Δρόμοι του Κρασιού
Όλοι ξέρουμε πως το κρασί είναι ένα πολύ παλιό αγροτικό προϊόν, το οποίο χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες είτε σαν συνοδευτικό ενός γεύματος, είτε ως ηρεμιστικό και φάρμακο. Ήταν στενά συνδεδεμένο με τις χαρές της ζωής, τον μυστικισμό της ψυχής, το θρησκευτικό τελετουργικό, όπως άλλωστε και με τις πολιτιστικές αξίες. Όλες αυτές οι ιδιότητες του κρασιού εμφανίζονται στις μεσογειακές χώρες παραγωγής του.
Στην Ελλάδα όπως και σε όλες τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου η αμπελοοινική παράδοση είναι ιδιαίτερα πλούσια. Το κρασί είναι συνδεδεμένο με τον πολιτισμό των λαών τους, με τη θρησκεία τους και με τις διατροφικές τους συνήθειες.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε τη στενή σχέση του κρασιού με την πολιτιστική μας κληρονομιά και κατ’ επέκταση με τις ανθρώπινες αξίες του λαού μας. Τα στοιχεία που μας παρέχουν οι παραδόσεις κάθε περιοχής οι σχετικές με την καλλιέργεια του αμπελιού στον συγκεκριμένο τόπο, με τον τρόπο που έφτιαχναν το κρασί, ακόμη και με τον τρόπο που το σέρβιραν στο τραπέζι τους, συνοδεύοντας τα τοπικά εδέσματα, συμβαδίζουν με τη πρόσφατη γενική απαίτηση του καταναλωτή “στροφή προς την παράδοση”. Στα πλαίσια της διατήρησης και της ανάδειξης αυτής της κληρονομιάς αναπτύχθηκε μία ειδική μορφή Αγροτουρισμού, αυτή των Δρόμων του Κρασιού.
Οι Δρόμοι του Κρασιού στον υπόλοιπο κόσμο
Πρόκειται για μία πρόταση προς τον επισκέπτη να ακολουθήσει μία προκαθορισμένη, επιλεγμένη διαδρομή, ή οποία διασχίζει τα πιο γραφικά σημεία μιας αμπελουργικής ζώνης, να επισκεφτεί επιλεγμένες οινοπαραγωγικές μονάδες, να γευτεί κρασιά τυπικά της περιοχής σε συνδυασμό με πιάτα της τοπικής γαστρονομίας, να θαυμάσει τους χώρους με φυσικό, αρχαιολογικό ή άλλου είδους πολιτιστικό ενδιαφέρον. Είναι φανερό ότι ένας δρόμος κρασιού είναι ένα πολιτιστικό και τουριστικό προϊόν, το οποίο εκμεταλλεύεται τα πάσης φύσεως “κάλλη” μιας περιοχής ή ενός συνόλου περιοχών για να προσελκύσει επισκέπτες, συντελώντας με αυτόν τον τρόπο σημαντικά στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξή της.
Αν περιπλανηθούμε στις οινοπαραγωγικές χώρες, σχεδόν παντού θα βρούμε κάποια λιγότερο ή περισσότερο πλήρη σηματοδότηση, η οποία κατευθύνει τον ταξιδιώτη. Στη Γερμανία για παράδειγμα, διασχίζει 40 πόλεις και χωριά. Αντιπροσωπεύει μία έκταση 230.000 στρεμμάτων αμπελώνων. Φιλοξενεί κάθε χρόνο περισσότερους από 600.000 επισκέπτες που σημειώνουν τουλάχιστον 2 εκατ. διανυκτερεύσεις. `Αλλοι τουλάχιστον 5 εκατ. επισκέπτες έρχονται μόνο για μία ημέρα. Στη Γαλλία όλες οι μεγάλες οινοπαραγωγικές περιοχές διαθέτουν τουλάχιστον μία σηματοδότηση που τους προβάλλει ποικιλοτρόπως. Οι περισσότερο οργανωμένοι Routes du Vin αναπτύχθηκαν στις περιοχές της Καμπανίας, της Αλσατίας, της Jura και της Languedoc-Roussillon. Στην Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, το Λουξεμβούργο, την Αυστρία έχει αναπτυχθεί περισσότερο ή λιγότερο ο “αμπελουργικός – οινικός τουρισμός”.
Εάν δεν εγκαταλείψουμε τη γηραιά ήπειρο και μεταφερθούμε στις νέες χώρες, Καλιφόρνια, Η.Π.Α., Καναδά, την Νοτιοαφρικανική Ένωση και Αυστραλία, εκεί πλέον θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μία νέα έκφραση τουρισμού, άριστα οργανωμένη και αποφασισμένη να κερδίσει την προσοχή του ταξιδιώτη, να ικανοποιήσει την όποια ανάγκη του για εκπαίδευση και έτσι να τον μετατρέψει σε οινόφιλο.
Δρόμοι του κρασιού Β. Ελλάδος
Τον Νοέμβριο του 1993, 15 οινοπαραγωγοί του βορειοελλαδικού χώρου ίδρυσαν την Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Μακεδονίας με τον διακριτικό τίτλο «Δρόμοι του Κρασιού». Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση την ελληνική ιστορία της αμπελουργίας, “Αμπελώνας της Μακεδονίας” ονομάζεται ο ευρύτερος γεωγραφικός χώρος της Βορείου Ελλάδος που συμπεριλαμβάνει εκτός από το ομώνυμο διοικητικό διαμέρισμα της χώρας μας και την οινοποιητική περιοχή της Ραψάνης προς τα νότια, καθώς και την περιοχή των νομών Ξάνθης και Ροδόπης στα ανατολικά.
