Μια τουριστική ματιά στην … εξωτερική μας πολιτική
του Πανταζή Πάστρα
Παρατηρώντας τον τιμητή της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας να αποκαλεί με το σύντομο ονομά της, και κατά παράβαση των Ηνωμένων Εθνών, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ουδείς μπορούσε να αισθανθεί έκπληξη. Γιατί άλλωστε; Ο κύριος αυτός συνεχίζει μια μακρόχρονο παράδοση που έχτισαν μεταπολεμικά με μεράκι πρόεδροι και σύμβουλοι προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και ανέλαβαν να εφαρμόσουν εν Ελλάδι πρεσβευτές, σταθμάρχες μυστικών υπηρεσιών και λοιποί εντολοδόχοι. Ο κύριος αυτός επίσης συνηθίζει να λειτουργεί κατά παράβαση των Ηνωμένων Εθνών, όταν φεριππήν το 2003 με την συνεργασία και ισχυρότατων κρατών όπως τα Νησιά του Σολομώντα και η Δημοκρατία του Παλάου έχτισε την Συμμαχία των Προθύμων για κάποια όπλα που δεν υπήρχαν σε μια χώρα που την λέγανε Ιράκ.
Το νεότευκτο γειτονικό κράτος θα έχει ευκαιρίες στο μέλλον να αντιληφθεί πόσο αναλώσιμοι είναι οι μικροί για τους μεγάλους. Η ώριμη εξωτερική πολιτική όμως είναι τόσο ευαίσθητος τομέας που δεν αφήνει περιθώρια για ανώφελους πειραματισμούς. Αν όμως ένα έθνος έχει υπερκεράσει αλυτρωτικά σύνδρομα και αν το αντίστοιχο κράτος διαθέτει την συνισταμένη και θεσμοθετημένη δομή για να χαράσει στρατηγικές τότε στην υλοποίηση της εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας μπορούν να συνδράμουν και μια σειρά άλλων δραστηριοτήτων. Το παρόν κείμενο εξετάζει κατά πόσο ο τουρισμός θα μπορούσε να συμβάλει εντός ενός ευρύτερου πλαισίου στην προώθηση των Ελληνικών θέσεων για το ζήτημα των Σκοπίων στο εξωτερικό. Μια τέτοια συμβολή θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω ενός τρίπτυχου δραστηριοτήτων, όπου εντάσσεται και η τουριστική αξιοποίηση της Ελληνικής Μακεδονίας, αλλά θα απαιτούσε μεσοπρόθεσμο τουλάχιστον ορίζοντα εφαρμογής και πολιτική συναίνεση.
Ιστορία
Βασική προϋπόθεση για τον σχεδιασμό αυτού του ενιαίου μετώπου δραστηριοτήτων αποτελεί μια καθαρή και εμπεριστατωμένη θέση πάνω στην ιστορία. Κάτι τέτοιο βέβαια μόνο εύκολο δεν είναι αν λάβουμε υπόψη τον υποκειμενικό παράγοντα στην ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων. Εντάσσεται όμως στην ποιότητα της κρατικής και εθνικής υπόστασης η ικανότητα να αντιμετωπίζεις με αυτοκριτική, θάρρος και ψυχρή ματιά το ιστορικό σου παρελθόν. Δεν είναι λίγο περίεργο να μέμφόμαστε σήμερα τον πλανητάρχη για άκρατο ιμπεριαλισμό αλλά να διατρανώνουμε ότι στην εποχή του ο Μέγας Αλέξανδρος σάρωσε την Περσική αυτοκρατορία μόνο και μόνο για να…. διαδώσει τα Ελληνικά Φώτα? Μήπως δεν είναι ακόμα πιο περίεργο να αγνοούμε ότι η σοσιαλιστική δημοκρατία της Μακεδονίας υφίστατο από το 1946 εως το 1991 ως ομοσπονδιακό τμήμα της Γιουγκοσλαβίας; Το αγνοούμε ή δεν κάνουμε αυτοκριτική για τις δικές μας πολιτικές ηγεσίες? Και τελικά πόσο χρήσιμο είναι να πιστεύουμε ότι η διεθνής κοινότητα μας θεωρεί το κέντρο του κόσμου και ότι μόνο εμείς έχουμε δίκιο για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας; Φτάνουν μερικές καταχωρήσεις και παραστατικοί χάρτες σ’ ένα πληροφοριακό δίκτυο όπως η Wikipedia για να λυθούν οι όποιες απορίες.
