Ήδη την σεζόν που μας πέρασε έγιναν στο Υπουργείο Τουρισμού και την Αστυνομία καταγγελίες σε συγκεκριμένα άτομα που δρουν στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, διαφημίζοντας 'δωρεάν' περιηγήσεις στους επισκέπτες .
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών έδωσε στη δημοσιότητα πριν λίγες μέρες (μεταφρασμένη στα ελληνικά, αλλά στο πρωτότυπο αγγλικό κείμενο) την ανοιχτή επιστολή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Σωματείων Ξεναγών (FEG), σχετικά με την ανησυχητική εξάπλωση των λεγόμενων “Free Tours” από φέτος και στη χώρα μας.
“Συμμεριζόμαστε πλήρως τα όσα γράφει στην επιστολή της η FEG, κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου προς τα αρμόδια υπουργεία και άλλες υπηρεσίες για ελέγχους και επιβολή προστίμων και ζητούμε την άμεση στήριξή σας, όπου διαπιστώνεται παράβαση του Νόμου, όχι μόνον για λογαριασμό των ξεναγών, αλλά και ενός μεγάλου τμήματος των τουριστικών υπηρεσιών της χώρας μας, που χάνει την εργασία του βλέποντας άτομα ανειδίκευτα και μη διαπιστευμένα να διοργανώνουν εκδρομές, περιηγήσεις και να ξεναγούν ανεξέλεγκτα, χωρίς κανείς να γνωρίζει εάν φορολογούνται, ασφαλίζονται ή γενικά αν ασκούν νόμιμα αυτή την δραστηριότητα”, αναφέρει η ΠΟΞΕΝ.
“Ήδη την σεζόν που μας πέρασε έγιναν στο Υπουργείο Τουρισμού και την Αστυνομία καταγγελίες σε συγκεκριμένα άτομα που δρουν στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, διαφημίζοντας ‘δωρεάν’ περιηγήσεις στους επισκέπτες της χώρας μας και τα στοιχεία αυτά είναι στη διάθεσή σας για έρευνα. Παρόμοια περιστατικά έχουν εντοπιστεί πρόσφατα
και στη Θεσσαλονίκη. Οι ιστοσελίδες όπου διαφημίζονται είναι οι:
http://www.athens-freetour.com και
http://www.freetoursnetwork.com/#!thessaloniki-free-walking-tours/como“, συμπληρώνει η Ομοσπονδία.
Η ΠΟΞΕΝ απευθυνόμενη στην υπουργό κα Όλγα Κεφαλογιάννη, τον γενικό γραμματεά Τουρισμού, κ. Αναστάσιο Λιάσκο, το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος του Υπουργείου Οικονομικών, τον Συνήγορο του Πολίτη -και με κοινοποίηση σε ΣΕΤΕ, ΓΕΠΟΕΤ, HATTA, KEΠKA και ΓΣΕΕ– αναμένει και τις δικές τους ενέργειες.
Η επιστολή επισημαίνει τα ακόλουθα:
“Η FEG και τα μέλη της – οι ομοσπονδίες και σωματεία πιστοποιημένων ξεναγών ανά την Ευρώπη – έχουν εκφράσει ήδη από το 2009 σοβαρές ανησυχίες για τις λεγόμενες “δωρεάν περιηγήσεις”, οι οποίες μπορεί να προσφέρονται είτε από εταιρίες, είτε από μεμονωμένα άτομα με διαφορετικά ονόματα κάθε φορά σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης, κυρίως σε πρωτεύουσες χωρών που είναι τουριστικοί προορισμοί.
Οι περιηγήσεις αυτές διαφημίζονται από το διαδίκτυο, social media, κ.λπ. ως εντελώς δωρεάν για τον καταναλωτή/επισκέπτη. Πρόκειται για ξεναγήσεις με τα πόδια, που δεν διοργανώνονται από πρακτορείο ταξιδίων ή tour operator και πραγματοποιούνται από ανειδίκευτα και μη εξουσιοδοτημένα πρόσωπα, τα οποία στο τέλος της περιοδείας ζητούν από τους συμμετέχοντες φιλοδώρημα. Αυτό το ανησυχητικό φαινόμενο εξαπλώνεται γρήγορα σε όλη την Ευρώπη και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι νομοθετικές ρυθμίσεις που ισχύουν σε κάθε χώρα για το επάγγελμα του ξεναγού και του ταξιδιωτικού πράκτορα ή του διοργανωτή περιηγήσεων. Αποτέλεσμα είναι να βλέπουμε καθημερινά στους δρόμους να καθοδηγούνται ‘δωρεάν’ ομάδες ταξιδιωτών από 50-60 άτομα, ενώ την ίδια στιγμή πολλοί επαγγελματίες του τουρισμού να είναι άνεργοι και πολλά ταξιδιωτικά γραφεία να κινδυνεύουν να κλείσουν.
