Γενικά συμπεράσματα του 6ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ Τουρισμού

ΑΠΟΣΤΟΛΗ – 6th European Tourism Forum – Portimao: Από τις πρώτες συνεδρίες του 6ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ Τουρισμού (6th European Tourism Forum), που πραγματοποιήθηκε πριν λίγες μέρες στην πόλη Portimao, στο Algarve της Πορτογαλίας, και είχε ως θέμα τη διαχείριση και προστασία της Φυσικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, φάνηκε ξεκάθαρα η μοναδικότητα της Ευρώπης σε πολιτιστική και φυσική κληρονομιά.

Ο επίτροπος Δρας Piero Barucci αναφέρθηκε στο πως μπορεί η ανάδειξη κάποιων περιοχών σε περιοχές με πολιτιστικούς και φυσικούς πόρους να διευκολύνουν το μάρκετινγκ, αλλά συγχρόνως και την αειφορική ανάπτυξη των περιοχών αυτών. Η κα Anne Vourch, διευθύντρια του Reseau des Grands Sites de France, ανέπτυξε το θέμα “Πώς μπορούν οι προστατευόμενες περιοχές να αναπτύξουν μια στρατηγική αειφορίας για τον τουρισμό” και στη συνέχεια ο πρόεδρος του Relais & Chateau Int. κ. Jaune Tapies, μίλησε για την συμβολή των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων και γενικά του ιδιωτικού τομέα του τουρισμού στην προστιθέμενη αξία της Διαχείρισης και προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς καταλήγοντας ότι “οι άνθρωποι μαζί με τους προορισμούς είναι στενά συνυφασμένοι”.

Στα γενικά συμπεράσματα από τις ομιλίες, αλλά και από τις παρεμβάσεις, οι οποίες ήταν πολυάριθμες μιας και ακολούθησε χρόνος για συζήτηση, ανήκει και η διαπίστωση ότι οι τουρίστες “πιέζουν” τους πολιτιστικούς και φυσικούς “χώρους” της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να υπάρχει μιας συνεχής αυξανόμενη πίεση στα επισκεπτόμενα μέρη. Η σπουδαιότητα της συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα είτε μεταξύ του ιδιωτικού τομέα, είτε μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα φάνηκε ξεκάθαρα, όπως και η ανάγκη της δέσμευσης του ιδιωτικού τομέα για λήψη αποφάσεων. Ο ιδιωτικός τομέας φάνηκε ότι “ψάχνει” για ένα ξεκάθαρο “πλαίσιο” από το δημόσιο.

Τέλος, ο ρόλος της τοπικής κοινωνίας, φάνηκε ότι είναι δυναμικός και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μια στατική οντότητα. Όσον αφορά στη συνεργασία, η τοπική κοινωνία είναι ο πρωταγωνιστής.

Ο συντονιστής των panels κ. Pedro Ortun, διευθυντής της New Approach Industries, Tourism and CRS, τόνισε ότι τα τρία βασικά στοιχεία που χρειάζονται ώστε να υπάρξει πρόοδος στη διαχείριση και προστασία της Φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι τα ακόλουθα:

• νομική προστασία,


• Σχέδια Διαχείρισης και


• πηγές χρηματοδότησης

Το βασικό πρόβλημα, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στο φόρουμ, είναι η πενιχρή διαχείριση και η έλλειψη χρηματοδότησης, που μας υποχρεώνει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται αυξημένη προστασία. Για να υπάρξει όμως αυτή η προστασία πρέπει να υπάρξει πρώτα μια οδηγία που να θέτει σωστή τυποποίηση ακόμα και με τη χρήση ειδικών σημάτων “labels”.

Το θέμα των σημάτων αυτών αναλύθηκε ακόμα περισσότερο στην απογευματινή συνεδρία που είχε θέμα τη Διαχείριση των Πηγών και των Αποβλήτων, με αφορμή την ομιλία του εμπειρογνώμονα στον Διεθνή Τουρισμό κ. Kees Jan Van Ginkel. Ο κ. Van Ginkel ανέλυσε τη δυνατότητα των τουριστών-καταναλωτών να αντιληφθούν τις πρωτοβουλίες για οικολογικά σήματα (eco-labelling) ως αποκλειστικό εργαλείο άμβλυνσης των τουριστικών επιδράσεων στο περιβάλλον, ή αν απλά τις θεωρούν ως άλλον έναν γενικό δείκτη ποιοτικής εξυπηρέτησης.

Στα πλαίσια αυτά ειπώθηκε ότι στο μέλλον θα υπάρχουν πιο πολλά οικολογικά σήματα και θα δούμε και μια καμπάνια κατευθείαν στον καταναλωτή που θα αφορά τον φιλικό προς το περιβάλλον τουρισμό. Τονίσθηκε ότι ο καταναλωτής πρέπει να μάθει τι σημαίνει οικολογικό σήμα, ecolabel. Πριν όμως φτάσουμε στον καταναλωτή θα πρέπει να έχουμε κάτι σαφές να του πούμε, συμφώνησαν οι σύνεδροι.

