Απόψεις
Το πραγματικό περιεχόμενο του αιτήματος για συμψηφισμό των χρεών Κράτους-ΟΑ
του Δρα. Ιωάννη Ι. Λαΐνου
Η καταγγελία της Aegean κατά της Ο.Α. στην Ε. Ε.
Το 2001 ο μοναδικός εγχώριος ανταγωνιστής της Ο.Α. Aegean την κατήγγειλε στην Ε.Ε. για αποδοχή παράνομων ενισχύσεων από το ελληνικό κράτος με συνέπεια την νόθευση του ανταγωνισμού. Η καταγγελία αυτή πραγματοποιήθηκε αφού η Aegean ως υποψήφιος αγοραστής της Ο.Α. είχε δυνατότητα πρόσβασης σε όλα τα απόρρητα στοιχεία της. Αυτό σημαίνει ότι είχε την δυνατότητα να γνωρίζει την ύπαρξη των τεράστιων χρεών του κράτους προς την Ο.Α. τα οποία ήσαν καταγεγραμμένα στα βιβλία της Ο.Α.
Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί παράνομη τη χρήση στοιχείων εναντίον των επιχειρήσεων που προέρχονται από εσωτερική τους πληροφόρηση.
Οι οικονομικοί έλεγχοι της Ε.Ε. στην Ο.Α.
Με βάση την καταγγελία αυτή της Aegean η Ε.Ε. διενήργησε «ενδελεχείς και λεπτομερείς ελέγχους» (ο χαρακτηρισμός ανήκει στον αντιπρόεδρο της Ε.Ε. κ. J. Barrot) στα βιβλία της Ο.Α. Οι έλεγχοι αυτοί της Ε.Ε. κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Ο.Α. έχει λάβει από το 1998 παράνομες κρατικές ενισχύσεις το συνολικό ύψος των οποίων το 2005 η Ε.Ε. το αποτιμούσε σε 700 εκατ. ευρώ.
Η παραπομπή της Ο.Α. από την Ε.Ε. στο ευρωπαϊκό δικαστήριο.
Στηριζόμενη στο ανωτέρω αποτέλεσμα του ελέγχου της, η Ε.Ε. παρέπεμψε τρεις φορές το ελληνικό κράτος στο ευρωπαϊκό δικαστήριο (2002, 2003 και 2005).
Εντύπωση προκαλεί ότι το Ελληνικό κράτος παρΆ όλον ότι αντέκρουσε εγγράφως όλες τις επί μέρους αιτιάσεις της Ε.Ε., δεν αναφέρθηκε καθόλου στα τεράστια χρέη του προς την Ο.Α., ενώ επέλεξε να μην παραστεί στην πρώτη εκδίκαση της υπόθεσης στο ευρωπαϊκό δικαστήριο το 2003 με συνέπεια να καταδικασθεί ερήμην.
Η δικαστική διεκδίκηση από την Ο.Α. των χρεών του κράτους προς αυτήν
Το 2005-2006 η διοίκηση της Ο.Α. προσέφυγε τέσσερις φορές στην ελληνική δικαιοσύνη κατά του κράτους-αποκλειστικού της μετόχου, διεκδικώντας την επιστροφή τμήματος των χρεών του προς αυτήν περί το ένα δις. ευρώ.
Τον Ιούλιο και τον Δεκέμβριο του 2006 η ελληνική δικαιοσύνη τελεσίδικες αποφάσεις της για τις τρεις από τις τέσσερις προσφυγές της Ο.Α., αποφαίνεται ότι το κράτος οφείλει στην Ο.Α. περί τα 800 εκ ευρώ σε τρέχουσες τιμές.
Επισημαίνεται ότι εκκρεμούν στην ελληνική δικαιοσύνη δύο επί πλέον διεκδικήσεις της Ολυμπιακής Αεροπορίας και των Ολυμπιακών Αερογραμμών κατά του κράτους για χρέη του ύψους 680 εκ ευρώ οι οποίες δεν έχουν εκδικασθεί μέχρι τώρα.
Η στάση της ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Επιτρόπου κ. J. Barrot έναντι των αποφάσεων της ελληνικής δικαιοσύνης για τα χρέη του κράτους προς την Ο.Α.