Αυτές οι ‘δωρεάν περιηγήσεις’ συνήθως προγραμματίζεται να ξεκινούν από ένα ορισμένο σημείο συνάντησης, σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή, έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να συμμετέχει χωρίς προηγούμενη κράτηση ή ειδοποίηση προς τον διοργανωτή τους.
Η FEG μάλιστα οργάνωσε μια συνάντηση στρογγυλής τραπέζης για το θέμα αυτό, κατά την έκτακτη γενική συνέλευση των σωματείων-μελών της το 2010 στις Βρυξέλλες, όταν καταγγέλθηκαν ξεναγήσεις από μη εξουσιοδοτημένα πρόσωπα που δρουν σε διάφορες χώρες, αγνοώντας τα ισχύοντα στην Ε.Ε. ή τις εθνικές νομοθεσίες των χωρών-μελών.
Ζητήματα που χρήζουν άμεσης διερεύνησης
1. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το άτομο που διοργανώνει ή καθοδηγεί την ξενάγηση έχει οποιαδήποτε επαγγελματική άδεια, ταυτότητα ή τα ανάλογα προσόντα, ούτε συμμορφώνεται σε κάποια πρότυπα. Συνεπώς, αν δεν είναι πιστοποιημένοι ούτε – στις χώρες όπου αυτό απαιτεί ο νόμος – έχουν άδεια να λειτουργούν ως ξεναγοί η διοργανωτές περιηγήσεων, δεν υπάρχει εγγύηση για την ποιότητα ή το επίπεδο της περιήγησης.
2. Υπάρχει θέμα σε σχέση με τα πρότυπα των συναλλαγών και της διαφάνειας. Οι εκδρομές διαφημίζονται ως ‘δωρεάν’, αλλά στην πράξη ζητούνται φιλοδωρήματα από τους συμμετέχοντες. Ασχέτως με το αν θα λάβουν οι ξεναγούντες φιλοδώρημα και πόσο, η συνήθης πρακτική είναι ότι ποσοστό της προμήθειας από τα φιλοδωρήματα είναι απαιτητό από τον διοργανωτή της περιήγησης. Έτσι ο καταναλωτής-συμμετέχων στην περιήγηση παραπλανάται διπλά: για το ‘δωρεάν’ της περιήγησης και για την προμήθεια που πληρώνεται στον διοργανωτή της.
3. Οι ξεναγήσεις αυτές εγείρουν διάφορα νομικά ζητήματα σε σχέση με το εισόδημα από τα πρόσωπα που τις διοργανώνουν και διεξάγουν. Δηλώνεται στην εφορία το εισόδημα; Πληρώνουν φόρο γι’αυτό; Έχουν άδεια εργασίας; Έχουν οι διοργανωτές νομικό δικαίωμα να ζητούν προμήθεια από τα φιλοδωρήματα; Αν οι ξεναγούντες δεν είναι μισθωτοί του διοργανωτή, είναι δηλωμένοι και πληρώνουν ασφάλιση ελεύθερου επαγγελματία; Καταβάλουν εθνική ασφάλιση; Έχουν ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης; Έχουν νόμιμη άδεια να εμπορεύονται στους δρόμους;
4. Υπάρχουν ζητήματα σε σχέση με την υγεία και την ασφάλεια. Τα πρόσωπα που καθοδηγούν τις περιηγήσεις έχουν οποιαδήποτε εκπαίδευση στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας; Έχουν εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες;
Ζητήματα ευρύτερους ενδιαφέροντος
1. Η εικόνα του πιστοποιημένου ξεναγού κινδυνεύει να επηρεασθεί αρνητικά από τη συμπεριφορά ανειδίκευτων προσώπων, που λειτουργούν χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τα πρότυπα ποιότητας και εμπορίας, ενώ απλά και μόνο ισχυρίζονται ότι είναι ‘tourguides’.
2. Ο τουρισμός ομάδων επισκεπτών ως σύνολο εμφανίζεται στους κατοίκους και στους τοπικούς φορείς αρνητικά, αφού οι περιηγήσεις αυτές μπορεί να αποτελούν ‘περιβαλλοντική ενόχληση’ όταν δεν είναι διακριτή η διαφορά τους από άλλους διοργανωτές που σέβονται το νόμο, τους κανόνες, τα πρότυπα ποιότητας και εμπορικών κανονισμών.