Μεταξύ των διάφορων προβληματισμών πάνω σε αυτό το θέμα υπήρξε και το γεγονός αν τα οικολογικά αυτά σήματα θα πρέπει να παρουσιαστούν από την Ε.Ε. και αν αποτελούν ένα εθνικό-τοπικό θέμα, μιας και ένας τύπος ecolabel δεν μπορεί να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις πανευρωπαϊκά. Το θέμα των ecolabels δεν αφορά μόνο τον τουρισμό της υπαίθρου, σύμφωνα με μια γενική αντίληψη που υπάρχει, αλλά και τον τουρισμό των πόλεων, συμφώνησαν οι παρευρισκόμενοι.

Μετά από αρκετές παρεμβάσεις, κοινά συμφωνήθηκε το συμπέρασμα ότι μόνο ο καταναλωτής μπορεί να “σπρώξει” την τουριστική βιομηχανία να πάρει αποφάσεις και να κάνει κινήσεις προς το φιλικό προς το περιβάλλον τουρισμό. Χρειαζόμαστε απλά οικοσυστήματα και πολύ καλή προβολή τους.

Ένας άλλος προβληματισμός τέθηκε με την ομιλία του Γενικού Διευθυντή της Ένωσης των Τουριστικών πρακτόρων της Δανίας, του κ. Lars Thykier, που αναρωτήθηκε αν η καλύτερη περιβαλλοντική στάση από όλους τους εμπλεκόμενους στον τουρισμό θα μπορέσει να τους επιφέρει ουσιαστικά οικονομικά πλεονεκτήματα.

Σε αυτό ήρθε ουσιαστικά να απαντήσει η τρίτη συνεδρία που είχε θέμα «Αειφόρος Διαχείριση: Εταιρική Ευθύνη για ανταγωνιστικότητα και δημιουργία θέσεων εργασίας».

Πρώτος ομιλητής ήταν ο κ. Woif Dieter Zumpfort, Διευθυντής κυβερνητικών σχέσεων της TUI Α.Ε, που παρουσίασε την περιβαλλοντική πολιτική της TUI και τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για να υπάρξει ευαισθητοποίηση στο θέμα της αειφορίας μέσα στην τουριστική βιομηχανία και φυσικά μεταξύ των τουριστών.

Οι παρευρισκόμενοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, οτιδήποτε κάνει κακό στο περιβάλλον δεν μπορεί να είναι οικονομικά συμφέρον, τουλάχιστον μακροπρόθεσμα. Ο επίτροπος, κ. Gunter Verhengen, ανέφερε ότι “η στρατηγική μας για το μέλλον δείχνει ότι η αύξηση των θέσεων εργασίας βασίζεται στην αειφορία και αυτό δεν ισχύει μόνο για την τουριστική βιομηχανία, αλλά για όλους τους βιομηχανικούς κλάδους, με παραγωγικές μονάδες. Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες ιδίως της Ασίας πρέπει να πεισθούν να μην κάνουν τα λάθη του παρελθόντος στον τομέα του περιβάλλοντος”. Κατέληξε δε στο συμπέρασμα ότι “η αντίσταση στην αειφορία έρχεται από εκείνους που παίρνουν τις τελικές αποφάσεις και όχι από τα υψηλά στελέχη, ενώ πολύ ισχυροί υποστηρικτές της βρίσκονται σε όλα τα συνέδρια”.

Τέλος, το θέμα της εκπαίδευσης του προσωπικού, και του κατά πόσο είναι θελκτικός ο τουρισμός ως τομέα απασχόλησης αναλύθηκε από την πρόεδρο της Ένωσης των εργαζομένων στο Ξενοδοχειακό και Επισιτιστικό κλάδο της Σουηδίας κα Ella Niia, η οποία στην ομιλία της τόνισε πόσο πολύ πρέπει οι ανάγκες εκπαίδευσης και κατάρτισης του εργατικού δυναμικού του τουριστικού κλάδου να λαμβάνονται υπόψη από τους προορισμούς όταν θέλουν να αναπτύξουν αειφορία.

Με αφορμή τον προβληματισμό στα εργατικά θέματα, ειπώθηκε και η ιδέα της επιβολής ενός ελάχιστου μισθού στον κλάδο του τουρισμού που θα ισχύει σε όλη την Ευρώπη, μιας και όλοι οι σύνεδροι συμφώνησαν ότι οι παροχές στον κλάδο είναι πολύ χαμηλές σε σχέση με άλλους οικονομικούς κλάδους. Γρήγορα όμως εγκαταλείφθηκε η ιδέα, λόγω και θεμάτων φορολογίας αλλά και μεγάλων ανισοτήτων που ως γνωστό υπάρχουν μεταξύ των μελών. Οι σύνεδροι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένα τέτοιο θέμα δεν θα επέφερε αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Σε αντίθεση μάλιστα, η ανταγωνιστικότητα πιστεύουν ότι μπορεί να αυξηθεί μόνο με ένα καλά εκπαιδευμένο προσωπικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ορισμένοι σύνεδροι είπαν ότι οι εργαζόμενοι στον τουρισμό απολαμβάνουν λιγότερο σεβασμό από τους εργαζόμενους σε άλλους τομείς και κατά συνέπεια και χαμηλότερους μισθούς!