Ομιλία του προέδρου του ΣΕΤΕ, κ. Ανδρέα Ανδρεάδη στο 2ο Ελληνοκινεζικό Συνέδριο Επιχειρηματικότητας, 18/09/2012.
Κυρίες και Κύριοι,
Εκ μέρους του ΣΕΤΕ, σας ευχαριστώ για την πρόσκληση στο 2ο Ελληνοκινεζικό Επιχειρηματικό Συνέδριο. Είναι πραγματικά πολύ σημαντικό που έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις και να διερευνήσουμε πεδία συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας σε διάφορους νευραλγικούς τομείς της οικονομίας μέσα από έναν άμεσο δίαυλο επικοινωνίας.
Ο ΣΕΤΕ, έχει ως μέλη 14 Πανελλήνιες Κλαδικές Ενώσεις Τουριστικών Επιχειρήσεων και περίπου 500 ανεξάρτητες τουριστικές επιχειρήσεις και όλες μαζί απασχολούν περισσότερους από 375.000 εργαζόμενους. Ο ΣΕΤΕ, ως κοινωνικός εταίρος εκφράζει συνολικά τον τουριστικό τομέα και υποστηρίζει την Κυβέρνηση στη συνεχή προσπάθεια για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού.
Ο τουρισμός σήμερα συνεισφέρει, άμεσα και έμμεσα, περίπου στο 16% του ΑΕΠ της χώρας και απασχολεί, πάλι άμεσα και έμμεσα, σχεδόν το 18% του συνόλου των απασχολουμένων στη χώρα μας. Τα ποσοστά αυτά, εκφραζόμενα σε απόλυτους αριθμούς, δίνουν περί τα 34 δισ. ευρώ συνολικής συνεισφοράς στο ΑΕΠ και 750.000 απασχολούμενους, ή -με άλλα λόγια- 1 στους 5 κατοίκους της Ελλάδας απασχολείται άμεσα και έμμεσα στον τουρισμό. Ακόμα και τα 2-3 τελευταία χρόνια της κρίσης, ο ελληνικός τουρισμός αποδείχθηκε ιδιαίτερα ανθεκτικός, καταγράφοντας μάλιστα για το 2011, νέο ρεκόρ διεθνών αφίξεων με 16,5 εκατ. και όπως φαίνεται, για το 2012, σταθεροποιείται στα 16 ή λίγο πάνω από τα 16 εκατ. Επίσης, ο τουρισμός ήταν μάλλον η μοναδική οικονομική δραστηριότητα στη χώρα μας, η οποία διατήρησε τον αριθμό θέσεων εργασίας, όταν η ανεργία στους άλλους τομείς έχει φτάσει σε πρωτόγνωρα για τη χώρα μας επίπεδα.
Για πολλά χρόνια, ο ελληνικός τουρισμός αντλούσε το μεγαλύτερο μέρος της πελατείας του από χώρες-πηγές προέλευσης τουριστών της δυτικής Ευρώπης. Μόλις πριν δέκα χρόνια, από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο προήρχετο περισσότερο από το 40% του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα. Το 2000, από χώρες όπως Ρωσία, Πολωνία, Τσεχία και άλλες που μέχρι πρότινος αποκαλούσαμε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, προήρχετο ένα πολύ μικρό ποσοστό του ελληνικού τουρισμού. Οι χώρες της Ασίας, όλες μαζί, δεν αποτελούσαν παρά μόνο το 1,6% του συνόλου, με τους Ιάπωνες να κυριαρχούν, έστω και με μεγέθη αφίξεων της τάξεως των 78.000.
Σήμερα, τα ποσοστά της Γερμανίας και του Ην. Βασιλείου έχουν πέσει κάτω από το 30%, ενώ χώρες όπως Βουλγαρία, Σερβία, Πολωνία, Τσεχία, Ουκρανία και κυρίως η Ρωσία, παρουσιάζουν συνεχή αύξηση και συνεισφέρουν περισσότερο από 17% του εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα. Όμως, το ποσοστό των τουριστών που προέρχονται από χώρες της Ασίας, αντί να έχει αυξηθεί, δυστυχώς, έχει περιοριστεί στο 0,6% του συνόλου. Όμως υπάρχει μια εσωτερική μεταβολή: Το 2000, η πλειοψηφία των τουριστών προήρχετο από την Ιαπωνία, ενώ σήμερα τα πρωτεία κατέχουν οι Κινέζοι τουρίστες. Με δεδομένες λοιπόν τις ανακατατάξεις που συντελούνται στον παγκόσμιο τουρισμό, είναι προφανές ότι στα επόμενα δέκα χρόνια, ο εξερχόμενος από την Ασία και δη από την Κίνα τουρισμός, θα κατέχει σημαντικό μερίδιο των διεθνών αφίξεων.
