Τελευταία νέα
ΑρχικήΣτήλεςΆρθραΤουριστικοί πόροι του νομού Τρικάλων στον Αγροτουρισμό

Τουριστικοί πόροι του νομού Τρικάλων στον Αγροτουρισμό

Τουριστικοί πόροι του νομού Τρικάλων στον Αγροτουρισμό
του Ing. Χαραλαμπέα Αθανάσιου

Η έννοια του όρου «Αγροτουρισμός» διαφέρει από χώρα σε χώρα στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, στην Φινλανδία ο Αγροτουρισμός συνήθως σημαίνει ενοικίαση εξοχικών κατοικιών στην επαρχία. Στην Ολλανδία οι αγροτουριστικές διακοπές σημαίνουν κυρίως κατασκήνωση σε αγροκτήματα (camping), όπου παρέχονται διάφορες υπηρεσίες, όπως ποδηλασία, πεζοπορία ιππασία κλπ. Στην Ουγγαρία χρησιμοποιείται ο όρος «χωριάτικος τουρισμός», που περιλαμβάνει διακοπές σε χωριά, σε ενοικιαζόμενα δωμάτια ή σπίτια. Στην Σλοβενία η κυριότερη μορφή Αγροτουρισμού είναι οι διακοπές σε οικογενειακά αγροκτήματα, όπου οι επισκέπτες διαμένουν είτε μαζί με την οικογένεια του αγρότη, είτε σε ξεχωριστούς ξενώνες στο αγρόκτημα, και συμμετέχουν σε αγροτικές δραστηριότητες, τρώνε μαζί κλπ.

Στην Ελλάδα ο Αγροτουρισμός σύμφωνα με Ελληνική Προδιαγραφή ΕΛΟΤ ΠΡΔ 1417 ορίζεται ως εξής:
«Ο Αγροτουρισμός είναι μια ήπια μορφή βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και πολυδραστηριότητας στον αγροτικό χώρο, η οποία έχει ως στόχους:


  • Να συμβάλλει ώστε ο επισκέπτης να γνωρίσει τις αγροτικές περιοχές, τις αγροτικές ασχολίες, τα τοπικά προϊόντα, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, τα πολιτισμικά στοιχεία και τα αυθεντικά χαρακτηριστικά του χώρου αυτού.

  • Να φέρει τον επισκέπτη σε επαφή με την φύση καθώς και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, στις οποίες θα μπορεί να συμμετέχει, να ψυχαγωγηθεί και να νοιώσει τη χαρά της περιήγησης, της γνώσης και της ανακάλυψης.
  • Να κινητοποιήσει τις παραγωγικές, πολιτισμικές και αναπτυξιακές δυνάμεις του τόπου, συμβάλλοντας έτσι στην αειφόρο περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του αγροτικού χώρου».


  • Ο Αγροτουριστικός προορισμός ορίζεται ως εξής:
    «Είναι μια αγροτική περιοχή που συγκεντρώνει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

    • Συνιστά μία διακριτή γεωγραφική ή/ και διοικητική ενότητα, από μορφολογική και ιστορική άποψη, που δεν περιλαμβάνει οικισμούς άνω των 5.000 κατοίκων (το κριτήριο αυτό υπολογίζεται ανά οικισμό και όχι στο σύνολο της περιοχής)
    • Οι κάτοικοι απασχολούνται κυρίως με δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία)

    • Δεν έχει αναπτυχθεί μέσα στην περιοχή αυτή τουριστική προσφορά μαζικού (δηλαδή οργανωμένου παραθεριστικού) τουρισμού ή προσφορά που απευθύνεται σε ζήτηση άλλων μη ήπιων μορφών τουρισμού σύμφωνα με τα οριζόμενα από τις αρμόδιες εθνικές αρχές».


    Το Αγροτουριστικό προϊόν είναι συνδυασμός υπηρεσιών, προϊόντων και δραστηριοτήτων, που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τα ιδιαίτερα αγροτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντολογικά χαρακτηριστικά του αγροτουριστικού προορισμού και αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητες του.