Σχετικά με τις αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης η οποία εντόπισε τεράστια χρέη του κράτους προς την Ο.Α, ο αρμόδιος Επίτροπος της Ε.Ε. κ. J. Barrot έχει δηλώσει ότι τα χρέη αυτά αποτελούν «νέο στοιχείο» για την Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι ο κ. Barrot γνώριζε ότι οι ελεγκτές οι οποίοι κατ’ εντολήν της Ε.Ε. πραγματοποίησαν ελέγχους στα οικονομικά της Ο.Α. δεν μπόρεσαν (;;;} να εντοπίσουν ούτε ένα ευρώ από τα τεράστια χρέη του κράτους προς την Ο.Α. παρΆ όλον ότι τα χρέη αυτά ήσαν καταγεγραμμένα στα βιβλία της Ο.Α.
Στην προσπάθεια του να δικαιολογήσει το ατόπημα αυτό της Ε.Ε. ο Επίτροπος κ. Barrot προσφάτως δήλωσε: “Το ζήτημα δεν είναι αν το διαιτητικό δικαστήριο πήρε τη σωστή απόφαση, το ζήτημα είναι αν συμβατικές σχέσεις στις οποίες βασίστηκε ως σημείο αφετηρίας είναι συμβατές με το κοινοτικό δίκαιο.”
Σημειώνεται ότι η εφαρμογή των τελεσιδίκων δικαστικών αποφάσεων των εθνικών δικαστηρίων για τις κρατικές ενισχύσεις με βάση το ισχύον δίκαιο της Ε.Ε. είναι υποχρεωτική και για το κράτος αλλά και για την Ε.Ε.
Η παρέμβαση του κ. Barrot αλλά και της ευρωπαϊκής Επιτροπής γενικότερα, και η αμφισβήτηση εκ μέρους τους των τελεσιδίκων αποφάσεων της ελληνικής Δικαιοσύνης συνιστά σοβαρότατη, βάναυση παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου σε βάρος των συμφερόντων της κρατικής Ο.Α.
Γιατί είναι άκυρη η παραπομπή της Ελλάδος από την Ε.Ε. στο ευρωπαϊκό δικαστήριο
Η παραπομπή της Ελλάδος στο ευρωπαϊκό δικαστήριο από την Ε.Ε. στηρίχθηκε σε ελέγχους των οικονομικών της Ο.Α. από ελεγκτές της Ε.Ε. οι οποίοι στην ευνοϊκότερη γι’ αυτούς περίπτωση δεν διέθεταν τα απαιτούμενα προσόντα για να εντοπίσουν τα χρέη του κράτους προς την Ο.Α. τα οποία ήσαν καταγεγραμμένα στα βιβλία της Ο.Α. και τα οποία εντόπισε η ελληνική δικαιοσύνη.
Την ευθύνη δε για το γεγονός της ανακριβούς αποτύπωσης των οικονομικών της Ο.Α. από τους ελεγκτές της Ε.Ε. φέρει ακέραια και αποκλειστικά η Ε.Ε.
Ας σημειωθεί ότι τα χρέη του κράτους προς την Ο.Α. είναι κατά πολύ ανώτερα των ποσών τα οποία η Ε.Ε. θεωρεί ότι έχει λάβει η Ο.Α. από το κράτος.
Επειδή η παραπομπή από την Ε.Ε. της Ελλάδος στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παροχή παράνομων κρατικών ενισχύσεων στην Ο.Α. στηρίχθηκε σε στρεβλή παρουσίαση των οικονομικών της Ο.Α. από την Ε.Ε., η παραπομπή αυτή είναι άκυρη. Γι’ αυτό η Ε.Ε. υποχρεούται να την αποσύρει. Το δε ελληνικό κράτος-αποκλειστικός μέτοχος της Ο.Α. υποχρεούται να επικαλεσθεί στο ευρωπαϊκό δικαστήριο τις ανακριβείς εκθέσεις της Ε.Ε. αναφορικά με την οικονομική κατάσταση της Ο.Α. επί των οποίων η Ε.Ε. βάσισε τις προσφυγές της εναντίον του.
Το πραγματικό περιεχόμενο του αιτήματος για συμψηφισμό των χρεών κράτους-Ο.Α.
Τους τελευταίους μήνες μετά την έκδοση των αποφάσεων της ελληνικής δικαιοσύνης για την επιστροφή των χρεών του κράτους προς την Ο.Α., άρχισε να προβάλλεται από εκπροσώπους του κράτους-μετόχου (Γραφείο Τύπου του Πρωθυπουργού Δελτία Τύπου Κομμάτων Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου 2007, ΝΔ: Συνέντευξη Κ. Καραμανλή στο Alter) το επιχείρημα του συμψηφισμού των τελεσιδίκως δεδικασμένων χρεών του κράτους προς την Ο.Α. με αυτά που η Ε.Ε. θεωρεί χρέη της Ο.Α. προς το κράτος.
