Τελευταία νέα
ΑρχικήΣτήλεςΆρθραΟι βασικοί πυλώνες της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης
Άρθρα

Οι βασικοί πυλώνες της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης

Η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη απαιτεί την ενημερωμένη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερομένων, καθώς και ισχυρή πολιτική ηγεσία για να διασφαλιστεί η ευρεία συμμετοχή και η οικοδόμηση συναίνεσης.

Ο τουρισμός ως έννοια εμπεριέχει την “κατανάλωση” του τόπου ως τη βασική συνιστώσα οικονομικής δραστηριότητας που προκύπτει από την σχέση προσφοράς και ζήτησης, ανάμεσα στον τουρίστα και το τουριστικό προϊόν, επιφέροντας επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνία. Το περιβάλλον, η κοινωνία και η οικονομία αποτελούν τους τρεις πυλώνες της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. H Διακήρυξη Brundtland, το 1987, τοποθετείται σχετικά με την αειφόρο ανάπτυξη και την ορίζει ως την “πρότυπη ανάπτυξη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις απαιτήσεις του παρόντος, χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών μας να ικανοποιούν τις απαιτήσεις και τις ανάγκες τους”. Η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων μέσα από την βιομηχανική επανάσταση και η οικονομική ανάπτυξη που δεν λαμβάνει υπόψιν της τις συνθήκες αειφορίας, οδηγεί σε υπερκατανάλωση αυτών των πόρων και θέτει σε κίνδυνο, για τις επόμενες γενιές, την βιωσιμότητα του πλανήτη. Η αρμονία ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη, τον άνθρωπο και τη σχέση του με την κοινωνία  και το περιβάλλον δημιουργεί την εξίσωση της βιώσιμης ανάπτυξης.

Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί τύπο οικονομικής ανάπτυξης μέσω της βιωσιμότητας, δηλ. με βιώσιμο τρόπο, όπου το βέλτιστο, κατά περίπτωση, περιβάλλον και η ποιότητα ζωής στον βιοπορισμό των ανθρώπων βρίσκονται σε ισορροπία. O επικεφαλής του ΟΗΕ είπε ότι “η Ατζέντα Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030 έχει υψηλούς στόχους, επιδιώκοντας να βάλει τους ανθρώπους στο επίκεντρο της ανάπτυξης, να προάγουν την ανθρώπινη ευημερία, την ειρήνη και τη δικαιοσύνη σε έναν υγιή πλανήτη και να επιδιώκουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων και την ισότητα των φύλων”. Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (και οι 169 επιμέρους) προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών μέσα από ισορροπημένη τρισδιάστατη αειφόρο ανάπτυξη:

  • Η βιώσιμη οικονομία προάγει την ισότητα και την δίκαιη κατανομή οικονομικών πόρων με συνέπεια απέναντι στη χρήση φυσικών πόρων και απώτερο στόχο την εξάλειψη της φτώχειας.
  • Η ποιότητα ζωής προσδιορίζει την κοινωνική βιωσιμότητα, μέσα από την εκπαίδευση και την ενημέρωση για βιώσιμη συμμετοχή στην ανάπτυξη των τόπων και χρήση πολιτικών που προάγουν την υγεία των πολιτών.
  • Η προστασία των φυσικών πόρων με χρήση βιώσιμων πολιτικών ανάπτυξης στη γεωργία και γενικότερα στον αγροτικό τομέα συμβάλει στην βιωσιμότητα του περιβάλλοντος και τονίζει τη σημασία καλλιέργειας οικολογικής ιδέας και απόκτησης οικολογικής συνειδήσεως (οικολογική γεωργία, βιώσιμη κινητικότητα, οικοτουρισμός). Παράλληλα, η πολιτιστική βιωσιμότητα συμβάλλει στην αξιοποίηση του πολιτιστικού πλούτου και την ενίσχυση του ρόλου του πολιτισμού στην τοπική ανάπτυξη.

Η αειφόρος τουριστική ανάπτυξη απαιτεί την ενημερωμένη συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερομένων, καθώς και ισχυρή πολιτική ηγεσία για να διασφαλιστεί η ευρεία συμμετοχή και η οικοδόμηση συναίνεσης. Η επίτευξη βιώσιμου τουρισμού είναι μια συνεχής διαδικασία και απαιτεί συνεχή παρακολούθηση των επιπτώσεων, εισάγοντας τα απαραίτητα προληπτικά ή/και διορθωτικά μέτρα όποτε είναι απαραίτητο. Ο αειφόρος τουρισμός θα πρέπει επίσης να διατηρεί υψηλό επίπεδο τουριστικής ικανοποίησης και να εξασφαλίζει μια ουσιαστική εμπειρία στους τουρίστες, αυξάνοντας την ευαισθητοποίησή τους σε θέματα αειφορίας και προωθώντας μεταξύ τους πρακτικές αειφόρου τουρισμού (UNWTO).

