Δρ. Δημήτρης Μπούχαλης
Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται ο ηλεκτρονικός τουρισμός στην Ελλάδα;
Σε ποιο επίπεδο είναι ο ηλεκτρονικός τουρισμός (eTourism) στην Ελλάδα; Πώς μπορεί η εφαρμογή του να συμβάλλει στην προώθηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος; Ποια είναι τα οφέλη για τις ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις από την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών; Ο καθηγητής Δρας Δημήτρης Μπούχαλης από το Πανεπιστήμιο του Surrey, διευθυντής του μεταπτυχιακού τμήματος ‘MSc in eTourism’, και του κέντρου ερευνών ‘Centre for eTourism Research (CeTR)’, μιλάει στο TravelDailyNews και δίνει απαντήσεις για το μέλλον και τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού με τη χρήση των νέων τεχνολογιών.
TravelDailyNews:Κύριε Μπούχαλη, σε ποιο στάδιο εξέλιξης βρίσκεται κατά τη γνώμη σας ο ‘ηλεκτρονικός τουρισμός’ στην Ελλάδα;
Δημήτρης Μπούχαλης: Δυστυχώς, η Ελλάδα όπως και πολλοί άλλοι Μεσογειακοί προορισμοί βρίσκονται σε αρχικά στάδια ‘ηλεκτρονικού τουρισμού’ και γενικότερα ηλεκτρονικού εμπορίου. Αυτό παρατηρείται επίσης, και στους περισσότερους τομείς της οικονομίας δεδομένου ότι παραδοσιακά στο εμπόριο οι Έλληνες, στηρίζονται στις διαπροσωπικές σχέσεις. Εντούτοις, οι βασικές Ευρωπαϊκές αγορές του τουρισμού κινούνται πολύ γρήγορα στους παραπάνω τομείς και σημαντικές δαπάνες μεταφέρονται από offline σε online επενδύσεις, μεταβάλλοντας τη δομή της τουριστικής βιομηχανίας. Αυτό δημιουργεί τεράστιες ευκαιρίες αλλά και σημαντικές απειλές για όλους τους φορείς στη βιομηχανία τουρισμού.
TDN:Πιστεύετε ότι το ελληνικό τουριστικό προϊόν μπορεί να ενδυναμωθεί μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών και αν ναι, με ποιους τρόπους;
Δ.Μ: Φυσικά και μπορεί! Η Ελλάδα για πολλά έτη πωλείτο μέσω των τουριστικών πακέτων ως ένα μαζικά τυποποιημένο, αδιαφοροποίητο, και φτηνό προϊόν. Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού δεν είχαν ποτέ προαχθεί ή υποστηριχθεί επαγγελματικά. Η τεχνολογία μας δίνει το μοναδικό πλεονέκτημα διείσδυσης σε διαφοροποιημένες αγορές χωρίς επιπρόσθετο κόστος. Επίσης, μας επιτρέπει να καθιερώσουμε άμεσες σχέσεις με την πελατεία μας και να αναπτύξουμε δίκτυα παροχής υπηρεσιών στο τοπικό επίπεδο. Αυτές είναι σημαντικές ευκαιρίες που είναι αναγκαίο να εξεταστούν από τον ελληνικό τουρισμό, και σε ιδιωτικό αλλά και σε δημόσιο επίπεδο για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά του.
TDN:Εύλογο είναι ότι κάποιοι μπορεί να είναι δύσπιστοι σε ότι αφορά τα οφέλη όπου αποφέρουν οι νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα το Διαδύκτιο στις επιχειρήσεις, σε αναλογία με το κόστος εφαρμογής τους (αγορά λογισμικού, δημιουργία παρουσίας στο Διαδύκτιο κτλ). Ποια είναι η γνώμη σας πάνω σε αυτό;
Δ.Μ:Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση αλλά στο τέλος-τέλος πρόκειται για μια ανάλυση του κόστους και των οφελών.