Η θέση αυτή στερείται λογικής και νομικής βάσης και γι’ αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ενέργεια συνετού διοικούντος αφού:
- Το ελληνικό κράτος ως μέτοχος συζητά τον συμψηφισμό των τελεσιδίκως δεδικασμένων χρεών του προς την Ο.Α., με απλές απαιτήσεις της Ε.Ε.,
παρ’όλον ότι το ίδιο δεν έχει αποδεχθεί ούτε την νομιμότητα ούτε το ύψος των απαιτήσεων αυτών της Ε.Ε. για την Ο.Α. και γι’ αυτό τις έχει προσβάλλει στο ευρωπαϊκό δικαστήριο. - Αναφορικά με την νομιμότητα αλλά και το ύψος των απαιτήσεων της Ε.Ε., επισημαίνεται ότι το ευρωπαϊκό πρωτοδικείο το οποίο εκδίκασε μία εκ των προσφυγών του ελληνικού κράτους κατά της Ε.Ε., αποφάσισε την 12-9-07, ότι τμήμα των απαιτήσεων της Ε.Ε. στερείται νομικής αιτιολόγησης και γι’ αυτό το ακύρωσε. Και όμως το ελληνικό κράτος επιδιώκει τον συμψηφισμό με τα ποσά που απαιτούσε η Ε.Ε. τα οποία ακόμα και από την πρώτη δίκη μειώθηκαν από το ευρωπαϊκό δικαστήριο.
- Από την άλλη πλευρά η διοίκηση της Ο.Α. -την οποία διορίζει ο μέτοχος- ανακοίνωσε την 12-9-07, ότι σκοπεύει να εφεσιβάλλει το σύνολο της απόφασης του ευρωπαϊκού Δικαστηρίου διότι δεν αποδέχεται ούτε και ένα τμήμα του ποσού που η Ε.Ε. θεωρεί ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις της Ο.Α. Είναι προφανές ότι η διοίκηση της Ο.Α. η οποία γνωρίζει καλλίτερα από όλους την πραγματική οικονομική κατάσταση της Ο.Α. διαφωνεί ριζικά με την επιλογή του μετόχου για συμψηφισμό.
- Ο συμψηφισμός των χρεών κράτους-Ο.Α. στη βάση αυτή θα μπορούσε να προταχθεί ως νόμιμη λύση μόνον εάν και το ευρωπαϊκό δικαστήριο είχε εκδώσει τελεσίδικες αποφάσεις γεγονός που δεν αναμένεται να συμβεί ενωρίτερα της τετραετίας από σήμερα.
Απαιτείται επιστημονικά αντικειμενικός έλεγχος των οικονομικών της Ο.Α.
Τα σωρευτικά ελλείμματα της Ο.Α. ύψους 1,4 δις. ευρώ δεν αντανακλούν την πραγματική οικονομική κατάσταση της αφού το 46% είναι τόκοι πρόστιμα και προσαυξήσεις των οφειλών της Ο.Α. που της επιβάλλει το κράτος και οι κρατικοί οργανισμοί λόγω αδυναμίας εξόφλησης των οφειλών της. Όμως η αδυναμία αυτή είναι αποτέλεσμα της άρνησης του κράτους να της καταβάλλει τα τεράστια χρέη του προς αυτήν.
Για την αντικειμενική καταγραφή των χρεών της Ο.Α. προς το κράτος και του κράτους προς την Ο.Α., επιβάλλεται να γίνει, από μηδενική βάση, έλεγχος στα οικονομικά της Ο.Α. από το 1993 και μετά.
Ο έλεγχος αυτός επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί από επαΐοντες διότι πολλά χρέη του κράτους προς την Ο.Α. έχουν καταγραφεί στα βιβλία της Ο.Α. ως δικό της λειτουργικό κόστος π.χ. ταξίδια της ανωτάτης πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας, μεταφορά κομματικών ψηφοφόρων, υποχρεωτική υποτιμολόγηση των κομίστρων του εσωτερικού δικτύου κλπ.
Επισημαίνεται ότι το 1992 ήταν η καταληκτική ημερομηνία της προηγουμένης σχετικής μελέτης, η εκπόνηση της οποίας είχε πραγματοποιηθεί κατΆ απαίτηση του τότε Επιτρόπου της Ε.Ε. Α. Matutes και είχε ανατεθεί από την διοίκηση της Ο.Α. στον γράφοντα. Μεγάλο δε τμήμα των συμπερασμάτων της είχε συμπεριληφθεί από το ελληνικό κράτος στο πρόγραμμα εξυγίανσης που είχε υποβάλλει το 1994 στην Ε.Ε..