    Τα θέλγητρα που μπορούν να αποτελέσουν το αγροτουριστικά προϊόντα (σύμφωνα με Wallendums, 1999 και Council of Europe, 1988) είναι στο αγροτουριστικό κατάλυμα:

    • Παρουσίαση του χωριάτικου τρόπου ζωής
    • Παρουσίαση των αγροτικών εργασιών, συμμετοχή στις αγροτικές ή στις σπιτικές εργασίες

    • Γνωριμία με τα τοπικά έθιμα
    • Γνωριμία με τα παραδοσιακά φαγητά και ποτά και την παρασκευή τους

    στην ευρύτερη περιοχή του καταλύματος:

    • Καθαρός αέρας, ησυχία, ηρεμία

    • Παρουσίαση του φυσικού κάλλους της περιοχής, εκδρομές στην φύση, γνωριμία με ενδιαφέροντα δείγματα της χλωρίδας και της πανίδας
    • Συγκομιδή φρούτων του δάσους, μανιταριών κλπ.
    • Γνωριμία με τα τοπικά έθιμα και παραδόσεις, πανηγύρια

    • Γνωριμία με παραδοσιακά επαγγέλματα
    • Γνωριμία με ιστορικά μνημεία
    • Κυνήγι, ψάρεμα
    • Αθλήματα υπαίθρου (mountain bike, ιππασία, καγιάκ, κανό, ορειβασία, rafting, πεζοπορία κλπ.)
    • Δραστηριότητες σχετικές με την υγεία
    • Πώληση τοπικών προϊόντων

    • Γνωριμία με την βιολογική καλλιέργεια και τα βότανα
    • Εκδρομές πολιτιστικές, γαστρονομικές ή άλλων θεμάτων

    Η αγροτική οικονομία παρέχει το 29,1% του ΑΕΠ του νομού Τρικάλων. Η συνεισφορά του πρωτογενούς τομέα στο σύνολο του ΑΕΠ είναι σημαντικά υψηλότερη από το μέσο όρο της χώρας (9,2%). Συγκεκριμένα, στον τομέα της γεωργίας καλλιεργούνται περίπου 670.000 στρέμματα,(20% της συνολικής έκτασης). Το 27,3% του οικονομικώς ενεργού πληθυσμού του νομού απασχολείται στον πρωτογενή τομέα. Σε 16 ΟΤΑ αυτό το ποσοστό ξεπερνά το 50%.

    Όσον αφορά στο πληθυσμό των οικισμών, με εξαίρεση της πόλης των Τρικάλων και της Καλαμπάκας, ο πληθυσμός παντού είναι κάτω από 5.000 άτομα. Ο Νομός είναι πλούσιος σε φυσικούς πόρους και διαθέτει σημαντική πολιτιστική κληρονομιά. Βάση των παραπάνω, ο νομός Τρικάλων πληρεί όλες τις τυπικές προϋποθέσεις ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί ως αγροτουριστικός προορισμός.

    Λαμβάνοντας υπ’ όψη τις σημαντικές αλλαγές στην κοινή αγροτική πολιτική της Ε.Ε και την ορατή πλέον μείωση και ενδεχομένως κατάργηση των αγροτικών επιδοτήσεων, ο Αγροτουρισμός προσφέρεται στο νομό ως ιδανική λύση για την βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος. Βέβαια, ο Αγροτουρισμός δεν είναι πανάκεια, δεν μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα της αγροτικής οικονομίας, στην παρούσα φάση όμως μπορεί να παρέχει ένα συμπληρωματικό εισόδημα για τους αγρότες, και στο μέλλον ενδεχομένως μπορεί να αναπτυχθεί σε κύρια δραστηριότητα. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να δημιουργηθούν γερές βάσης για την μελλοντική ανάπτυξη.

    Ο Αγροτουρισμός έχει δύο μορφές ανάπτυξης:


    1. την μορφή που βασίζεται στα αγροκτήματα (Farm based) που ο ταξιδιώτης φιλοξενείται στο αγρόκτημα σε κατάλληλα διαμορφωμένα δωμάτια ή κτίρια και συμμετέχει στις αγροτικές δραστηριότητες και

    2. την μορφή που βασίζεται στην ξενοδοχειακή διαμονή (hotel based) όπου οι επισκέπτες μένουν στα ξενοδοχειακά καταλύματα και συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες της υπαίθρου.