Η πράξη
Οι οινοπαραγωγοί, έπλεξαν αυτόν τον ιστό στους ίδιους τους τόπους ζωής, εργασίας και δημιουργίας τους. Γύρω τους ξεδιπλώνεται και το κουβάρι της ιστορίας, της αρχιτεκτονικής, της θρησκείας, της παράδοσης στις τέχνες: η καθημερινή ζωή του ελληνικού λαού. Οκτώ διαδρομές με άξονα το κρασί οδηγούν από το θεϊκό Όλυμπο στην ηπειρωτική Ζίτσα και το ακριτικό Αμύνταιο, από την εύφορη Νάουσα, την Πέλλα και τη Γουμένισσα στη βυζαντινή Θεσσαλονίκη, από τη μαγευτική Χαλκιδική στο διονυσιακό Παγγαίο και στη μακρινή Θράκη. Πινακίδες δείχνουν το δρόμο για αμπελώνες και οινοποιεία όπου οι επισκέπτες ξεναγούνται στον κόσμο του κρασιού, στη γνώση της απόλαυσής του. Οι ομορφιές που η φύση έχει απλώσει τριγύρω υποδεικνύονται ως τοποθεσίες με απολαυστική θέα. Παράλληλα σημειώνονται τα έργα του ανθρώπου, αντάξια του τόπου που τα περιβάλλει. Είναι οι αρχαιολογικοί χώροι, οι εκκλησίες, τα μοναστήρια, τα μουσεία, τα κτίρια με λαογραφικό ή κάθε πολιτιστικό ενδιαφέρον. Κατά μήκος των διαδρομών, εστιατόρια, ταβέρνες, ουζερί και ξενοδοχεία, εκφραστές της πλούσιας και ζωντανής παράδοσης, της τοπικής γαστρονομίας, της ποιοτικής φιλοξενίας συμπληρώνουν τη γνωριμία με τη Βόρεια Ελλάδα, τα αγαθά και τον πολιτισμό της.
Η λειτουργία και η επιτυχία των Δρόμων του Κρασιού στηρίζεται σε μία σειρά παραμέτρων φυσικών, ανθρώπινων και τεχνικών.
- Στην ύπαρξη της διαδρομής μέσα σε μία αγροτική – αμπελουργική ζώνη. Κατά μήκος της βρίσκονται αμπελώνες, οινοποιεία, αμπελουργικά χωριά και γειτονιές, τυπικά της περιοχής.
- Στην προσφορά τυπικών του τόπου κρασιών, διαθέσιμων για οινογευστική και πώληση τουλάχιστον κατά τη διάρκεια μιας καθορισμένης και ανακοινωμένης περιόδου.
- Στην ύπαρξη ξενοδοχείων, ξενώνων ή δωματίων στην περιοχή του Δρόμου, τα οποία να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες.
- Στην πρόταση πιάτων της τοπικής γαστρονομίας σε συνδυασμό με τα τοπικά κρασιά στα εστιατόρια του Δρόμου του Κρασιού.
- Στην ύπαρξη ενός συστήματος υποδοχής, πληροφόρησης και εξυπηρέτησης των επισκεπτών με ενιαία αντίληψη και νοοτροπία.
Επιπτώσεις από τη δημιουργία Δρόμων του Κρασιού
Αναμφισβήτητα μία από τις σοβαρότερες θετικές επιπτώσεις των δρόμων του κρασιού είναι η συμβολή τους στην τουριστική ανάπτυξη της περιφέρειας αναπτύσσοντας τη ζήτηση για τις περιοχές που εντάσσονται στους δρόμους. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι υποστηρίζει και τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν, είτε πρόκειται για οινοπαραγωγικές εταιρίες είτε για ξενοδοχεία, εστιατόρια, εργαστήρια παραδοσιακών προϊόντων κ ά.
Ανθρωπιστικές επιπτώσεις
Πρώτα απ’ όλα τις Ανθρώπινες επιπτώσεις. Ένας Δρόμος του Κρασιού ενώνει όλους τους ανθρώπους των οποίων οι ασχολίες εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με το κρασί, αφού προϋποθέτει κοινή προσπάθεια μεταξύ των αμπελουργών και οινοπαραγωγών, ξενοδόχων και εστιατόρων, πολιτιστικών συλλόγων, οργανισμών τουρισμού, επαγγελματικών ενώσεων. Επίσης προβάλλει και αξιοποιεί τα έργα και τις πρωτοβουλίες διαφόρων κοινωνικών ομάδων, αναπτύσσει την ευγενή άμιλλα εις βάρος της ατομικιστικής προσπάθειας (“η ισχύς εν τη ενώσει”).
Πολιτιστικές Επιπτώσεις
Όσο αφορά στις πολιτιστικές επιπτώσεις ο Δρόμος του Κρασιού υποστηρίζει πολιτιστικές εκδηλώσεις και δημιουργίες τοπικού χαρακτήρα με την προβολή τους από τα έντυπα και τις ενέργειες προώθησης των περιοχών στους τουριστικούς πράκτορες.