Σημειώνεται ότι καμία αντίστοιχη επίσημη μελέτη δεν έχει εκπονηθεί από τότε, ενώ δική μας σχετική μελέτη έχει καταλήξει ότι τα χρέη του κράτους προς την Ο.Α. για το διάστημα 1993-2006 ανέρχονται σε τρέχουσες τιμές στα 14 δις. ευρώ περίπου.
Συμπεράσματα
- Η Aegean το 2001 κατήγγειλε την Ο.Α. στην Ε.Ε. για αποδοχή παράνομων ενισχύσεων από το ελληνικό κράτος αφού είχε προηγηθεί η πρόσβαση της στα απόρρητα οικονομικά στοιχεία της Ο.Α.
- Το κράτος-μέτοχος δεν ενημέρωσε την Ε.Ε. για τα τεράστια χρέη του προς την Ο.Α.
- Οι ελεγκτές της Ε.Ε. δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν τα καταχωρημένα στα βιβλία της Ο.Α. τεράστια χρέη του κράτους-μετόχου προς αυτήν με συνέπεια η Ε.Ε. να θεωρεί ότι η Ο.Α. οφείλει στο κράτος.
- Με βάση την ανακριβή αυτή εικόνα των οικονομικών της Ο.Α. η Ε.Ε. παρέπεμψε τρεις φορές στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο το ελληνικό κράτος για παράνομη κρατική ενίσχυση της Ο.Α. ύψους περί τα 700 εκ ευρώ.
- Το κράτος-μέτοχος δεν αποδέχθηκε την απόφαση αυτή της Ε.Ε. και την προσέβαλε στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο χωρίς όμως να αναφερθεί στα τεράστια χρέη του προς την Ο.Α. ενώ επέλεξε να μην παραστεί στην πρώτη εκδίκαση της υπόθεσης από το ευρωπαϊκό δικαστήριο από το οποίο καταδικάσθηκε ερήμην.
- Η ελληνική δικαιοσύνη στην οποία είχε προσφύγει η διοίκηση της Ο.Α., με τρεις τελεσίδικες αποφάσεις της το 2006 καταδίκασε το κράτος μέτοχο να επιστρέψει στην Ο.Α. τμήμα των χρεών του προς αυτήν ύψους 800 εκ ευρώ περίπου (σε τρέχουσες τιμές).
- θεωρούμε ότι η απουσία νομιμοποίησης των κατηγοριών της Ε.Ε. κατά της Ο.Α., δεν εδράζεται κυρίως στις επί μέρους αιτιάσεις τις οποίες προβάλλει το ελληνικό κράτος, αλλά στην αρχική στρεβλή παρουσίαση των οικονομικών της Ο.Α. από τους ελεγκτές της Ε.Ε. επί της οποίας η Ε.Ε. βάσισε τις καταγγελίες της κατά της Ο.Α.
- Ο προτεινόμενος από το κράτος-μέτοχο συμψηφισμός του τελεσιδίκως επιδικασθέντος στην Ο.Α. τμήματος των χρεών του προς αυτήν, με τις απαιτήσεις της Ε.Ε., εναντίον των οποίων έχει προσφύγει το ίδιο το ελληνικό κράτος στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο, δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη και λογική ενέργεια συνετού διοικούντος εκτός και αν συνειδητή επιδίωξη του κράτους είναι να οδηγήσει την Ο.Α. στην πτώχευση.
- Επειδή τα ανωτέρω είναι γενικά γνωστά και στα δύο εμπλεκόμενα υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών μπορεί κάποιος να καταλήξει αβίαστα στο συμπέρασμα ότι ή άποψη περί συμψηφισμού των χρεών και ιδιωτικοποίησης ή κλεισίματος της Ο.Α. λόγω ζημιογόνας λειτουργίας, έχει μάλλον πολιτικά κίνητρα αφού δεν στηρίζεται στην αντικειμενική οικονομική κατάσταση της Ο.Α.
- Από την επιλογή της ιδιωτικοποίησης της Ο.Α. ωφελείται αποκλειστικά ο ιδιώτης αγοραστής της ο οποίος θα εισπράξει από το κράτος όλες τις οφειλές του προς την Ο.Α., ενώ από το κλείσιμό της ωφελείται ο μοναδικός εγχώριος ανταγωνιστής της Aegean. Και στις δύο περιπτώσεις ζημιώνεται η πλειοψηφία της κοινωνίας (επιβάτες, τουριστικοί και ακριτικοί προορισμοί κλπ)