Το να κάνεις αυτοκριτική δεν σημαίνει ότι θα φτάσεις στο αλλο άκρο της απαξίωσης. Η αρχαία κληρονομιά είναι ακόμα και σήμερα ότι πιο πολύτιμο έχει η Ελλάδα και υπο προυποθέσεις μπορούμε να την αξιοποιήσουμε περαιτέρω. Φτάνει να υπάρχει εσωτερική συναίνεση, ειλικρινής αναγνώριση του δικαιώματος του υπάρχειν για τον άλλο, και εντέλει, γιατί όχι, διαχείριση ευκαιριών και δυνατότητα ελιγμών όταν ο αντίδικος χάνει την ψυχραιμία του και προβαίνει σε ακρότητες. Επί του παρόντως όμως, η ιστορική σαφήνεια θεωρείται απαραίτητη για τα επόμενα δύο σκέλη του τρίπτυχου.
Πολιτισμός
Η προβολή της δικής μας Μακεδονίας, που παράλληλα θα σήμαινε και προβολή των διπλωματικών επιχειρημάτων μας, θα ήταν εφικτή μέσω δράσεων που θα στόχευαν ακριβώς στα ιδιαίτερα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την περιοχή. Δεν είμαι ειδικός στο τι δράσεις θα μπορούσαν να ενσωματωθούν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα αλλα μου έρχεται στο μυαλό κάτι που παρατήρησησα τόσο στο Λούβρο όσο στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο. Σε σχετικά μικρούς αλλά εξαιρετικά προσεγμένους χώρους διοργανώνουν ειδικές εκθέσεις διεθνούς βεληνεκούς που αναπόφευκτα τράβανε την προσοχή για 3-4 μήνες. Οι εκθέσεις αυτές έχουν λίγα αλλά πολύ δυνατά εκθέματα και συνοδεύονται από ποιοτικότατο έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό, πέρα από κάθε άλλη μουσειακή προβολή τους. Απλώς αναρωτιέμαι αν μερικά εκθέματα από το μουσείο της Βεργίνας μπορούσαν να συνδυαστούν με άλλα εκθέματα ελληνιστικής περιόδου και όλα μαζί υπό την αιγίδα π.χ του Υπουργείου Πολιτισμού να ταξίδευαν για 2-3 χρόνια στα μουσεία της Ευρώπης, τι επίπτωση θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε στην διεθνή κοινή γνώμη;
Τουρισμός
Αν τα προηγούμενα δεν είναι προϊόν νοσηρού εγκεφάλου ή σενάριο επιστημονικής φαντασίας, τότε είναι περιττό να αναφερθώ για το πόσο ικανά να ενδυναμωθούν σε επίπεδο τουριστικής ανάπτυξης είναι τόσο ξεχωριστά σημεία της Μακεδονίας όσο και ενιαία η περιφέρεια. Η Ημαθία και η Πέλλα που έχω την τιμή να έχω επισκεφτεί είναι πανέμορφες και διαθέτουν πολύ ξεχωριστά στοιχεία χωρίς να λησμονώ την Θεσσαλονίκη. Δεν αμφιβάλλω ότι το ίδιο θα ισχύει και για τους άλλους νομούς ενώ δράσεις όπως οι δρόμοι του κρασιού μπορούν να καλύψουν ολόκληρη την περιοχή.
Αν λοιπόν μπορούσαμε να χτίσουμε σε βάθος χρόνου μια στρατηγική προβολής του τουρισμού και του πολιτισμού της Μακεδονίας, ίσως θα μπορούσαμε να στρέψουμε ένα κομμάτι της διεθνούς κοινής γνώμης υπέρ μας και να συμβάλουμε έτσι έμμεσα στην άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής. Με λιγότερα τηλε-παραθυρικά παραληρηματα και βασιλικότερους του βασιλλέως Έλληνες αλλα και με περισσότερο σεβασμό στην ιστορία, προβολή της κληρονομιάς μας και κάνωντας αυτό που πρέπει να κάνουμε καλύτερα από κάθε άλλον. Τιμώντας τον Ξένιο Δία.
Ο κ. Πανταζής Πάστρας είναι διδακτορικός φοιτητής ως υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ.
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
