Κανένας δεν πρόκειται να ασχοληθεί ουσιαστικά και σοβαρά με τον χειμερινό τουρισμό ορίζοντας στόχο και στρατηγική υλοποίησης, ώστε να μπορούμε να κάνουμε πλέον λόγο για ανάδειξη και ανάπτυξη.
Ο χειμερινός τουρισμός εκπέμπει τα τελευταία χρόνια SOS. Το σήμα όμως, αν και πολύ δυνατό δεν φαίνεται να φθάνει στον προορισμό του.
Η χρονιά που πέρασε, ήταν η χειρότερη χρονιά. Πρωτόγνωρα χαμηλές πληρότητες, έσοδα μηδαμινά, και μόνο κάποιοι τυχεροί ξενοδόχοι κατόρθωσαν, έστω και με το ζόρι να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Οι περισσότεροι παρακαλούν τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία για ρυθμίσεις και τους προμηθευτές για περαιτέρω διευκολύνσεις. Ήταν γενικώς μια πάρα πολύ άσχημη χρονιά.
Το κράτος, η τρόικα, οι τράπεζες, το πετρέλαιο, η εφορία, τα πνευματικά δικαιώματα έγιναν θηλιά στον λαιμό μας, πού σφίγγει επικίνδυνα.
Για την μίζερη τούτη χρονιά που περάσαμε και μάλλον θα ξαναπεράσουμε, οι ευθύνες, επιρρίπτονται κυρίως και πρωτίστως στην εκάστοτε κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο, στον ΕΟΤ και στις περιφέρειες.
Όλα τα χρόνια το όποιο και πάντα αποσπασματικό ενδιαφέρον εστιάστηκε στον θερινό τουρισμό και στην θάλασσα παρά τις ανεξάντλητες πηγές ομορφιάς , που δίνει η ηπειρωτική χώρα. Ευτυχώς η ιδιωτική πρωτοβουλία ανέδειξε σε ένα βαθμό αυτόν τον πλούτο, χωρίς ωστόσο να τύχει της στήριξης και της υποστήριξης της πολιτείας. Μήπως ο χειμερινός ή ο εναλλακτικός τουρισμός δεν αποτελεί τμήμα της τουριστικής βιομηχανίας για την οποία επαίρονται οι κυβερνώντες;
Το φθινόπωρο που θα μας έρθει κάποιοι θα θριαμβολογούν πάλι για την επιτυχία του τουρισμού, αλλά θα κοιτούν το “δέντρο και όχι το δάσος”. Θα μετρούν τις αφίξεις και όχι τα έσοδα από το τουριστικό προϊόν. Η νέα μόδα άλλωστε του all inclusive περιορίζει όχι μόνο τα έσοδα αλλά συρρικνώνει και την μικρομεσαία επιχείρηση που έχει αντικείμενο τον τουρισμό.
Μακάρι η πραγματικότητα να με διαψεύσει και να δούμε άλλη εικόνα το φετινό καλοκαίρι, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, ώστε οι συνάδελφοί μας να καταφέρουν να διατηρήσουν επιχειρήσεις τους. Και αν για τον επιχειρηματικό κόσμο του τουρισμού στα νησιά και τα παράλια οι συνθήκες είναι κάπως βατές, το ερώτημα είναι τι γίνεται με τα ξενοδοχεία της ηπειρωτικής και ιδιαίτερα της ορεινής Ελλάδας.
Δυστυχώς, όσο και να με λυπεί η απάντηση είναι, ΤΙΠΟΤΑ!
Τα γνωστά 3 S του τουρισμού (καλοκαίρι ήλιος θάλασσα ) συνεχίζουν και θα συνεχίζουν να βασιλεύουν. Δε γίνεται απολύτως τίποτα για την ανάδειξη του χειμερινού τουριστικού προϊόντος της χώρας μας. Μοιάζει σαν να έχουμε (ως κράτος) ένα εξαιρετικό προϊόν, να έχουμε τους ανθρώπους που έχουν την ικανότητα και την δυνατότητα (μέσα από τις επενδύσεις που έκαναν στις υποδομές) να το προωθήσουν… και να αρνούμαστε να το πουλήσουμε!
