Νίκος Πουλιού
Πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Κω
Τον ανταγωνισμό πρέπει να τον αντιμετωπίζεις και όχι να τον αποφεύγεις περιχαρακωμένος
Για τις επιπτώσεις των διεθνών εξελίξεων, την έλλειψη χάραξης εθνικής πολιτικής για τον τουρισμό καθώς και για τα προβλήματα και τις προοπτικές ανάπτυξης της Κω μιλάει στο TravelDailyNews ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Κω Νίκος Πουλιού
TravelDailyNews:Πως διαμορφώνεται η τουριστική ζήτηση για το 2003 – 2004 στην περιοχή σας και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της σε ότι αφορά:
α) Τις τιμές
β) Το μέγεθος των κρατήσεων
Ποιες και σε ποια έκταση είναι –αν υπάρχουν, οι συνέπειες από τον πόλεμο στο Ιράκ και από τον ιό της άτυπης πνευμονίας;
Νίκος Πουλιού: Η περίοδος του 2003 αποτελεί μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες τουριστικές περιόδους των τελευταίων δεκαετιών. Ήδη από την έναρξή της μια σειρά διεθνών εξελίξεων έφεραν ανακατατάξεις στην παγκόσμια οικονομία και τη διεθνή πολιτική με άμεσο αντίκτυπο και στον τουρισμό.
Η εφετινή περίοδος μάλλον έχει αφήσει τα σημάδια της και μια πικρή γεύση κυρίως για τους ξενοδόχους, που είδαν ξανά το εισόδημα τους να συρρικνώνεται και εξαιτίας των διεθνών εξελίξεων, αλλά και κυρίως της αποτυχίας της χώρας μας να εκμεταλλευτεί υπέρ της τις εξελίξεις αυτές. Κατά την άποψη μας η πορεία του τουρισμού δεν καθορίζεται από ενέργειες ή πρωτοβουλίες που παίρνει κανείς σήμερα, αλλά, από τις ελλείψεις και τις αδυναμίες που επέδειξε κατά τους χειμερινούς μήνες, οπότε και προωθείται ο προορισμός και το τουριστικό προϊόν στον καταναλωτή. Σήμερα, μόνο πυροσβεστικά μέτρα μπορούν να ληφθούν, τα οποία κοστίζουν σε προσφορές, μειώσεις τιμών και υποβάθμιση της ποιότητας των επισκεπτών.
Στα πλαίσια αυτά, ήδη, έχει ξεκινήσει η εφαρμογή εκ μέρους των μεγάλων διοργανωτών (tour operators) μιας πολιτικής που θέλει να εκμεταλλευτεί την κακή εφετινή χρονιά για να επιτύχει την σύναψη χαμηλού κόστους συμβολαίων και για την περίοδο του 2004. Γι΄ αυτό και οι επιχειρηματίες υφίστανται πιέσεις να δεχτούν την σύναψη συμβάσεων, ήδη από σήμερα, και χωρίς ακόμη να έχουν πλήρως διαφανεί οι συνέπειες των εφετινών γεγονότων, αλλά και η πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η εκτίμηση μας για την εφετινή περίοδο, με βάση τα οικονομικά στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει, δείχνει μια σημαντική μείωση του εισοδήματος των ξενοδόχων, αφού, ήδη, έχουν υποστεί μειώσεις που ξεπερνούν το 10% στις τιμές και ακόμη και στην περίπτωση που ο αριθμός των επισκεπτών παραμείνει στα ίδια επίπεδα με πέρσι πάλι θα έχουν καταγραφεί ζημιές της τάξεως του 10%. Επιπλέον, υπάρχει μια σαφής τάση για συρρίκνωση και εξαφάνιση των μικρών οικογενειακών μονάδων, ειδικά στα νησιά που αποτελούν μεγάλους τουριστικούς προορισμούς. Το γεγονός αυτό, που μας είναι γνωστό από χρόνια και το έχουμε επισημάνει προς κάθε κατεύθυνση, οφείλεται στην έλλειψη πρόσβασης των μονάδων αυτών στον τουρίστα καταναλωτή (ειδικά για την Κω που δεν προσελκύει σημαντικό τμήμα του εσωτερικού τουρισμού). Η ανάπτυξη τέτοιων οικογενειακών μονάδων σε άλλα μέρη της Ελλάδας οφείλεται καθαρά στην δυνατότητα προσέλκυσης του Έλληνα τουρίστα και εξαρτάται απόλυτα από αυτόν. Η πορεία αυτή μάλλον θα συνεχιστεί και για τα επόμενα δυο με τρία έτη, οπότε και θα υπάρξει μια ισορροπία που θα έχει κοστίσει την απώλεια περίπου του 20% των μικρών μονάδων, οι οποίες αναγκαστικά θα πρέπει να στραφούν σε άλλες δραστηριότητες. Είναι επόμενο αυτό να έχει αντίκτυπο στην τοπική οικονομία γενικότερα.
