Τελευταία νέα
ΑρχικήΣτήλεςΆρθραΤαυτότητα και τοπικότητα στην επικοινωνία του τουριστικού προϊόντος: Η περίπτωση της Κορώνης Μεσσηνίας

Ταυτότητα και τοπικότητα στην επικοινωνία του τουριστικού προϊόντος: Η περίπτωση της Κορώνης Μεσσηνίας

Ταυτότητα και τοπικότητα στην επικοινωνία του τουριστικού προϊόντος: Η περίπτωση της Κορώνης Μεσσηνίας

«Ελπίζω ότι μετά από τρεις επαναστάσεις -πρώτη η αγροτική… δεύτερη η βιομηχανική… και τρίτη η επανάσταση της πληροφορίας- έχει φθάσει πλέον ο καιρός για μια επανάσταση που δεν θα βασίζεται σε αντικείμενα. Και θα ήθελα να δω να βιώνουμε μια τέταρτη επανάσταση, κατά την οποία θα προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τον πιο πολύτιμο πόρο στη Γη: τους εαυτούς μας». Αυτές τις λίγες λέξεις από μια παλιά συνέντευξη του διακεκριμένου καθηγητή του MIT Μάικλ Δερτούζου, ενός από τους επιφανέστερους Έλληνες της ακαδημαϊκής διασποράς, αλλά και ενός από τους κατ’εξοχήν αρμόδιους να κοιτάξουν μέσα στη «μαγική γυάλα» της πληροφορικής προς το μέλλον, επέλεξα για να αρχίσω αυτό το άρθρο. Αν με το θάνατό του το 2001 ο Μιχάλης Δερτούζος άφησε πράγματι φτωχότερο τον κόσμο της πληροφορίας, με τη δημιουργική ζωή του πλούτισε τον κόσμο μας με τις προφητικές του θέσεις για τον άνθρωπο της νέας εποχής. Για την τέταρτη αυτή επανάσταση της στροφής/επιστροφής στον άνθρωπο και τον πολιτισμό του θα μιλήσω σήμερα.

«Την Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010 η Μεσογειακή Δίαιτα πέρασε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο για την Προστασία της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της Unesco. Η εγγραφή της στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο είναι σημαντική όχι μόνο για την αναγνώριση της σπουδαιότητας του διατροφικού μοντέλου και της ιστορίας και της παράδοσης που αυτό περικλείει, αλλά επιπλέον επειδή η Κορώνη Μεσσηνίας ήταν αυτή που επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη διακρατική πρόταση υποψηφιότητας της Μεσογειακής Δίαιτας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Unesco. Αξίζει εδώ να τονιστεί ότι η Ελλάδα για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνεται στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της ‘Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας…

Η Κορώνη επιλέχθηκε ως εμβληματική κοινότητα επειδή συνδυάζει αρμονικά το τρίπτυχο τοπικά προϊόντα διατροφής-παράδοση-ιστορία… Με το τεράστιο απόθεμα που διαθέτει από τη σύνθεση των παραγόντων αυτών μπορεί και πρέπει να δώσει ποιότητα στην ανάπτυξη και πλούτο στην καθημερινή ζωή του τόπου. Η ψήφιση της Μεσογειακής Δίαιτας από τη Διακυβερνητική Επιτροπή της Unesco θα οδηγήσει στην περαιτέρω ανάδειξη των τοπικών καλλιεργειών, στη δημιουργία μονάδων αγροτικών συνεταιρισμών, στην ανάπτυξη του τουρισμού και στη συνολική οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Δίνεται, άλλωστε, μια μοναδική ευκαιρία για τη δημιουργία ενός brand name που συνδυάζει την ιστορία, τον πολιτισμό, την παράδοση, τη φύση, τον άνθρωπο και κυρίως τα τοπικά προϊόντα που καταναλώνει ο επισκέπτης».

Τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία της επίσημης τοποθέτησης και φιλοσοφίας του Μανιατακείου Ιδρύματος¹, από το οποίο και αντλούνται. Το Μανιατάκειον Ίδρυμα, του οποίου το όραμα εστιάζει στην ανάδειξη της διαχρονικής παρουσίας της Κορώνης στον ελλαδικό και ευρωμεσογειακό χώρο, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού & Τουρισμού και τη Διεύθυνση Αγροτικής Πολιτικής & Τεκμηρίωσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, υποστήριξε ένθερμα και συνέβαλε τόσο στη συγγραφή όσο και στην επιμέλεια του υλικού σχετικά με την υποβολή του φακέλου υποψηφιότητας εκ μέρους της Κορώνης, συντονίζοντας όλους τους εμπλεκόμενους τοπικούς φορείς².

Με βάση τη φιλοσοφία αυτή και την ενασχόλησή μου τόσο με το συγκεκριμένο θέμα, όσο και με άλλα συναφή, θα ήθελα να αναλύσω ό,τι αφορά τη δημιουργία ενός brand name και τις δυνατότητες αξιοποίησής του από τις τουριστικές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής, συσχετίζοντάς το με παραμέτρους όπως η προσπάθεια καθιέρωσης του Ελληνικού Πρωινού και ο Αειφόρος Τουρισμός, που τα τελευταία χρόνια απασχολούν την ελληνική τουριστική αγορά. Κι αυτό, γιατί η περίπτωση της Κορώνης και η συγκεκριμένη συγκυρία επιτρέπουν/ευνοούν το συσχετισμό αυτό αλλά και την υλοποίηση ενός τέτοιου επικοινωνιακού εγχειρήματος.

Τα νέα δεδομένα της παγκοσμιοποίησης του τουρισμού καθιστούν προφανές ότι κάθε τόπος για να επιβιώσει τουριστικά θα πρέπει να κάνει ότι είναι δυνατόν προκειμένου να διαφοροποιηθεί και να προβάλλει τη δική του μοναδική ταυτότητα. H τοπική γαστρονομία κάθε τόπου δεν αποτελεί μόνο μια έκφραση γευστικής ταυτότητας, μια παράμετρο της πολιτιστικής κληρονομιάς, μια ευκαιρία ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα με προϊόντα υψηλής ποιότητας, αλλά θα μπορούσε να αποτελέσει επίσης ένα σαφέστατο συγκριτικό πλεονέκτημα και μια σημαντική πηγή πόρων για τον τουρισμό και για την τοπική οικονομία του γενικότερα. Ακόμη και αν η γαστρονομία δεν αποτελεί το πρώτο κριτήριο επιλογής των επισκεπτών της χώρας μας ή μιας περιοχής της, είναι όμως από τα πρώτα κριτήρια αξιολόγησης της συνολικής εμπειρίας τους. Η γαστρονομία αναβαθμίζει την ταξιδιωτική εμπειρία και ο στόχος μας θα πρέπει να είναι αυτή η εμπειρία να γίνει για τον επισκέπτη όσο το δυνατόν πιο εντυπωσιακή.

Ειδικότερα, λοιπόν, σε ό,τι αφορά στο Ελληνικό Πρωινό, η σημασία του είναι αναμφισβήτητη τόσο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών ξενοδοχείων και ιδιαίτερα των μικρών και μεσαίων μονάδων, όσο και για την αξιοποίηση της ελληνικής γαστρονομίας ως εργαλείου τουριστικής ανάπτυξης. Σε μια εποχή που όλες οι χώρες, οι περιοχές και τα καταλύματα προσπαθούν να προσελκύσουν πελάτες και να επιτύχουν την επανάληψη της κατανάλωσης, το πρωινό (και γενικότερα η τοπική γαστρονομία) προβάλλεται ως ένα προϊόν που θα μπορέσει να ενισχύσει τους λόγους επιλογής του προορισμού για τον επισκέπτη. Η Κορώνη είναι μια περιοχή πλούσια σε αγροτικά προϊόντα. Το ελαιόλαδο, οι φημισμένες κορωνέϊκες ελιές, το κρασί, οι σταφίδες, τα σύκα, η μεγάλη ποικιλία χορταρικών, βοτάνων και αρωματικών φυτών, σε συνδυασμό με τον παραδοσιακό τρόπο καλλιέργειας και μαγειρέματος, είναι χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν την επιλογή της Unesco και ταυτόχρονα δημιουργούν για την Κορώνη την πρόκληση να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για άλλες περιοχές, κάτι ιδιαίτερα δύσκολο στην εποχή μας που χαρακτηρίζεται από έλλειψη πρωτοτυπίας και μαζικότητα.