Πιστεύω ότι κανένας δεν πρόκειται να ασχοληθεί ουσιαστικά και σοβαρά με τον χειμερινό τουρισμό ορίζοντας στόχο, και στρατηγική υλοποίησης, ώστε να μπορούμε να κάνουμε πλέον λόγο για ανάδειξη και ανάπτυξη. Είναι λυπηρό και μειώνει τόσο τη χώρα μας όσο και τους κατοίκους της η απουσία πολιτικής και ενδιαφέροντος όλων αυτών, στα χέρια των οποίων εναποθέσαμε τις ελπίδες μας για ένα καλύτερο αύριο. Δυστυχώς, αποδείχθηκαν ελάχιστοι.
Βλέπουμε ακόμα και σήμερα, να ανακοινώνονται και να εγκρίνονται σε επίπεδο περιφερειών και τοπικής αυτοδιοίκησης, εκατομμύρια ευρώ για την τουριστική προβολή, χωρίς όμως στόχο χωρίς σχέδιο. Και πώς είναι δυνατόν να υπάρχει σχέδιο όταν αυτοί που συμμετέχουν στις επιτροπές τουρισμού και αυτοί που αποφασίζουν για την τύχη του έχουν σχέση… τουρίστα!
Το γεγονός ότι μπορεί να έκαναν κάποια στιγμή τουρισμό σε κάποια μέρη, τους παρέχει την γνώση ή την ικανότητα να διαχειριστούν ένα θέμα τόσο σοβαρό όσο ο τουρισμός στην Ελλάδα; Όλες οι έως σήμερα προσπάθειές που καταβάλαμε (επιστολές, συναντήσεις κ.λπ.), όλες είχαν την ίδια κατάληξη. Ημερίδες και φόρουμ καταλήγουν στην παρακείμενη ταβέρνα για φαγοπότι και όχι σε προβληματισμό και ενεργοποίηση όλων των υγειών δυνάμεων του κλάδου. Πώς λοιπόν είναι δυνατόν αυτοί οι ίδιοι οι άνθρωποι να αναπτύξουν τον τουρισμό;
Το Υπουργείο Τουρισμού από την πλευρά του φαίνεται πως δεν προλαβαίνει να ασχοληθεί μαζί μας. Την μία ετοιμάζει το νομοσχέδιο που πρέπει να βγάλει, την άλλη ασχολείται με την αναδιάρθρωση του ΕΟΤ, την άλλη έχει να οργανώσει κάποιες εκθέσεις… Προφάσεις εν αμαρτίαις, καθώς το αποτέλεσμα δείχνει ξεκάθαρα την δουλειά που γίνεται ή την δουλειά που δε γίνεται.
Δε θα ήθελα να αναφερθώ στον ΕΟΤ την παρούσα χρονική στιγμή όπου το ενδιαφέρον πιθανώς να επικεντρώνεται στα των εσωτερικών του. Άλλωστε, μας έχει δείξει τι μπορεί να κάνει και μέχρι που μπορεί να φτάσει.
Θα μπορούσα να πω πολλά ακόμα και για πολλούς άλλους εμπλεκόμενους στον τουρισμό, όπως τι χρήματα σκόρπισαν, τι αποτελέσματα είχαν, πράξεις και παραλείψεις, αλλά πιστεύω ότι είναι ανώφελο. Άλλωστε, μεταξύ μας τα συζητάμε και τα ξέρουμε.
Για άλλη μια φορά καταλήγουμε ότι είμαστε μόνοι, όπως ήμασταν άλλωστε και όλα αυτά τα χρόνια. Απλώς τώρα είναι πιο δύσκολα τα χρόνια.
Αυτός που πλήττεται περισσότερο, τόσο από την απουσία πολιτικής βούλησης όσο και από την παρούσα οικονομική συγκυρία, είναι σαφώς ο χειμερινός τουρισμός. Δυστυχώς, δεν μπορώ να είμαι αισιόδοξος και μου φαίνεται ότι η πορεία του θα είναι φθίνουσα, όσο δε γίνεται κάτι. Και όσο περνά ο καιρός τα πράγματα θα είναι ακόμη δυσκολότερα.
