Η γυναίκα του Καίσαρα πρέπει να είναι… αλλά και να φαίνεται …
Η οδική ασφάλεια στους τουριστικούς προορισμούς πρέπει και να υπάρχει και να προβάλλεται
του Χρήστου Πετρέα
Τον περασμένο μήνα έλαβε χώρα στην Χαλκίδα Διεθνές Συνέδριο για την Οδική Ασφάλεια κάτω από την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) – Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη (UNECE) – Διεύθυνση Μεταφορών (που εδρεύει στη Γενεύη).
Στα Συμπεράσματα του Συνεδρίου περιλαμβάνεται ειδική αναφορά στην σημασία της ανάπτυξης του τουρισμού για τις χώρες της Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης και της αντίστοιχης συμμετοχής της οδικής ασφάλειας σαν παράγοντα προσέλευσης επισκεπτών.
Η μεταφορά των τουριστών είναι ως γνωστό, ένα από τα 4 στοιχεία του συνολικού τουριστικού προϊόντος – αν δεχτούμε ότι (α) τα «αξιοθέατα/πόροι του τουρισμού», (β) οι υποδομές/ εγκαταστάσεις και (γ) οι υπηρεσίες και προϊόντα δραστηριοτήτων αναψυχής και ψυχαγώγησης – είναι τα άλλα τρία.
Η «μεταφορά» έχει δυο όψεις, αν και συνήθως μας ενδιαφέρει η πρώτη, η μετακίνηση προς και από τον τουριστικό προορισμό, και πολύ λιγότερο η δεύτερη, η μετακίνηση εντός του προορισμού ή κατά τη διάρκεια του τουριστικού ταξιδιού.
Η ασφάλεια της μεταφοράς είναι σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει ακόμα και την συνολική επιλογή – απόφαση του τουριστικού ταξιδίου (ιδιαίτερα στο θέμα, της ασφάλειας της αεροπορικής μεταφοράς), ενώ και η προσωπική ασφάλεια του ταξιδιώτη σε όλη τη διάρκεια του ταξιδίου και η αντίληψη του για τους κινδύνους στον προορισμό πολλές φορές αποτελεί τον κρίσιμο παράγοντα της τελικής αγοραστικής απόφασης.
Όμως εκτός από αυτά τα «ειδικά θέματα» της ασφάλειας του προορισμού, που όπως και τα φυσικά φαινόμενα αποτελούν μεμονωμένα γεγονότα, και πρέπει να αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση, υπάρχει το θέμα της «ασφάλειας μεταφορών» στα πλαίσια της γενικότερης εικόνας της ασφάλειας του τουριστικού προορισμού.
Η Ελλάδα δυστυχώς βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των χωρών της Ευρώπης ως προς τα οδικά ατυχήματα και σε ένα ποσοστό από αυτά ενέχονται τουρίστες-επισκέπτες της χώρας. Η «οδική ασφάλεια» στις τουριστικές περιοχές πρέπει να αποτελεί αντικείμενο των ενεργειών της τουριστικής πολιτικής.
Η Ελλάδα παραδοσιακά είχε την φήμη πολύ ασφαλούς χώρας, που έγινε εντονότερη με την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004 – αλλά η εικόνα αυτή τραυματίστηκε σημαντικά με τα γεγονότα του Δεκέμβρη 2008 – Γενάρη 2009 στην Αθήνα. Η Αθήνα ουσιαστικά δεν έχει ακόμη ανακάμψει και το γενικότερο θέμα της ασφάλειας αποτέλεσε και αντικείμενο πρόσφατης συνάντησης της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών – Αττικής, με την ηγεσία του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης.
Ένα από τα στοιχεία του συνολικού τουριστικού προϊόντος που προσφέρεται στους επισκέπτες της Ελλάδος είναι η ενοικίαση αυτο-οδηγούμενων οχημάτων (rent-a-car) και δίτροχων ή τετράτροχων μοτοσικλετών (rent-a-bike), και γενικά μέσων μετακίνησης.
