Προτάσεις για την αναμόρφωση της τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα
του Δρα Θωμά Μαυροδόντη*
Ο τουριστικός τομέας στη χώρα μας, παρά την σημασία του και την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι τώρα, αντιμετωπίζει προβλήματα ποιότητας και μειωμένης ανταγωνιστικότητας έναντι των σχετικά νεώτερων τουριστικών προορισμών. Ήδη η Τουρκία έχει ξεπεράσει την Ελλάδα σε αριθμό διεθνών αφίξεων και οι τάσεις είναι δυσμενέστερες για τη χώρα μας. Οι τουριστικές επιχειρήσεις, στην προσπάθεια να παραμείνουν ανταγωνιστικές ενώπιον μιας κατευθυνόμενης τουριστικής ζήτησης από τους μεγάλους τουριστικούς οργανισμούς, προσπαθούν να μειώσουν το κόστος παραγωγής με πρόσληψη φθηνού, εν πολλοίς ανειδίκευτου προσωπικού, από τις πρώην ανατολικές χώρες, σπουδαστές που κάνουν την πρακτική τους άσκηση καθώς και κατοίκους της περιοχής εγκατάστασης χωρίς καμία τουριστική παιδεία. Η ανάγκη επανατοποθέτησης του Ελληνικού τουριστικού προϊόντος, με την ανάπτυξη νέων εναλλακτικών μορφών τουρισμού, θα πρέπει να υποστηριχθεί, μεταξύ των άλλων, και από ποιοτική αναβάθμιση της τουριστικής παιδείας.
Συνάγεται, έπειτα από τα παραπάνω εκτεθέντα, ότι προκύπτει θέμα εκπαίδευσης και κατάρτισης του μεγάλου αριθμού των απασχολουμένων στον ευρύτερο τομέα του τουρισμού μέσα από ένα αναβαθμισμένο εκπαιδευτικό σύστημα. Στα επόμενα παρατίθενται συνοπτικά τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης στη χώρα μας και προτείνονται μέτρα που μπορεί να βελτιώσουν το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Επισημαίνεται ότι, κατά βάση, δεν γίνεται αναφορά στα προβλήματα γενικά του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά στα ειδικότερα προβλήματα και μέτρα αντιμετώπισής τους της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Είναι αυτονόητο ότι η βελτίωση της μη ικανοποιητικής κατάστασης του όλου εκπαιδευτικού συστήματος είναι ένα πρώτο βήμα για την παράλληλη άνοδο της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης.
Xαρακτηριστικά της τουριστικής εκπαίδευσης
Η παρεχόμενη τουριστική εκπαίδευση και κατάρτιση στη χώρα μας χαρακτηρίζεται από:
- Πολυεποπτεία-πολυδιάσπαση: Τέσσερα Υπουργεία (ΥΠΕΠΘ, Εργασίας, Ανάπτυξης και Εμπορικής Ναυτιλίας) είναι υπεύθυνα για τον προγραμματισμό και έλεγχο της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε διάφορα ιδρύματα και επίπεδα. Συνέπεια είναι να προκύπτει έλλειψη συντονισμού με παράλληλη σπατάλη πολύτιμων παραγωγικών πόρων.
- Έλλειψη επαρκούς ποιοτικού ελέγχου: Υπάρχει σχεδόν πλήρης απουσία αξιολόγησης από εξωτερικούς αξιολογητές και αντίστοιχης πιστοποίησης των σπουδών κατά τα διεθνή πρότυπα. Επίσης, οι μηχανισμοί εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου είναι εντελώς ανεπαρκείς, ιδίως όσον αφορά τον τομέα της ιδιωτικής παρεχόμενης εκπαίδευσης και κυρίως των εργαστηρίων ελευθέρων σπουδών, που διαφημίζουν ότι προσφέρουν προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου.
- Μειωμένη εκτίμηση της σημασίας των τουριστικών σπουδών: Υπάρχει μια ανυποληψία εκ μέρους της Πολιτείας ως προς την σημασία και την επιστημονικότητα των τουριστικών σπουδών. Γενικώς, ακόμη και στην λοιπή επιστημονική κοινότητα, οι τουριστικές σπουδές εκλαμβάνονται ως κάτι σχετικό με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Η ίδια αντίληψη επικρατεί και στο ευρύτερο κοινό, με αποτέλεσμα να μην ελκύονται στον κλάδο σπουδαστές με αυξημένα προσόντα.