Στο COP27, ο UNWTO συγκέντρωσε κορυφαίους ενδιαφερόμενους φορείς για να μοιραστούν πρακτικές γνώσεις για την επιτάχυνση της στροφής προς μεγαλύτερη βιωσιμότητα και την επίτευξη του Net-Zero. Από την έναρξη της Διακήρυξης της Γλασκόβης για τη Δράση για το Κλίμα στον Τουρισμό στο COP26, περισσότερες από 700 επιχειρήσεις, προορισμοί, ομάδες της κοινωνίας των πολιτών, ακόμη και χώρες έχουν εγγραφεί, δεσμευόμενες να απανθρακοποιήσουν, να αναγεννήσουν και να μετρήσουν προκειμένου να μειώσουν στο μισό τις εκπομπές άνθρακα έως το 2030 και να φτάσουν στο Καθαρό Μηδέν μέχρι το 2050 το αργότερο. Η εκτελεστική διευθύντρια του UNWTO Zoritsa Urosevic δήλωσε: “Ένα χρόνο μετά την έναρξή της, είμαστε περήφανοι που βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο η Διακήρυξη της Γλασκόβης ενέπνευσε τον κλάδο μας στη δράση. Το ξεκλείδωμα της χρηματοδότησης και η ανάπτυξη πλαισίων μέτρησης θα είναι κρίσιμης σημασίας για την κλιμάκωση της υποστήριξής μας και τη συνέχιση της επιτάχυνσης της δράσης για το κλίμα για ανθεκτικότητα” (COP27).

Καθώς η παγκόσμια κοινότητα αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών εντάσεων, των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας και της κλιματικής έκτακτης ανάγκης, ο UNWTO έχει τοποθετήσει τον τουρισμό σταθερά στην ατζέντα της G20. Στις 15 Νοεμβρίου 2022, υπό την ινδονησιακή Προεδρία της G20, ο γενικός γραμματέας του UNWTO  Zurab Pololikashvili προέτρεψε τους ηγέτες να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να επανεξετάσουν και να μεταμορφώσουν τον τουρισμό προκειμένου να αξιοποιήσουν τις τεράστιες δυνατότητές του για βιωσιμότητα και ευκαιρίες:

Τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι οι διεθνείς αφίξεις για τους πρώτους επτά μήνες του 2022 ήταν τρεις φορές υψηλότεροι από ό,τι ήταν για το 2021. Αυτό σημαίνει ότι ο τομέας μας έχει πλέον ανακτήσει σχεδόν το 60% των προ-πανδημικών επιπέδων. Σε πολλές οικονομίες της G20, είναι πολύ πάνω από αυτό, ακόμα κι αν νέες αβεβαιότητες απειλούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών και να εμποδίσουν την ανάκαμψη του τουρισμού. Όμως, ενώ έχουμε λόγους να είμαστε αισιόδοξοι, δεν έχουμε λόγο να εφησυχάζουμε. Ως παγκόσμια κοινότητα, υστερούμε στις προσπάθειές μας να επιτύχουμε τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού για τη δράση για το κλίμα. Παραμένουμε επίσης πίσω σε πρόοδο προς σχεδόν κάθε Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης, κυρίως τον ζωτικό στόχο της επίτευξης της ισότητας των φύλων και της μείωσης της φτώχειας. Και πάλι, ο τουρισμός μπορεί να μας βοηθήσει να επιστρέψουμε σε καλό δρόμο – μόνο αν αναγνωρίσουμε ότι δεν μπορούμε απλώς να επιστρέψουμε στα προ-πανδημικά μοντέλα. Εάν ο κλάδος μας θέλει να συνειδητοποιήσει τις μοναδικές δυνατότητές του για θετική αλλαγή, πρέπει να επιταχύνουμε και να κλιμακώσουμε”.