TDN:Πόσο ανταγωνιστικό είναι το τουριστικό προϊόν της περιοχής σας στην διεθνή τουριστική αγορά. Πόσο και πως μπορούμε να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας;
Ν.Π: Στον αντίποδα όλων αυτών είμαστε αισιόδοξοι ότι το τουριστικό προϊόν που διαθέτουμε, το οποίο τα τελευταία έτη έχει βελτιωθεί σημαντικά με την ποιοτική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των ξενοδοχειακών μονάδων, αλλά και την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, θα προωθηθεί και η ζήτηση θα εξακολουθήσει να παραμένει υψηλή. Η Κως διαθέτει εξαιρετική μορφολογία εδάφους (το πιο πεδινό νησί του Αιγαίου) και σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές (αποθέματα νερού εξαιρετικής ποιότητας, ιαματικές πηγές, πράσινο, διαχείριση υγρών αποβλήτων, μεγάλη έκταση προσβάσιμων και εκμεταλλεύσιμων ακτών, εγγύτητα σε άλλα μικρότερα νησιά (Νίσυρο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο), σημαντική παραγωγή τοπικών προϊόντων (κρασί, λάδι, οπωροκηπευτικά) που καθιστούν εύκολη και φθηνή την τοπική κουζίνα και διαύλους πρόσβασης υψηλού επιπέδου (Διεθνή αερολιμένα, Λιμάνι, Μαρίνα). Ιδιαίτερη σημασία δίνουμε στην λειτουργία της Μαρίνας, που αποτελεί υπερσύγχρονη κατασκευή, μοναδική για τα δεδομένα του Αιγαίου και ευελπιστούμε ότι θα προσελκύσει νέους επισκέπτες, ανταγωνιζόμενη τις μαρίνες που λειτουργούν στην γειτονική Τουρκία.
Εκτός αυτών η Κως έχει το εξαιρετικό πλεονέκτημα να βρίσκεται σε μεγάλη εγγύτητα στις τουρκικές ακτές και σε τουριστική περιοχή, με μεγάλη ευκολία πρόσβασης (περίπου 20 λεπτά με το πλοίο). Η ανταλλαγή επισκεπτών έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων και επαφών με παράγοντες της γειτονικής χώρας, στις οποίες πρωτοστατεί η Ένωση Ξενοδόχων Κω. Ευελπιστούμε ότι στο μέλλον θα είμαστε σε θέση να απορροφήσουμε επισκέπτες και από την γειτονική χώρα. Σημειώνουμε, γνωρίζοντας τον αντίλογο στην πρόταση αυτή, ότι η ποιοτική ανωτερότητα των ξενοδοχειακών μονάδων μας, των τουριστικών υπηρεσιών μας και του αισθήματος ασφάλειας και φιλοξενίας θα μας επιτρέψουν να βγούμε κερδισμένοι από την σχέση αυτή. Σε κάθε περίπτωση τον ανταγωνισμό πρέπει να τον αντιμετωπίζεις και όχι να τον αποφεύγεις περιχαρακωμένος.