- Ανυποληψία εκ μέρους των τουριστικών επιχειρήσεων: Διαπιστώνεται μειωμένη εκτίμηση για την ποιότητα της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης από τις τουριστικές επιχειρήσεις, που την θεωρούν κατώτερη των προσδοκιών τους, μη αντιστοιχούσα επαρκώς στις απαιτούμενες ικανότητες και δεξιότητες.
- Ανεπαρκή σύνδεση με την παραγωγή: Η σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή, κυρίως όσον αφορά το θεσμό της πρακτικής άσκησης, είναι χαλαρή.
- Μειονεκτήματα της δημόσιας τουριστικής εκπαίδευσης: Η δημόσια τουριστική εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα πάσχει, όπως φυσικά και όλο το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, από μειωμένη παραγωγικότητα, ποσοτικά και ποιοτικά, που είναι συνέπεια της γραφειοκρατίας, της ποιοτικής και αριθμητικής ανεπάρκειας του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού, της έλλειψης υποδομών κατάλληλων και σωστά χωροθετημένων, της ευθυνοφοβίας, της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας, του φαβοριτισμού και κομματισμού, ιδιαίτερα στις μη ελεγχόμενες από το ΥΠΕΠΘ εκπαιδευτικές μονάδες. Πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι στο σημαντικό τομέα των δημοσίων σχέσεων, και ιδιαίτερα αυτόν που έχει σχέση με την επαφή με την τουριστική αγορά, υπάρχει σοβαρό έλλειμμα. Σε αυτόν τον τομέα υπερτερούν οι ιδιωτικές σχολές, για τις οποίες οι αποτελεσματικές δημόσιες σχέσεις αποτελούν προϋπόθεση επιβίωσης.
- Ανεπαρκές επίπεδο έρευνας: Παρόλη τη σημασία του ο ελληνικός τουρισμός δεν έτυχε της δέουσας προσοχής όσον αφορά την επιστημονική έρευνα. Αυτό οφείλεται εν μέρει: (α) στο ότι μέχρι πρόσφατα, σχεδόν αποκλειστικά, η Διεύθυνση Μελετών του ΕΟΤ, με τις γνωστές ανεπάρκειες του Οργανισμού, ασχολούνταν με αυτά τα θέματα, (β) σε τριτοβάθμιο επίπεδο, τα μεν Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Τ.Ε.Ι.), χωρίς μεταπτυχιακές σπουδές, με ανεπάρκεια ικανοποιητικών υποδομών, χρηματοδότησης και κατάλληλου ερευνητικού και διοικητικού προσωπικού, δεν μπορούν να διεκδικήσουν δάφνες σε αυτόν τον τομέα, τα δε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, χωρίς προπτυχιακές σπουδές, με μόλις τα τελευταία χρόνια να έχουν ιδρύσει τρία αυθύπαρκτα τμήματα μεταπτυχιακών σπουδών, δεν έχουν, μέχρις στιγμής, να επιδείξουν σημαντικό έργο.
Προτάσεις αναμόρφωσης της τουριστικής εκπαίδευσης
Με βάση τις διαπιστώσεις της προηγούμενης παραγράφου, προτείνονται τα ακόλουθα μέτρα, που σταδιακά θα οδηγήσουν σε βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.