3. Όταν οι εν λόγω ‘δωρεάν περιηγήσεις’ πραγματοποιούνται μέσα ή σε κοντινή απόσταση από πολυσύχναστους ιστορικούς χώρους και μνημεία, επιβαρύνουν τους χώρους αυτούς, καθώς συχνά έχουν μεγάλες ομάδες περιηγητών, ενώ πραγματοποιούνται ταυτόχρονα πολλές περιηγήσεις, έχοντας πλήρη έλλειψη διαχείρισης και ελέγχου των ομάδων, καθώς και διατήρησης αυτών των χώρων και των μνημείων. Για τους υπόλοιπους επισκέπτες, είτε μεμονωμένους είτε σε γκρουπ, οι οποίοι ξεναγούνται από πιστοποιημένους επαγγελματίες ξεναγούς, η εμπειρία τους από τους χώρους και τα μνημεία αυτά καταλήγει να είναι δυσάρεστη.
4. Αυτές οι εκδρομές υποβαθμίζουν τον ευρέως συμφωνημένο στόχο της προσπάθειας με στόχο την αύξηση της ποιότητας, τη διατήρηση των προτύπων και τη βιωσιμότητα στο πλαίσιο της τουριστικής βιομηχανίας, καθώς και την επιθυμία για τη δημιουργία βιώσιμης απασχόλησης για τους νέους. Τα άτομα που ξεναγούν σ’αυτές τις περιηγήσεις πληρώνονται μόνο με φιλοδωρήματα, που σημαίνει χαμηλή αμοιβή χωρίς εγγυημένο εισόδημα ή εργασία. Χωρίς επαγγελματικά προσόντα για να κάνουν αυτές τις περιηγήσεις. Αυτή η προσωρινή μορφή απασχόλησης αποτελεί εκμετάλλευση νέων ανθρώπων που βρίσκονται έξω από την αγορά εργασίας.
Η διοργάνωση αυτών των ‘δωρεάν ξεναγήσεων’ δυσχεραίνει τη θέση άλλων νέων ανθρώπων που -μέσα από την κατοχή επαγγελματικών προσόντων και επαγγελματικής κατάρτισης– αναζητούν μια βιώσιμη απασχόληση ως πιστοποιημένοι ξεναγοί. Οι προσπάθειές τους υπονομεύονται σοβαρά από το φαινόμενο των ‘δωρεάν περιηγήσεων’.
Ενέργεις που πρέπει να γίνουν
1. Τα ‘Free Tours’ πρέπει να τεθούν υπό έλεγχο των αρμόδιων αρχών στις χώρες για να διαπιστωθεί εάν τηρούνται οι νόμοι περί ξεναγήσεων και διοργάνωσης περιηγήσεων.
2. Σε όποιες χώρες δεν επιτρέπονται από το νόμο αυτές οι ‘δωρεάν περιηγήσεις’, οι αρχές πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις ανησυχίες μας -όπως αυτές αναφέρονται παραπάνω- και να επιβάλλονται κυρώσεις, όπως π.χ. έχει γίνει στη Μαδρίτη όπου απαγορεύτηκαν στο παρελθόν, ενώ στην Πράγα επιβλήθηκαν πρόστιμα.
3. Οι δυνητικοί καταναλωτές θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με την αλήθεια για τις ‘δωρεάν περιηγήσεις’, χρησιμοποιώντας όλες τις διαθέσιμες πηγές στο Διαδίκτυο, π.χ. Facebook, το Twitter, το Tripadvisor, κ.λπ. Η ‘φήμη’ τους έχει μέχρι σήμερα καλλιεργηθεί προσεκτικά και έχει προβληθεί υπερβολικά στο διαδίκτυο, αλλά οι πελάτες δεν γνωρίζουν τα αληθινά γεγονότα για τα ‘Free Tours’.
4. Οι οργανώσεις τουρισμού, οι τοπικές αρχές, οι φορολογικές αρχές, οι εμπορικές οργανώσεις, οι οργανώσεις καταναλωτών, τα συνδικάτα, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και οι διοργανωτές ταξιδίων, στους οποίους κοινοποιείται αυτή η επιστολή, οφείλουν να προστατεύσουν την εικόνα του κάθε προορισμού και τη νόμιμη λειτουργία των αδειοδοτημένων εταιρειών και των πιστοποιημένων επαγγελματιών στο έδαφός τους, σύμφωνα με το νόμο.
5. Η FEG ενημερώνει επίσης όλες τις σχετικές ευρωπαϊκές αρχές και οργανώσεις για τις ανησυχίες της.
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. της FEG
Carlos A. Ortega Gutierrez”
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