TDN:Ποιες είναι οι δυνατότητες του εσωτερικού τουρισμού σε σύγκριση με την διεθνή αγορά;
Ν.Π: Παρά τα προαναφερόμενα (παραπάνω), όμως, η Κως εξακολουθεί να πάσχει στον τομέα της προσέλκυσης επισκεπτών από την χώρα μας. Η μεγάλη απόσταση από τα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) και το πολύωρο ταξίδι με τα υφιστάμενα πλοία, καθιστούν «δύσκολο» προορισμό την Κω. Έχουν γραφεί χιλιάδες σελίδες για τους τρόπους με τους οποίους μπορούν οι νησιωτικές περιοχές να καταστούν εγγύτερος τουριστικός προορισμός, όμως, θεωρούμε ότι ένας συνδυασμός συμφερόντων και αδιαφορίας συντελεί στο να παραμένει ο εσωτερικός τουρισμός σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Εμείς καταβάλουμε προσπάθειες, με τις μικρές αλλά καλά στοχευόμενες δυνάμεις μας, να προσελκύσουμε τους Έλληνες επισκέπτες, όμως αυτό δεν αρκεί. Η διαφήμιση που εμείς δρομολογούμε δεν μπορεί να εξαφανίσει τις δυσκολίες που παρουσιάζονται από τα απαρχαιωμένα πλοία, την έλλειψη αεροπορικών εισιτηρίων, την αδυναμία προσφορών, την προώθηση μέσα από κρατικά κανάλια άλλων προορισμών.
TDN:Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία των αφίξεων δείχνουν μια τάση για διεύρυνση της τουριστικής περιόδου ιδιαίτερα σε μερικές περιοχές όπως η Ρόδος η Κρήτη και η Χαλκιδική. Είναι ορατή αυτή η τάση στην περιοχή σας;
Ν.Π: Κατά την περίοδο του Ιουλίου και Αυγούστου είναι αδύνατον να καλυφθούν οι ανάγκες, οι προσπάθειες, όμως, επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου απέτυχαν. Εμείς υποβάλαμε μια σειρά προτάσεων (μείωση ασφαλιστικών εισφορών, μείωση τελών κ.λπ.) για τις επιχειρήσεις που θα λειτουργούν εκτός της τουριστικής περιόδου, όμως, καμία σοβαρή προσπάθεια δεν έγινε. Ακόμη και η επιδότηση των επισκεπτών απέτυχε, αφού αυτή απευθύνονταν μόνο προς τους ταξιδιωτικούς πράκτορες και δεν συνοδεύονταν από αντίστοιχες παροχές προς τους επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα οι επισκέπτες που τελικά ήρθαν εκτός περιόδου να αντικρίσουν μια έρημη πόλη.
TDN:Πως κρίνετε την συμβολή της επίσημης πολιτείας στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής σας; Είστε ικανοποιημένος από την συνεργασία σας με την τοπική αυτοδιοίκηση, τον τρόπο που ασκούν την τουριστική πολιτική και το πρόγραμμα προβολής και προώθησης που ακολουθείται;
Ν.Π: Για πολλά χρόνια αναφερόμαστε στην πολυπόθητη ποιοτική αναβάθμιση, την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την ανάπτυξη διαφορετικών και ποικίλων μορφών τουρισμού και όλων εκείνων των ενεργειών που θα μας οδηγήσουν στο νέο αιώνα, που εμείς χαρακτηρίζουμε τον αιώνα του τουρισμού (με την ευρύτερη έννοια των ταξιδιών και της πολιτιστικής επικοινωνίας).