Όσο συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ο χειμερινός τουρισμός είναι μόνο το χιόνι,
Όσο ξεχνάμε ποδήλατο, πεζοπορία και όχι μόνο,
Όσο τα μονοπάτια μας δεν έχουν χαραχθεί και δεν έχουν σημανθεί,
Όσο οι λίμνες μας και τα ποτάμια μας θεωρούνται αποκλειστικά ως τόποι για ψάρεμα,
Όσο τα εθνικά πάρκα, τα σπήλαια, οι εκκλησιές και τα μοναστήρια μας, μένουν αναξιοποίητα,
Όσο κρατάμε κρυμμένη την πανέμορφη ηπειρωτική Ελλάδα και δεν την προβάλουμε στον κόσμο.
Πόσο αισιόδοξοι μπορούμε να είμαστε; Τα λίγα χρόνια που ασχολούμαι με τον τουριστικό κλάδο, κατάλαβα ένα πράγμα: Ο τουρισμός στην Ελλάδα, ή αυτό που λέμε τουριστική βιομηχανία στο μεγαλύτερο μέρος της, δουλεύει από μόνο της και στην τύχη. Ναι φίλοι μου, στην τύχη, χωρίς όραμα χωρίς σχέδιο, χωρίς πλάνο, με σπασμωδικές και αποσπασματικές κινήσεις προβολής. Και όμως οι ξένοι έρχονται και ξαναέρχονται. Γιατί μας προτιμούν οι τουρίστες; Θα απαντήσω με αυτό που άκουσα να λέει πριν λίγο καιρό ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ κ. Ανδρέας Ανδρεάδης: γιατί πολύ απλά είμαστε το καλύτερο οικόπεδο στον κόσμο. Ναι φίλοι μου, έχουμε τα πάντα, ποιος μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό; Έχουμε ένα οικόπεδο το οποίο όμως οι κυβερνώντες αρνούνται πεισματικά να αξιοποιήσουν.
Ο επιχειρηματικός κόσμος, όλοι εμείς, οφείλουμε να αντισταθμίσουμε το αρνητικό πείσμα των ιθυνόντων με το δικό μας πείσμα ώστε να αλλάξουμε τα πράγματα. Δεν είναι εύκολο. Αλλά τίποτε μεγάλο και αληθινό δεν είναι εύκολο. Δε στοχεύουμε άλλωστε σε… φούσκα τουριστική, αλλά σε μία άνοιξη σε μία άνθηση του τουρισμού μέσα από τη λύση των προβλημάτων και την συνεχή ανάπτυξη. Αυτό αξίζει στην χώρα μας, αυτό αξίζει σε όλους εμάς, που είτε από αγάπη είτε από επιχειρηματικές λογικές επενδύσαμε στον τουρισμό.
Θα συνεχίσουμε με όποια μικρά ή μεγάλα μέσα διαθέτουμε να επενδύουμε στην προβολή και ανάπτυξη της περιοχής μας – χώρας μας ελπίζοντας να δικαιωθούμε.
Έτσι είναι, δε θα σταματήσουμε να ελπίζουμε, να αγωνιζόμαστε, να διεκδικούμε, να καταγγέλλουμε ακόμα και όταν δεν μας ακούνε. Είμαστε ένα μέρος αυτού του πάζλ και θα συνεχίσουμε με ό,τι μας έχει απομείνει. Και για αυτούς που θα βιαστούν ενδεχομένως να μας κρίνουν και να πουν ότι πάντα μας φταίνε οι άλλοι και ψάχνουμε αιτίες και αφορμές αλλού, τονίζω ότι και εμείς κάνουμε την αυτοκριτική μας, βλέπουμε τα λάθη μας και προσπαθούμε να τα διορθώσουμε!
Θέλω να πιστεύω ότι δε θα αποδειχθεί λάθος το γεγονός ότι επενδύσαμε στη χώρα μας!
Ο Άγγελος Καλλίας είναι πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Δράμας και μέλος της Π.Ο.Ξ.
