Απόψεις
Τα περιφερειακά αεροδρόμια στην Ελλάδα
του Δρ. Κώστα Ιατρού
Η ιδιαίτερη γεωμορφολογία της Ελλάδας συμβάλλει στην εξάρτηση της χώρας για την ανάπτυξη του τουρισμού, αλλά και για την σύνδεση των διαφόρων περιοχών της χώρας, από τις αερομεταφορές. Το 80% των διεθνών αφίξεων στην χώρα μας πραγματοποιείται με αεροπλάνο ενώ μόλις το 17% των Ελλήνων χρησιμοποιεί αεροπλάνο για τις μετακινήσεις του, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχουν περιθώρια ανάπτυξης της αγοράς. Τα στατιστικά αυτά στοιχεία δείχνουν ότι η πολιτεία θα έπρεπε να εκπονήσει μακροπρόθεσμη εθνική στρατηγική αερομεταφορών και να φροντίζει για την ανάπτυξη των αεροπορικών υποδομών ώστε να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για το άνοιγμα νέων δρομολογίων.
Στη χώρα μας παρατηρείται άνιση τουριστική ανάπτυξη καθώς πολλές περιοχές της Ελλάδος δεν εξυπηρετούνται αεροπορικώς. Μετά την απελευθέρωση των αερομεταφορών στην Ευρώπη στη δεκαετία του `90, η ανισότητα αυτή επιδεινώθηκε καθώς ο ανταγωνισμός επικεντρώθηκε στις γραμμές με σημαντική κίνηση.
Δεύτερο ανασταλτικό παράγοντα αποτελούν οι επιβαρύνσεις, που επιβάλλονται από τα ελληνικά αεροδρόμια. Ένα εισιτήριο μετ` επιστροφής εντός Ελλάδας περιλαμβάνει φόρους και τέλη που ξεπερνούν τα 40 ευρώ. Τα υψηλά τέλη αυξάνουν το συνολικό κόστος των ναύλων, μειώνουν την επιβατική κίνηση, ελαχιστοποιώντας τις δυνατότητες ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς. Δεν είναι η έλλειψη επαρκούς ζήτησης που εμποδίζει την ανάπτυξη αεροπορικών συνδέσεων – επιχείρημα που προβάλλεται συχνά – αλλά ο λανθασμένος τρόπος με τον οποίο έχουν εξ` αρχής σχεδιασθεί οι αερομεταφορές. Ένα απλό παράδειγμα ελλιπούς σχεδιασμού: η Πελοπόννησος και η Κεντρική Ελλάδα δεν διαθέτουν αεροδρόμιο, γεγονός που δυσχεραίνει την πρόσβαση σε χώρους υψηλής επισκεψιμότητας, όπως η Ολυμπία ή τα Μετέωρα.
Μια πρώτη κίνηση είναι η επέκταση των υπαρχόντων στρατιωτικών αεροδρομίων, όπως αυτό της Πάχης στα Μέγαρα, της Λάρισας, της Νέας Αγχιάλου για τις ανάγκες της πολιτικής αεροπορίας, κίνηση που ενέχει και λιγότερο κόστος. Η λύση αυτή έχει ήδη δοκιμαστεί σε άλλα αεροδρόμια της Ελλάδος, π.χ. στο Ηράκλειο κι έχει αποδώσει. Σε δεύτερη φάση θα απαιτηθεί η προώθηση σχεδίων κατασκευής αεροδρομίων σε νέους προορισμούς ή πιθανούς κόμβους (όπως η Τρίπολη).
Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια νέα αγορά όπου οι αεροπορικές μετακινήσεις θα γίνονται ανάμεσα στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας τα οποία θα συνδέονται απευθείας με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αλλά και πολλές μικρότερες πόλεις. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναγνωρίσει τις ιδιαιτερότητες της γεωγραφίας της χώρας μας και ενισχύει την ανάπτυξη αεροδρομίων σε απομονωμένες περιοχές με σημαντικούς πόρους αλλά και τις αεροπορικές εταιρίες για την έναρξη δρομολογίων από περιφερειακά αεροδρόμια.
Η τοπική αυτοδιοίκηση καλείται να αναλάβει πρωτοβουλίες εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες του ευρωπαϊκού προγράμματος DEAR (Developing the Economies of Airport Regions) και τα νέα δεδομένα στο χώρο των αερομεταφορών, με την ανάπτυξη αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους που αναζητούν περιφερειακά αεροδρόμια και ανοίγουν νέα δρομολόγια προς νέους τουριστικούς προορισμούς. Η αερομεταφορά προσφέρεται πια σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και με πολύ καλύτερες τιμές συμβάλλοντας έτσι στην περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη. Η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών στα περιφερειακά αεροδρόμια θα διαμορφώσει προϋποθέσεις προσέλκυσης ελληνικών και ξένων αεροπορικών εταιριών.