Καταρχήν, το κόστος των νέων τεχνολογιών μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλο όσο κάποιοι συχνά αντιλαμβάνονται. Το κόστος ενός υπολογιστή μπορεί ξεκινάει από περίπου 1,000€, ενώ παρουσία στο Internet μπορεί να αποκτηθεί με αρκετά λογικό κόστος. Αλλά μόνο αυτό, δεν θα είναι αρκετό. Το όφελος θα εξαρτηθεί από το πώς χρησιμοποιείται η τεχνολογία για την επίτευξη επιχειρησιακής στρατηγικής και στόχων. Ένα συνολικό κόστος παραδείγματος χάριν 2,000€ για ένα ξενοδοχείο μπορεί ενδεχομένως να καλυφθεί από 30 διανυκτερεύσεις, τις οποίες το συγκεκριμένο ξενοδοχείο δεν θα είχε πωλήσει εάν δεν χρησιμοποιούσε την τεχνολογία ή κρατώντας μια επαυξητική χρέωση π.χ 10€ σε 200 κρατήσεις. Κάθε οργάνωση απαιτεί μια περιεκτική ανάλυση οφελών και κόστους, και σε αυτό το σημείο οι επιχειρήσεις χρειάζονται βοήθεια από εξειδικευμένους eTourism επαγγελματίες, τους οποίους μπορούν να εμπιστευθούν.
Επίσης, η επένδυση σε βασικά ηλεκτρονικά επικοινωνιακά εργαλεία γίνεται ανελαστική, με αποτέλεσμα όλες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν μια βασική υποδομή εάν προσβλέπουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές. Κανένας, δεν πρέπει να διερωτάται για μια επένδυση σε ηλεκτρονικά επικοινωνιακά εργαλεία, όπως κανένας δεν εξετάζει την επένδυση στα κρεβάτια πριν ανοίξει ένα ξενοδοχείο…
Τελικά, στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλήμα κόστους και αμφισβήτησης τέτοιων επενδύσεων προκύπτει μέσω της έλλειψης γνώσης ή κατανόησης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η πλειονότητα των επιχειρηματιών τουρισμού στην Ελλάδα έχουν μια περιορισμένη κατανόηση των ζητημάτων τεχνολογίας, και διανομής του προϊόντος, όπως επίσης και πόσο κρίσιμα ζητήματα θα είναι αυτά για τη μελλοντική ανταγωνιστικότητά τους. Ελπίζω ότι οι πτυχιούχοι μας του MSc σε eTourism από το πανεπιστήμιο του Surrey θα μεταδώσουν τη γνώση τους στη βιομηχανία και ότι περισσότερες επιχειρήσεις θα στέλνουν τους υπαλλήλους τους για περαιτέρω εκπαίδευση.
TDN:Βλέπουμε παγκοσμίως μια τάση προορισμών και χωρών να έχουν συγκεντρωτική παρουσία στο Διαδύκτιο και να προσφέρουν όλες τις τουριστικές υπηρεσίες μέσα από ένα και μόνο κόμβο, τα λεγόμενα ‘Συστήματα Προώθησης και Διαχείρισης Προορισμών’, βλέπετε την πιθανότητα δημιουργίας τέτοιου συστήματος στην Ελλάδα;
Δ.Μ:Δυστυχώς, η Ελλάδα έχει χάσει πολύτιμο χρόνο στην ανάπτυξη ενός Συστήματος Διαχείρισης Προορισμού (Destination Management System). Η παρουσία του Εθνικού Οργανισμού Τουρισμού, ΕΟΤ, είναι πολύ περιορισμένη και διαφέρει πολύ από διάφορους άλλους καινοτόμους οργανισμούς όπως η Ιρλανδία, η Φινλανδία, η Αυστρία, το Τζέρσεϋ! κ.λπ…
Υπάρχει ακόμα περιθώριο η Ελλάδα να τα καταφέρει και ελπίζω ότι ο ΕΟΤ θα εκτιμήσει τις δυνατότητες ανάπτυξης, θα μάθει από εμπειρίες και θα κινηθεί για να προωθήσει την Ελλάδα ηλεκτρονικά.
TDN:Τι προσόντα χρειάζεται κάποιος για να βοηθήσει μια τουριστική επιχείρηση να εναρμονιστεί με τις νέες αυτές τάσεις;
Δ.Μ:Για την εφαρμογή του ηλεκτρονικού τουρισμού χρειάζονται πολλές ικανότητες και προσόντα. Σημαντικότερο προσόν είναι η προθυμία κάποιου να μάθει και να προσαρμοστεί στις νέες πραγματικότητες. Συγκεκριμένες δεξιότητες ξεκινούν από τους κύριους τομείς επιχειρήσεων και μάρκετινγκ και επεκτείνονται στην ικανότητα διαχείρισης των ηλεκτρονικών επικοινωνιακών εργαλείων. Στο πανεπιστήμιο του Surrey έχουμε αναπτύξει το μοναδικό στον κόσμο MSc σε eTourism που συνδυάζει όλα τα παραπάνω και παρέχει συγκεκριμένες ικανότητες στους πτυχιούχους για να προχωρήσουν στον κλάδο του ηλεκτρονικού τουρισμού.