- Ενοποίηση εποπτικών αρχών: Προτείνεται όλα τα ιδρύματα και σχολές που παρέχουν τουριστική εκπαίδευση και κατάρτιση να υπαχθούν στον έλεγχο του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Αυτό αφορά ειδικότερα τα υπαγόμενα στο Υπουργείο Ανάπτυξης εκπαιδευτικά ιδρύματα, δηλαδή, τις ελεγχόμενες από τον Ε.Ο.Τ. Σχολές Τουριστικής Εκπαίδευσης (ΣΤΕ) και τα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών. Οι ΣΤΕ αποτελούν τις αρχαιότερες μονάδες τουριστικής εκπαίδευσης και έχουν συμβάλλει σημαντικά στην παραγωγή ικανών στελεχών και λοιπού προσωπικού, αντιμετωπίζουν όμως οργανωτικά προβλήματα, όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, και δεν υφίσταται πλέον λόγος για τη διατήρηση του σημερινού τους καθεστώτος, δηλαδή της υπαγωγής τους στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Αν η ίδια νοοτροπία επικρατούσε και για άλλες ειδικεύσεις θα είχαμε λ.χ. υπαγωγή όλων των οικονομικών και παραγωγικών σχολών και πανεπιστημίων στα Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης, των γεωργικών σχολών και πανεπιστημίων στο Υπουργείο Γεωργίας κ.ο.κ
Κατόπιν των ανωτέρω, προτείνεται οι μεν δευτεροβάθμιες ΣΤΕ, να γίνουν ΤΕΕ, οι δε δύο ανώτερες σχολές, της Ρόδου και του Αγίου Νικολάου της Κρήτης, να αναβαθμιστούν σε τμήματα Τ.Ε.Ι. Τα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών (ΕΕΣ) προσφέρουν ακαδημαϊκούς τίτλους, μέχρι και διδακτορικά, έστω και μη αναγνωριζόμενα μέχρι στιγμής από το ΔΙΚΑΤΣΑ, με το σύστημα franchise. Βέβαια, αυτό αποτελεί γενικότερο πρόβλημα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και είναι ενδεικτικό της υποκρισίας και σχιζοφρένειας που κυριαρχεί στη ελληνική κοινωνία. Από την μια έχουμε ουσιαστικά μη ελεγχόμενες από την Πολιτεία σχολές, που προσφέρουν «τριτοβάθμια» εκπαίδευση με καθαρά κερδοσκοπικά κριτήρια και από την άλλη τα Τ.Ε.Ι., τα οποία μόλις πρόσφατα άρχισαν να προσφέρουν μεταπτυχιακές σπουδές, και αυτές μόνο σε συνεργασία με Α.Ε.Ι. Επιπλέον, το Ελληνικό σύνταγμα απαγορεύει τη λειτουργία ιδιωτικών, έστω και μη κερδοσκοπικών, Πανεπιστημίων. Ενώ, λοιπόν, ουσιαστικά (και πιθανόν σε λίγο, τυπικά) έχει πραγματοποιηθεί η εγκατάσταση ιδιωτικών κερδοσκοπικών πανεπιστημίων απαγορεύεται και σε βάθος χρόνου περίπου μιας δεκαετίας η ίδρυση μη κερδοσκοπικών ιδιωτικών πανεπιστημίων. Προτείνεται, συνεπώς, η υπαγωγή όλων των ιδρυμάτων αυτών στο ΥΠΕΠΘ και η αξιολόγησή τους με τους μηχανισμούς του εθνικού συστήματος αξιολόγησης. - Έλεγχος-πιστοποίηση τουριστικών σπουδών: Σε όλα τα επίπεδα σπουδών τουριστικής κατεύθυνσης είναι απαραίτητη η άμεση έναρξη λειτουργίας μηχανισμών αξιολόγησης (εσωτερικής και, κυρίως, εξωτερικής) και η συνακόλουθη λήψη πιστοποίησης σύμφωνα με τα διεθνώς κρατούντα.
- Εισαγωγή αρχών μάνατζμεντ ολικής ποιότητας: Η επιτυχής πιστοποίηση των σπουδών προϋποθέτει τη λειτουργία κατά την εκπαιδευτική διαδικασία των αρχών του μάνατζμεντ ολικής ποιότητας, όπως συμβαίνει σε πολλές παραγωγικές διαδικασίες. Δεν νοείται αυξημένη παραγωγικότητα, ποσοτικά και ποιοτικά, χωρίς την εισαγωγή των ως άνω αρχών. Όμως, για να εφαρμοσθούν οι παραπάνω αρχές, χρειάζεται να καταπολεμηθούν όλες οι αγκυλώσεις που προκύπτουν από το δημόσιο χαρακτήρα της τουριστικής εκπαίδευσης, όπως περιγράφηκαν στην προηγούμενη παράγραφο, και η πρόσληψη ειδικών μάνατζερ εκλεγμένων αξιοκρατικά.