Στις τουριστικές περιοχές είναι γνωστό ότι κατά την «υψηλή τουριστική περίοδο» η συγκοινωνιακή συμφόρηση είναι συχνή, η υπομονή και ανοχή των ντόπιων οδηγών, είναι αρκετά μειωμένη, στην άγνοια τοπικών δρόμων, διαδρομών και συνθηκών, από τους αλλοδαπούς οδηγούς, με αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από το ποιος φταίει, να αυξάνονται τα οδικά ατυχήματα και να αφήνουμε σε επισκέπτες, ταξιδιωτικές αναμνήσεις επικίνδυνων εμπειριών στους ελληνικούς δρόμους.
Ήδη όπως πληροφορούμαι, υλοποιείται πρωτοβουλία – αποτέλεσμα συνεργασίας του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης με το «Ινστιτούτο Οδικής Ασφαλείας – Πάνος Μυλωνάς» με την οποία θα μοιραστεί ένα ενημερωτικό έντυπο για την οδική ασφάλεια σε τουρίστες. Όμως μάλλον αυτό δεν είναι αρκετό. Για να συμπεριληφθεί η «οδική ασφάλεια» στην συνολική εικόνα του τουριστικού προορισμού, πρέπει να ενσωματωθούν στην εικόνα του κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Ο σκοπός του άρθρου αυτού προφανώς δεν είναι η άμεση βελτίωση της οδικής ασφάλειας, αλλά οι ενέργειες που αφενός θα μειώσουν τα οδικά ατυχήματα σε τουρίστες ώστε να προλάβουμε αρνητική διαφήμιση, αλλά και απώλειες ζωής και τραυματισμούς, και αφετέρου που θα προβάλουν την οδική ασφάλεια σε τουριστικούς προορισμούς. Επίσης η ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων στην τουριστική δραστηριότητα., σε επίπεδο τουριστικού προορισμού, για να επιτευχθεί η επιθυμητή απάλειψη αν γίνεται, οδικών ατυχημάτων.
Από τις διεθνείς έρευνες 4 είναι οι κύριες αιτίες οδικών ατυχημάτων:
- Ταχύτητα πάνω από το όριο
- Κατανάλωση αλκοόλ
- Μη χρήση ζωνών ασφαλείας και παιδικών καθισμάτων
- Μη χρήση προστατευτικού κράνους στα δίτροχα
Θεωρούμε ότι η δημιουργία συνθηκών για την απάλειψη των ατυχημάτων, και βέβαια ανάλογη κοινωνική αγωγή, είναι πιο σημαντικά από τις απαγορεύσεις. Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι, κατά μεγάλο ποσοστό, οι άνδρες ηλικίας 18-24 είναι η ομάδα μεγάλης επικινδυνότητας για τα οδικά ατυχήματα. Έχουμε, και μας ενδιαφέρουν τουρίστες με αυτά τα χαρακτηριστικά, και είναι καλό, νομίζω, να ασχοληθούμε με την οδική ασφάλειά τους.
Σαν παράδειγμα, δεν προτείνουμε να απαγορευτεί η κατανάλωση αλκοόλ, ή αποσπασματικά να ενταθούν τα «αλκοτέστ», αντίθετα προτείνουμε να υπάρχει δυνατότητα μέσω τοπικής δημοτικής συγκοινωνίας, στις ώρες διασκέδασης, και τη νύχτα, και ακόμη και δωρεάν, για την μετακίνηση των τουριστών που διασκέδασαν σε μπαρ, στα καταλύματά τους. Δεν θα ήταν ωραίο και θα έδινε και τοπικό χρώμα, ένα «τουριστικό τραινάκι» ή μία «τουριστική άμαξα» να πηγαίνει τους θαμώνες των κέντρων πίσω στα καταλύματά τους, ιδίως όταν έχει διαφημιστεί και προβληθεί ο συσχετισμός με την πρόληψη ατυχημάτων;
Για την τήρηση των ορίων ταχυτήτων προτείνουμε να δοθεί έμφαση στην πρόληψη, με ενέργειες όπως η συνεχής υπενθύμιση, καθώς και, για τις αστικές περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση πεζών, η διαμόρφωση οδών/ διαδρομών ήπιας ταχύτητας (με σαμαράκια, παρτέρια κλπ.), η τοποθέτηση μηχανισμών υπολογισμού/ υπενθύμισης υπέρβασης της ταχύτητας με φωτεινό σήμα, υπενθυμητικών σημάτων κ.α.