TDN:Η Ελλάδα είναι αρκετά πίσω στην χρήση πιστωτικών καρτών στο Διαδύκτιο και κατ’ επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου, αυτό πιστεύετε ότι λειτουργεί ανασταλτικά στην ανάπτυξη Διαδυκτιακών ταξιδιωτικών πρακτορείων (όπως πχ. ebookers.com, travelocity.com) στην χώρα μας;
Δ.Μ:Αυτό είναι ένα πραγματικό πρόβλημα, εντούτοις υπάρχουν τρεις απαντήσεις:
- Το παραπάνω γεγονός αλλάζει γρήγορα στην Ελλάδα δεδομένου ότι οι σύγχρονοι επαγγελματίες, με καλή εκπαίδευση έχουν συχνά πολλές πιστωτικές κάρτες και αισθάνονται άνετα να πραγματοποιήσουν συναλλαγές online. Παραδείγματος χάριν, σχεδόν όλοι οι Έλληνες επιβάτες που ταξιδεύουν με την αεροπορική εταιρία easyjet στη διαδρομή της Αθήνας κλείνουν τα εισιτήριά τους μέσω πιστωτικής κάρτας στο Διαδίκτυο ή καλούν το τηλεφωνικό κέντρο.
- Συχνά οι συναλλαγές στον τουρισμό πραγματοποιούνται offline, και οι ενδεχόμενοι τουρίστες χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για τη συλλογή των πληροφοριών, ενώ πραγματοποιούν τις συναλλαγές έπειτα από το τηλέφωνο ή το fax.
- Ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού χρειάζεται να σκεφτεί ότι οι χρήστες του δεν είναι Έλληνες! Είναι συχνά Βόρειοι Ευρωπαίοι που έχουν τις πιστωτικές κάρτες και πραγματοποιούν συναλλαγές online.
TDN:Κατά πόσο πιστεύετε ότι η κουλτούρα ενός λαού παίζει ρόλο στο βαθμό ανάπτυξης του Ηλεκτρονικού Εμπορίου (πχ. Στην Ελλάδα δεν ευδοκίμησαν οι αγορές εξ αποστάσεως μέσο έντυπων καταλόγων όπως έγινε στην Μεγάλη Βρετανία με το Argos, Index κ.α)
Δ.Μ:Η κουλτούρα είναι μια κρίσιμη πτυχή της αγοραστικής συμπεριφοράς και παραδοσιακά οι Έλληνες χρησιμοποιούν κυρίως δίκτυο φίλων και συγγενών για συμβουλές και πληροφορίες πριν προβούν σε κάποια αγορά. Συμπαθούν επίσης, να διαπραγματεύονται στο σημείο της πώλησης – αυτό είναι πρόκληση για να γίνει μέσω ενός υπολογιστή… αλλά πάλι δεν πρέπει να σκεφτούμε ελληνικά δεδομένου ότι οι πελάτες μας στον τουρισμό βρίσκονται στην παγκοσμιότητα. Το οικογενειακό μου ξενοδοχείο στο Λουτράκι έλαβε πρόσφατα μια κράτηση από την Ταϊλάνδη και μια άλλη από την Ιαπωνία, ακριβώς λόγω του Website και της παρουσίας μας στο Διαδύκτιο. Περισσότεροι από 40 άνθρωποι επισκέπτονται την σελίδα καθημερινά και παίρνουμε 4-5 κρατήσεις την εβδομάδα, με αποτέλεσμα να αυξάνουμε σταδιακά το εισόδημα μας.
TDN:Αλήθεια είναι δόκιμος ο όρος ‘Ηλεκτρονικός Τουρισμός’? κατά καιρούς έχουν ακουστεί ενστάσεις καθώς κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι το εμπόριο μέσω διαδυκτίου είναι ‘Ηλεκτρονικό εμπόριο’ γιατί γίνεται αγοροπωλησία ηλεκτρονικά, ενώ ο ταξιδιώτης δεν πάει πουθενά ηλεκτρονικά ….
Δ.Μ:Μόνο ο θεός ξέρει…
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