- Αναβάθμιση των τριτοβάθμιων τουριστικών σπουδών: Πολλοί εκπρόσωποι τουριστικών οργανισμών, οικτίρουν το γεγονός ότι δεν υφίστανται πανεπιστημιακές τουριστικές σπουδές, παραγνωρίζοντας ή ακόμη και υποτιμώντας την προσφορά των Τμημάτων Τουριστικών Επιχειρήσεων (TTE) των Τ.Ε.Ι. Παράλληλα, μερικά Α.Ε.Ι., ενίοτε υποκινούμενα ή υποστηριζόμενα από τους τοπικούς φορείς επαρχιακών πόλεων, επιδιώκουν την ίδρυση αντίστοιχων τμημάτων. Τα Α.Ε.Ι. έχουν την τάση να παρεισδύουν (εισπηδούν, για να χρησιμοποιήσουμε ένα εκκλησιαστικό όρο, που είναι και του συρμού στις ημέρες μας) σε ειδικότητες που ήταν αντικείμενο σπουδών μόνον των Τ.Ε.Ι. Καταυτό τον τρόπο δημιουργείται μια παιδεία δύο ταχυτήτων, εις βάρος βεβαίως των θεωρούμενων από μερικούς πανεπιστημιακούς κύκλους «παιδιών ενός κατώτερου θεού», δηλαδή των Τ.Ε.Ι. Παρά τα παραπάνω αναγραφόμενα, στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας, δεν έχουμε αντίρρηση στη δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων τουριστικών σπουδών, με την προϋπόθεση όμως ότι θα σταματήσει ο «εκπαιδευτικός ρατσισμός» εκ μέρους κάποιων πανεπιστημιακών και θα μεταβληθεί η στάση της Πολιτείας, που πάντα αντιμετώπιζε τα Τ.Ε.Ι. ως υποδεέστερα, ακόμη και μετά την δήθεν «ανωτατοποίησή» τους. Τα Τ.Ε.Ι πρέπει, επιτέλους, να μετονομαστούν σε Τεχνολογικά Πανεπιστήμια και να αναγνωριστεί το δικαίωμα αυθύπαρκτης λειτουργίας κατά τα πρότυπα των Polytechnics, της Μ. Βρετανίας, των Fachhochschulen, της Γερμανίας και των Hogeschools της Ολλανδίας. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει:
- Να αναβαθμισθούν τα Τ.Ε.Ι. με εξίσωση μισθών, όρων απασχόλησης, πιστώσεων κλπ κατά τα αντιστοίχως ισχύοντα για τα Α.Ε.Ι.
- Να επιτραπούν και στα Τ.Ε.Ι. να λειτουργήσουν αυθύπαρκτα τμήματα μεταπτυχιακών σπουδών χωρίς την κηδεμονία των Α.Ε.Ι. Μέχρις στιγμής σε κανένα από τα επτά ΤΤΕ των ΤΕΙ δεν υφίστανται μεταπτυχιακές τουριστικές σπουδές. Ειδικότερα για τον τουρισμό θα είναι πολύ χρήσιμο στα ιδρυόμενα μεταπτυχιακά τμήματα να διδάσκονται ΟΛΑ τα μαθήματα στην αγγλική. Έτσι, αφενός θα προσελκυστούν φοιτητές από άλλες χώρες, ιδίως τις γειτονικές, αφετέρου θα διευκολυνθούν οι ανταλλαγές φοιτητών στα πλαίσια των ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Πρέπει εδώ να τονιστεί ότι η λειτουργία αυθύπαρκτων μεταπτυχιακών τμημάτων στα ΤΕΙ θα συντελέσει αποφασιστικά και στην αναβάθμιση των προπτυχιακών σπουδών.
- Να ιδρύονται τμήματα τουριστικών σπουδών μόνον σε πόλεις και περιοχές με ανεπτυγμένη τουριστική προσφορά, τα δε υπάρχοντα να μεταφερθούν επίσης σε αντίστοιχες περιοχές.
- τα υπάρχοντα ΤΤΕ των ΤΕΙ να λειτουργήσουν σε σύγχρονες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις κατά το πρότυπο των σχολών του Ε.Ο.Τ. (λ.χ. ΑΣΤΕΡ) και μερικών ιδιωτικών, όπως το Alpine Center, το Porto Carras Campus κ.α.
- Να απαλλαγούν τα Τ.Ε.Ι. από τον ασφυκτικό έλεγχο του Ινστιτούτου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Ι.Τ.Ε.) που έχει ως συνέπεια την έλλειψη ευελιξίας, ιδίως όσον αφορά τα προγράμματα σπουδών. Απαιτείται να δοθεί η δυνατότητα διαφοροποίησης των προγραμμάτων από τα αντίστοιχα τμήματα των ΤΕΙ κατά το πρότυπο των πανεπιστημιακών τμημάτων, καθώς και χωρισμού σπουδών κατά ειδικότητες (προς το παρόν υπάρχει στα ΤΤΕ των Τ.Ε.Ι. ένα πρόγραμμα σπουδών για όλες τις ειδικότητες—ένας πραγματικός «αχταρμάς» που θυμίζει την αγγλική παροιμία Jack of all the trades and master of none ή την αντίστοιχη Ελληνική, πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης).