Ας δούμε λοιπόν, την πολλά υποσχόμενη κινεζική αγορά: Ο συνολικός κινεζικός εξερχόμενος τουρισμός ξεπέρασε τα 70,2 εκατ. κατά το 2011 και οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι θα φθάσει τα 100 εκατ. έως το 2015. Στο σημείο αυτό πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ως εξερχόμενος τουρισμός από την Κίνα θεωρείται και αυτός ο οποίος κατευθύνεται στο Χονγκ Κονγκ και στο Μακάο, δηλαδή περίπου 44 εκατ., ενώ από το υπόλοιπο, περίπου 4 εκατ., κατευθύνονται στην Ευρώπη. Παράλληλα, τα τελευταία δύο χρόνια (2010 και 2011) και σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (ΠΟΤ), η Κίνα συγκαταλέγεται στις τρεις σπουδαιότερες αγορές παγκοσμίως με βάση την ταξιδιωτική δαπάνη, η οποία ανέρχεται στο ποσό των 52,2 δισ. ευρώ για το 2011. Επιπλέον, η γενική ταξιδιωτική δαπάνη των Κινέζων ανέρχεται στα 805 ευρώ περίπου, έναντι των 640 ευρώ, που είναι ο μέσος όρος στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ο ΣΕΤΕ, στο πλαίσιο των ερευνητικών του δραστηριοτήτων, παρακολουθεί την κινεζική αγορά και ενημερώνει τα μέλη του. Ας δούμε μερικά από τα χαρακτηριστικά της κινεζικής αγοράς:
Πιο συγκεκριμένα, τα ταξίδια αναψυχής βρίσκονται στην κορυφή της ζήτησης εξερχόμενων ταξιδιών από τους Κινέζους με τους μήνες: Μάιο, Οκτώβριο και Δεκέμβριο να αποτελούν τις περιόδους αιχμής. Δηλαδή, τους μήνες που η τουριστική δραστηριότητα στην Ελλάδα είτε είναι μειωμένη είτε είναι ελάχιστη. Επιπλέον, οι νεαροί επαγγελματίες με υψηλό εισόδημα είναι το κύριο τμήμα που οδηγεί την εξερχόμενη ζήτηση ταξιδιών στην Κίνα, με το διαδίκτυο να παίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο, τόσο ως κανάλι παροχής πληροφοριών, όσο και ως μέσο ανταλλαγής των ταξιδιωτικών τους εμπειριών. Δυστυχώς, από τις επίσημες ιστοσελίδες του ελληνικού τουρισμού απουσιάζουν τα κινέζικα, όταν μάλιστα είναι γνωστό ότι αγγλικά και άλλες λεγόμενες διεθνείς γλώσσες δεν είναι διαδεδομένες στην Κίνα.
Όσον αφορά στην Ελλάδα και σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, οι αφίξεις από την Κίνα σημείωσαν κατά το 2011 αύξηση κατά 16,3% (από 13.620 το 2010 σε 15.838 το 2011), με το μερίδιο της κινεζικής αγοράς να είναι σχεδόν αμελητέο (0,1% των συνολικών αφίξεων στη χώρα μας κατά το 2011). Όμως, με δεδομένο ότι αρκετοί Κινέζοι επισκέπτες ήρθαν στην Ελλάδα μέσω μιας άλλης χώρας Schengen, είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι ο αριθμός αυτός είναι υποεκτιμημένος. Θα είμαστε πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα αν θεωρήσουμε ότι οι Κινέζοι που επισκέπτονται σήμερα τη χώρα μας είναι περίπου 100.000.
Τα βασικά κριτήρια επιλογής ενός ευρωπαϊκού προορισμού από τους Κινέζους ταξιδιώτες είναι λίγο-πολύ γνωστά: τα luxury brands, η ύπαρξη κινεζικής κοινότητας και τα αξιοθέατα, όπως και οι βασικοί παράγοντες που αποθαρρύνουν τους Κινέζους να ταξιδέψουν στο εξωτερικό: τα ζητήματα ασφαλείας, η δυσκολία απόκτησης visa, καθώς και η δυσκολία επικοινωνίας. Ως προς το τελευταίο, οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις που στοχεύουν στην κινεζική αγορά πρέπει να προετοιμαστούν κατάλληλα και να εξασφαλίσουν π.χ. κινεζόφωνο προσωπικό, να φτιάξουν μπροσούρες, μενού και λοιπό έντυπο υλικό στα κινέζικα. Ακόμα, κατά αντιστοιχία του τι βρίσκουμε εμείς οι Δυτικοί στα ξενοδοχεία της Κίνας, θεωρούμε απαραίτητο τα ελληνικά ξενοδοχεία που στοχεύουν στην κινεζική αγορά να δημιουργήσουν κάτι σαν γωνιά ασιατικής ή κινεζικής κουζίνας. Προφανώς, σημαντικό ρόλο στην επιλογή του προορισμού παίζουν και οι απευθείας αεροπορικές συνδέσεις και αυτό ειδικά για τη χώρα μας είναι ένα θέμα το οποίο δεν έχουμε ακόμα επιλύσει.