Για τις ζώνες και τα κράνη, που κατΆ αρχήν πρέπει πάντα να υπάρχουν στα ενοικιαζόμενα οχήματα, επιπλέον προτείνουμε να έχουν τοποθετηθεί αυτοκόλλητα υπενθύμισης της χρήσης τους, και να γίνεται επιβεβαίωση της συμφωνίας του ενοικιαστού για την χρήση αυτών των εξοπλισμών ασφαλείας.
Βεβαίως, παράγοντας ασφάλειας είναι και η αστυνόμευση, ώστε να διασκεδάζουν οι τουρίστες, αλλά και να μην θέτουν σε κίνδυνο ούτε τους επισκέπτες ούτε τους ντόπιους κατοίκους. ΣΆ αυτό προτείνεται να εξασφαλιστεί (με διακρατικές συμφωνίες) και να ενημερώνονται οι τουρίστες, ότι δεν μένουν ατιμώρητοι όσοι παραβάτες έχουν άδειες οδήγησης ξένων χωρών.
Μερικές φορές ίσως πρέπει οι ενέργειες αυτές να υποστηριχθούν και με μια «καμπάνια συμπεριφοράς» αφενός για τους επισκέπτες-τουρίστες στα αεροδρόμια και λιμάνια, (του τύπου «γυρίστε πίσω ασφαλείς, ζωντανοί, κλπ.»), αλλά και στους ντόπιους κατοίκους στα πλαίσια της (κανονικά απαιτούμενης γενικότερης τουριστικής) αγωγής για «φιλόξενη συμπεριφορά» στους τουρίστες-οδηγούς.
Διεθνώς, σε πολλές τουριστικές περιοχές, όλα τα ενοικιαζόμενα οχήματα φέρουν ειδικό διακριτικό σήμα για να προσέχουν και διευκολύνουν οι ντόπιοι οδηγοί τους επισκέπτες. Ίσως πρέπει να εξεταστεί και αυτό σαν μέτρο στην Ελλάδα.
Θέλω να πιστεύω ότι η χώρα που, δυστυχώς (τουλάχιστον στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης) βρίσκεται σε υψηλή θέση στα ατυχήματα, συνειδητοποιώντας την σημασία που έχει, για την συνολική τουριστική εικόνα, έστω και σε μικρότερο βαθμό, ή οδική ασφάλεια στους τουριστικούς προορισμούς, θα εντάξεί στην στρατηγική της τουριστικής ανάπτυξης και προβολής, δράσεις για ευαισθητοποίηση της ευρύτερης τουριστικής οικογένειας για την οδική ασφάλεια και για την πρόληψη οδικών ατυχημάτων, για το καλό και των τουριστών, αλλά και όλων μας.
Ο Χρήστος Πετρέας είναι συνεργάτης Σύνταξης – Special Features Editor του Travel Daily News Media Network. Ως επιστημονικός / επιχειρησιακός / τουριστικός / στρατηγικός / εκπαιδευτικός / σύμβουλος σε υπουργεία, φορείς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και επιχειρήσεις, επαγγελματικά ασχολείται με θέματα στρατηγικής επιχειρηματικής, τουριστικής και περιφερειακής ανάπτυξης και μάρκετινγκ προορισμών καθώς και ειδικών – εναλλακτικών μορφών, με υπέρ 25ετή εμπειρία στην Ελλάδα και σε ξένες χώρες (Βαλκάνια, Ευρώπη, ΗΠΑ, Αφρική, Μεσόγειο). Έχει σπουδάσει στις ΗΠΑ και έχει εκτεταμένο επιστημονικό, συγγραφικό και αρθρογραφικό έργο, από το 1988 (>200 συγγραφές – εργασίες – δημοσιεύσεις), στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα.