Εξίσου συμβατή, όμως, είναι η περίπτωση της Κορώνης και με τον αειφόρο τουρισμό. Πρόκειται για χαρακτηριστικό που εγγυάται μια ορισμένη ποιότητα σε κάθε μορφή τουρισμού και τουριστικής δραστηριότητας. Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται από τουριστικούς φορείς, οργανώσεις, κυβερνήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα μια μεταστροφή του τουρισμού από τη «σκληρή», παραδοσιακή του μορφή, σε περισσότερο ήπιες μορφές. Σήμερα, ο κατεστημένος τουρισμός αποστασιοποιείται από τις τοπικές κοινωνίες, απομακρύνεται πλέον από γνωστικές διαδικασίες και περιορίζεται σε επιπόλαιες προσλήψεις θεάματος και πληροφοριών. Η τουριστική βιομηχανία μεγιστοποιώντας τις προσλήψεις θεάματος οδηγεί στην αποδυνάμωση των συγκινησιακών και βιωματικών δεσμών του τουρίστα με το χώρο. Αντίθετα, οι ήπιες μορφές τουρισμού εισάγουν τη μορφωτική εμπειρία στη θέση της ως τώρα επιδερμικής επαφής με το «ξένο» στοιχείο και εξατομικεύουν τις ταξιδιωτικές προτάσεις. Στόχος των νέων αυτών μορφών τουρισμού είναι η εξοικείωση του τουρίστα με τις τοπικές αρετές, τα τοπία, τις τροφές, τα τραγούδια, το χορό, τη ζωγραφική, την οδοιπορία, τη δημιουργία, εντάσσοντάς τα στο περιβάλλον των διακοπών. Μια τέτοια αειφορική προοπτική είναι ενδεδειγμένη για την Κορώνη εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, που επιτρέπουν την επαναπροσέγγιση και ζεύξη της τουριστικής εμπειρίας με άλλες, παραγωγικές ή πολιτιστικές δραστηριότητες.

Αξίζει να κλείσουμε την ανάλυση αυτή με μια περιεκτική δήλωση του Δ. Μανιατάκη, προέδρου του Μανιατακείου Ιδρύματος, για το μέλλον της γενέτειράς του Κορώνης: «Είναι μια μοναδική ευκαιρία προκειμένου η «σφραγίδα της Unesco» να δώσει το έναυσμα για τη δυναμική αφύπνιση του πολιτισμού και να αποτελέσει δημιουργικό όχημα οικονομικής ανάπτυξης του τόπου».

Σημειώσεις

¹ Μανιατάκειον Ίδρυµα / http://maniatakeion.gr

² Κίνηση Ενεργών Πολιτών Δήμου Κορώνης / http://korone.gr

* Ο Φώτης Παντόπουλος είναι Ερευνητής Στρατηγικής Επικοινωνίας & Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Σύμβουλος Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων Επιχειρήσεων. Για τυχόν ερωτήσεις ή παρατηρήσεις, επικοινωνείτε μαζί του στο info@prsolutions.gr.

Εκπαιδευτικός - Επικοινωνιολόγος - Σύμβουλος Ασφαλείας - INVESTIMA LLC | + Άρθρα

Ο Φώτης Παντόπουλος είναι επικοινωνιολόγος, ερευνητής Στρατηγικής Επικοινωνίας & Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Σύμβουλος Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων Επιχειρήσεων. Είναι δημιουργός του έργου Innovatebiz στην Ολλανδία και της εταιρείας INVESTIMA στις ΗΠΑ, όπου και δραστηριοποιείται σε πεδία που άπτονται της Επικοινωνίας. Ακόμη, ερευνητής στο Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντής Ασφαλείας, Ψηφιακού Μετασχηματισμού & Εκπαίδευσης του Ινστιτούτου Διαχείρισης Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών (ΙΔΑΦΚ) και επιστημονικός υπεύθυνος του “Σχολείου Διδακτικής”.

29/03/2024
28/03/2024
27/03/2024
26/03/2024
22/03/2024
21/03/2024