Ο UNWTO αναγνωρίζει την ευθύνη του κλάδου να διασφαλίσει ότι αυτή η ανάκαμψη θα μεταφραστεί σε πιο αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, αυξημένες επενδύσεις σε υποδομές, δεξιότητες και ταλέντο για τους ψηφιακούς και πράσινους μετασχηματισμούς,  ενδυνάμωση των γυναικών και ένταξη των τοπικών κοινωνιών, μέσω θέσεων εργασίας, εκπαίδευσης και κατάρτισης: “Τους τελευταίους μήνες, είδαμε την επανεκκίνηση του τουρισμού να επηρεάζεται από ελλείψεις βασικών εργαζομένων – στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα, ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 14 ετών. Πρέπει να κάνουμε τις θέσεις εργασίας στον τουρισμό πιο ελκυστικές, με καλύτερες συνθήκες, περισσότερες ευκαιρίες για ανάπτυξη και μεγαλύτερη ασφάλεια. Η καλύτερη τουριστική εκπαίδευση παρέχει δεξιότητες για τη ζωή, πέρα ​​από τον ίδιο τον τομέα” (UNWTO, Zurab Pololikashvili, ATG20).

Η κα Μαριάννα Σιγάλα, καθηγήτρια Μάρκετινγκ στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, επισημαίνει: “Όταν συνήθως μιλάμε για βιώσιμο τουρισμό η σκέψη μας πάει πάντα στην περιβαλλοντική προστασία και οικονομική ευρωστία (δηλ. στο πως να λύσουμε θέματα εποχικότητας, κατανομής πλούτου κ.α.) και κάποιες φορές στην ανάδειξη, αναβίωση ή/και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Σπανίως, συνδέουμε την έννοια της βιωσιμότητα με τους ανθρώπους και ειδικά με το ανθρώπινο δυναμικό που είναι ο βασικότερος διαφοροποιός παράγοντας στις τουριστικές υπηρεσίες. Τα μακροχρόνια προβλήματα και θέματα της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού όπως χαμηλοί μισθοί, εξουθενωτικά ωράρια, μαύρη εργασία, περιστασιακές δουλειές (έλλειψη πραγματικών ευκαιριών  καριέρας) και όλα αυτά που δεν δίνουν την δυνατότητα σε κάποιον να έχει όχι μόνο προσωπική ανέλιξη και ζωή αλλά και βασικό επίπεδο ποιότητας ζωής, μας κατέληξαν σήμερα, με την επανεκκίνηση της τουριστικής βιομηχανίας, να μην θέλει το προσωπικό να γυρίσει πίσω. Όσο παχυλούς μισθούς και να δίνουν πλέον οι επιχειρήσεις, ο μισθός για τον σύγχρονο εργαζόμενο δεν είναι ο κύριος παράγοντας επιλογής δουλειάς, διότι η δουλειά καθορίζει τον τρόπο και την ποιότητας ζωής μας. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι τουριστικές επιχειρήσεις μπορούν να ξανά προσελκύσουν αλλά και να κρατήσουν το προσωπικό και ο μόνος τρόπος με τον οποίο για το προσωπικό ή ταλέντο (όπως πλέον λέγεται) είναι η τουριστική εργασία να μην θεωρείται ένα απλό βιοποριστικό επάγγελμα ή ένας ευχάριστος τόπος που κάποιος μπορεί να εργαστεί (a nice place to work), αλλά μια εργασία μέσω της οποίας ο εργαζόμενος θα πλάσει και θα αναπτύξει τον εαυτό του και την ποιότητα ζωής του (a place where you can develop your self and your community). Εάν οι τουριστικές επιχειρήσεις δεν το προσφέρουν αυτό, τότε δυστυχώς, κάθε χρόνο θα πρέπει να ξαναβρίσκουν καινούριους υπαλλήλους για την σεζόν.”

Επιστημονική Συντάκτρια - TravelDailyNews Greece & Cyprus | + Άρθρα

Η Γιώτα Μοσχοπουλίδου είναι πτυχιούχος Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων και Απόφοιτη Μεταπτυχιακού ΔΠΜΣ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με επιστημονική κατεύθυνση “Τουρισμός και Περιφερειακή Ανάπτυξη”.

Δραστηριοποιείται ως Επιστημονική Σύμβουλος Τουριστικής Ανάπτυξης, με πολυετή εμπειρία στο φάσμα του τουριστικού γίγνεσθαι και εξειδίκευση στο Τουριστικό Μάρκετινγκ και την Περιφερειακή Ανάπτυξη.

Ως επιστημονική συντάκτρια του TravelDailyNews αρθρογραφεί πάνω σε θέματα Ανάπτυξης/Βιωσιμότητας/Καινοτομίας- Τεχνολογίας/Εναλλακτικών Μορφών και Πολιτισμού. Είναι υπεύθυνη για τις βιβλιοπαρουσιάσεις του επιστημονικού κλάδου του τουρισμού.

19/03/2024
15/03/2024
14/03/2024
13/03/2024
12/03/2024
11/03/2024