και σε ποιο βαθμό το άνοιγμα των νέων αυτών αεροδρομίων συνέβαλαν στην αύξηση της επιβατικής κίνησης και εάν αυτή η τυχόν αύξηση θα μπορούσε να είχε επέλθει και χωρίς το άνοιγμα των νέων αεροδρομίων.
Στα πλαίσια αυτής της μελέτης αξιολογήθηκαν για κάθε αεροδρόμιο το εσωτερικό και διεθνές δίκτυο πριν και μετά το άνοιγμα των νέων αεροδρομίων, η επίδραση στην ανάπτυξη και στην σύνθεση της επιβατικής κίνησης, ο ανταγωνισμός μεταξύ των αεροπορικών εταιριών, ο αριθμός των προσφερόμενων θέσεων και ο αριθμός των προορισμών.
Η Ελλάδα και η Νορβηγία παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά λόγω της γεωγραφικής της θέσης στην Νότια και Βόρεια άκρη της Ευρώπης, κι αυτό σημαίνει ότι τα αεροδρόμια τους δεν αποτελούν βασικούς κόμβους (hubs), που να χρησιμοποιούνται ως σταθμοί ανταπόκρισης για επιβάτες και φορτία, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αποτελούν το τελικό προορισμό των ταξιδιωτών. Η Νορβηγία αν και δεν είναι μέλος της Ε.Ε., ανήκει στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και αποδέχεται όλους τους κανόνες της πλήρους απελευθερωμένης αγοράς αερομεταφορών της Ε.Ε..
Και στις δύο χώρες, λόγω της γεωμορφολογίας τους και τοπογραφίας τους, οι αερομεταφορές αποτελούν βασικό μέσο μεταφοράς στο εσωτερικό των χωρών. Αυτό εξηγεί ίσως την σχετικά υψηλή ροπή προς το αεροπορικό ταξίδι που παρατηρείται και στην Νορβηγία και στην Ελλάδα. Επιπλέον, τα δύο νέα αεροδρόμια εξυπηρετούν παρόμοιους αριθμούς επιβατών και διακινούν σημαντικό όγκο επιβατών στο εσωτερικό δίκτυο. Τέλος, οι βασικοί αερομεταφορείς, που δραστηριοποιούνται στις δύο χώρες δεν συγκαταλέγονται στους βασικούς παίκτες στις διεθνείς αερομεταφορές. Η SΑS της Νορβηγίας κατατάσσεται 36η, σε σχέση με βάση το RPK και η Ολυμπιακή της Ελλάδας λαμβάνει την 95η θέση.