Θέση του ΣΕΤΕ είναι πως για να μπορέσουμε να διεισδύσουμε στην κινεζική αγορά, θα χρειαστούν συντονισμένες και στοχευμένες ενέργειες, με τη δημιουργία συγκεκριμένου σχεδίου μάρκετινγκ, τη συνεχή έρευνα και τη μελέτη της κινεζικής αγοράς να αποτελούν τις ελάχιστες απαιτούμενες προϋποθέσεις επιτυχίας. Τα παραπάνω φιλοδοξεί να καλύψει η υπό σύσταση εταιρεία Marketing Greece. Η εταιρεία αυτή, η ίδρυση της οποίας έχει εγκριθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, θα είναι μια σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, με ποσοστά 70% και 30% αντίστοιχα. Κύρια αποστολή αυτής της εταιρείας θα είναι η προώθηση και προβολή του ελληνικού τουρισμού στο εξωτερικό και κατά προτεραιότητα στις σημαντικότερες αγορές. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναληφθούν αρχικά δυο συγκεκριμένες δράσεις: Πρώτον, η δημιουργία ενός world class website και δεύτερον, η εφαρμογή προγραμμάτων δημοσίων σχέσεων και επαφών με τα ΜΜΕ σε χώρες – πηγές προέλευσης των τουριστών μας.
Ως γνωστόν, κάθε χώρα προσπαθεί να προσελκύει άμεσες ξένες επενδύσεις για το έδαφός της. Εκτός από αυτό, η Κίνα με την “going out” strategy ή “zou chu qu” όπως το λένε στα κινέζικα, η Κίνα προσπαθεί να επενδύσει τα ανερχόμενα σε πάνω από 3 τρισ. δολάρια αποθεματικά της σε συνάλλαγμα, σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες και διαφορετικά είδη επενδύσεων. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι εμείς σαν Ελλάδα τι και πόσο μπορούμε να προσελκύσουμε και να απορροφήσουμε από τις κινεζικές επενδύσεις στο εξωτερικό. Είναι γνωστό ότι οι επενδύσεις, οι οποίες τραβούν το κινεζικό ενδιαφέρον στην Ευρώπη είναι η τεχνολογία, τα luxury brands και η μεταποίηση υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η Ελλάδα προφανώς, για την ώρα τουλάχιστον, δεν μπορεί να ανταγωνιστεί σε κανένα από αυτούς τους τομείς. Με δεδομένο ότι οι δυο ανταγωνιστικότεροι τομείς της ελληνικής οικονομίας είναι η ναυτιλία και ο τουρισμός, είναι λογικό να επικεντρωθούμε σε αυτούς. Η μεγαλύτερη σήμερα κινέζικη επένδυση είναι στο διαμετακομιστικό εμπόριο, όπως αυτή εκφράζεται με την παρουσία της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά. Ενδιαφέρον έχει εκφραστεί πρόσφατα και για την αγορά μεριδίου στο Διεθνή Αερολιμένα της Αθήνας, αλλά εκεί δεν υπήρξε καμία εξέλιξη.
Το μήνυμα, λοιπόν, είναι ότι για να προσελκύσει ο ελληνικός τουρισμός κινεζικές επενδύσεις θα πρέπει να προσφέρει κρίσιμα μεγέθη. Κατά συνέπεια, στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που προωθεί η ελληνική Κυβέρνηση, η προοπτική αυτή θα πρέπει να έχει την ανάλογη προτεραιότητα και μάλιστα μέσα στο γενικότερο πνεύμα ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει μια πύλη εισόδου της Κίνας στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ολοκληρώνω τη σύντομη παρέμβασή μου, με την ευχή το σημερινό συνέδριο να αποτελέσει έναν θετικό καταλύτη στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνοκινεζικής συνεργασίας σε αρκετούς τομείς της οικονομίας.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