Σε αυτόν το νέο αιώνα εμείς παρατάσσουμε μια αδυναμία να συλλάβουμε ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τον τουρισμό. Από καταβολής του ελληνικού κράτους, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν έγινε μια οργανωμένη προσπάθεια να θεσμοθετηθούν τα όργανα χάραξης της τουριστικής πολιτικής. Ουδέποτε, δεν κατανοήσαμε ότι είμαστε μια χώρα κυρίως υποδοχής επισκεπτών και άρα ο κορμός του τουρισμού μας στρέφεται γύρω από τις ξενοδοχειακές μονάδες και τις επιχειρήσεις εστίασης και αναψυχής των επισκεπτών μας. Η αμφίδρομη σχέση των τουριστικών επιχειρήσεων που υπάρχει σε άλλες χώρες (χώρες υποδοχής – χώρες εξαγωγής) στην δική μας περίπτωση περιορίζονται σε εκ των υστέρων αντανακλαστικές και συχνά βεβιασμένες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα πάντα να τρέχουμε για να προλάβουμε εξελίξεις αντί να τις δημιουργούμε. Η Ελλάδα εξαρτά πάντα την θέση της στην παγκόσμια τουριστική αγορά από τις διαθέσεις των μεγάλων επιχειρήσεων διακίνησης των επισκεπτών και όχι από την δική της αυτοδύναμη παρουσία και προβολή.
Παράλληλα, οι τοπικές αρχές ποτέ δεν έπαψαν να βλέπουν τις τουριστικές επιχειρήσεις ως χρηματοδότες των ελλειμμάτων τους και δεν κατανόησαν ότι κάποια στιγμή η χήνα θα σταματήσει να κάνει χρυσά αυγά. Έτσι, αναπτύχθηκαν άναρχα επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τις ξενοδοχειακές μονάδες (εστιατόρια, μπαρ κ.λπ.), που όμως λειτουργώντας σε καθεστώς παρανομίας και κατά παράβαση των κανόνων (τήρηση ωραρίου, ηχομονώσεων, τιμών, ποιότητας υπηρεσιών) επηρέασαν αρνητικά την γενικότερη εικόνα. Τα παραπάνω δεν ισχύουν μόνο για το νησί της Κω, αλλά για την πλειονότητα των νησιών μας.
Δεν κατορθώσαμε, επίσης, να ξεφύγουμε από τα κλισέ της Μυκόνου, δημιουργώντας νέους εναλλακτικούς επώνυμους τουριστικούς προορισμούς, που να προβάλλουν κάτι παραπέρα από τα μικρά άσπρα σπιτάκια και τα όμορφα ηλιοβασιλέματα. Η πολυπλοκότητα και το υψηλό επίπεδο των ξενοδοχειακών μονάδων μας, η εναλλαγή της μορφολογίας του εδάφους, η εγγύτητα των νησιών μεταξύ τους, η ασφάλεια, η φιλοξενία, η κουζίνα, οι καθαρές θάλασσες δεν προβλήθηκαν αρκετά με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελούν λογότυπο άλλων προορισμών ανταγωνιστικών σε εμάς.
TDN:Ποιες μορφές τουρισμού ή είδη καταλυμάτων παρουσιάζουν επενδυτικό ενδιαφέρον. Που προσανατολίζονται οι περισσότερες τουριστικές επενδύσεις στη περιοχή σας;
Ν.Π: Αυτό όμως που δεν κατορθώσαμε εμείς το αντιλαμβάνονται κολοσσιαίες επιχειρήσεις, οι οποίες το τελευταίο διάστημα έχουν πραγματοποιήσει στο νησί της Κω τεράστιες επενδύσεις στην οικοδόμηση ξενοδοχειακών μονάδων πολύ υψηλού επιπέδου, αλλάζοντας τελείως το τουριστικό τοπίο και δείχνοντάς μας ότι η καθετοποίηση της αγοράς είναι πολύ κοντά και ότι η ανάπτυξη του τουρισμού στο νησί μόλις αρχίζει, δυστυχώς, όμως, ερήμην των ΄Ελλήνων επιχειρηματιών και των τοπικών παραγόντων.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