    Στο Νομό Τρικάλων υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και των δύο παραλλαγών του Αγροτουρισμού. Ενώ η “hotel based” μορφή μπορεί να αναπτυχθεί στον ορεινό όγκο και στην Καλαμπάκα (ύπαρξη ξενοδοχειακής υποδομής), η “farm based” μορφή έχει δυνατότητες ανάπτυξης και στην πεδινή ζώνη του νομού.

    Κατά την σχεδίαση της στρατηγικής του Αγροτουρισμού πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη τα εξής σημεία:


    • Βασική επιδίωξη κατά του σχεδιασμού των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, έτσι και του αγροτουρισμού είναι η «επίτευξη του βέλτιστου και όχι του μέγιστου» δηλαδή οι προσπάθειες επικεντρώνονται γύρω από την ποιότητα και όχι την ποσότητα.
    • Έχει διαπιστωθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ότι η αιτία της χαμηλής κίνησης σε αγροτουριστικές περιοχές είναι κυρίως η έλλειψη «τεχνιτών» (δηλαδή όχι φυσικών) αξιοθέατων, δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου και προγραμμάτων (K. Kiss, 2000) Το ίδιο ισχύει και στο νομό Τρικάλων. Παρόλο που ο νομός είναι εξαιρετικά προικισμένος με φυσικό κάλλος, υστερεί σημαντικά σε οργανωμένα αγροτουριστικά προγράμματα. Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι οι τουρίστες δεν θα έρθουν στο νομό μόνο και μόνο για να περάσουν μερικές μέρες σε ένα κατάλυμα. Το κοινό των εναλλακτικών μορφών τουρισμό αναζητά «δράση» κατά τις διακοπές του. Έτσι, το θέλγητρο για τους αγροτουρίστες είναι το «colour locale», το τοπικό χρώμα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου, τα τοπικά έθιμα και ο τοπικός πολιτισμός.
    • Ο Αγροτουρισμός είναι «κοινοτικό προϊόν». Ένα ξενοδοχείο ή μια οικογένεια που ασχολείται με τον τουρισμό σε μια περιοχή, δεν είναι αγροτουρισμός. Ο Αγροτουρισμός ναι μεν βασίζεται σε οικογενειακές επιχειρήσεις, αλλά για το καλό και ποιοτικό προϊόν χρειάζεται η συνεργασία όλων στην περιοχή. Το «τοπικό χρώμα» εξασφαλίζεται μόνο εάν όλη η περιοχή συντελεί στην φιλοξενία.


    Η αγορά τοπικών προϊόντων από τους τουρίστες είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην θετική προσφορά του τουρισμού στην τοπική οικονομία.

    Η έρευνα που διεξήγαγε το γραφείο μας ανάμεσα στους επισκέπτες του νομού, έδειξε, ότι ένας στους τρεις τουρίστες που επισκέπτονται το νομό, αγόρασε κάποιο τοπικό προϊόν. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να αναφερθεί, ότι το 64% των τουριστών δεν ήταν ικανοποιημένο με τις δυνατότητες για ψώνια στους τουριστικούς προορισμούς του νομού, κυρίως λόγω έλλειψης οργανωμένης προσφοράς των τοπικών προϊόντων. Το 2005 οι τουρίστες που διέμεναν στα ξενοδοχεία του νομού, ξόδεψαν κατά μέσο όρο 60€ για τοπικά προϊόντα. Λαμβάνοντας υπ’ όψη, ότι πέρα από τους τουρίστες που διαμένουν στα ξενοδοχεία του νομού, εκτιμάτε ότι τα Μετέωρα επισκέπτονται περίπου 2.000.000 επισκέπτες το χρόνο, η αγορά τοπικών προϊόντων εφόσον εντάσσεται στην τουριστική προσφορά του νομού, μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικό αριθμό πελατείας.

    Ο κ. Ing. Χαραλαμπέας Αθανάσιος είναι Οικονομολόγος Τουρισμού.

    Ιστοσελίδα | + Άρθρα
    28/03/2024
    27/03/2024
    26/03/2024
    22/03/2024
    21/03/2024
    20/03/2024