- Ισόρροπη ανάπτυξη όλων των βαθμίδων τουριστικής εκπαίδευσης: Ο τουρισμός είναι μια οικονομική δραστηριότητα εντάσεως εργασίας με μεγάλες απαιτήσεις σε κατώτερο και μεσαίο εργατικό δυναμικό. Απαιτείται, λοιπόν, εκπαίδευση και κατάρτιση αυτού του προσωπικού και μάλιστα καθ όλη τη διάρκεια της ενασχόλησής τους με το επάγγελμα (δια βίου εκπαίδευση). Χωρίς την ποιοτική άνοδο της μόρφωσης αυτών των προσώπων, η όλη προσπάθεια για βελτίωση της τουριστικής προσφοράς δεν θα ευοδωθεί. Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να δοθεί προσοχή στην ποιοτική ανάπτυξη της παρεχόμενης στα κατώτερα και μεσαία στελέχη εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσω των ΤΕΕ, ΙΕΚ, ΚΕΚ, των υπό ίδρυση ινστιτούτων δια βίου εκπαίδευσης, των ίδιων των τουριστικών επιχειρήσεων και άλλων φορέων που προσφέρουν σχετικές υπηρεσίες.
- Ενίσχυση της τουριστικής επιστημονικής έρευνας: Η ίδρυση μεταπτυχιακών τμημάτων τουριστικών σπουδών σε Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. θα δώσει σημαντική ώθηση στην επιστημονική έρευνα, που σημαντικά υπολείπεται του επιθυμητού. Παράλληλα, πρέπει να ιδρυθούν ερευνητικά ινστιτούτα από Α.Ε.Ι και Τ.Ε.Ι. κατά περιφέρειες, όπως λ.χ. την περιφέρεια της Μακεδονίας-Θράκης. Υπενθυμίζεται το έλλειμμα σε πληροφόρηση και η απροθυμία και υστέρηση (και όχι μόνον χρονική) των σχετικών υπηρεσιών του Ε.Ο.Τ. στη δημοσιοποίηση των αναγκαίων στατιστικών στοιχείων, στοιχείο ανασταλτικό για εκπόνηση σοβαρών τουριστικών μελετών.
- Ενίσχυση των δεσμών της εκπαίδευσης με την τουριστική βιομηχανία: Απαιτείται ισχυροποίηση των χαλαρών δεσμών της τουριστικής εκπαίδευσης με τον επιχειρηματικό κόσμο, όχι μόνο με τη δημιουργία αποτελεσματικότερης διασύνδεσης για την πρακτική άσκηση και την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων αλλά σε πολλά άλλα σημεία διεπαφής , όπως είναι η κατάρτιση ρεαλιστικών προγραμμάτων σπουδών κ.α. Εν προκειμένω, πρέπει να ενισχυθούν τα γραφεία διασύνδεσης και να ενεργοποιηθούν, επιτέλους, τα συμβούλια τεχνολογικής εκπαίδευσης με τη συμμετοχή εκπροσώπων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων.
Τονίζουμε τη λέξη ποιοτική (ανάπτυξη) διότι μέχρι σήμερα η παρεχόμενη σε αυτές τις εκπαιδευτικές μονάδες εκπαίδευση και κατάρτιση υπολείπεται σημαντικά από το να χαρακτηρίζεται με αυτό το επίθετο. Το σχετικό με τα ΚΕΚ (Κέντρα επαγγελματικής Κατάρτισης) εμπεριστατωμένο άρθρο της εφημερίδας Καθημερινής της Κυριακής 19 Οκτωβρίου 2003 καταδεικνύει το ποιοτικό έλλειμμα στις παρεχόμενες από αυτά υπηρεσίες.
Επιλεγόμενα
Τα περισσότερα από τα προτεινόμενα στην προηγμένη παράγραφο μέτρα δεν αφορούν μόνον την τουριστική εκπαίδευση και κατάρτιση αλλά όλο το εκπαιδευτικό σύστημα. Θεωρούμε, όμως, ότι η αναμόρφωση της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί προτεραιότητα, μια και η όλη προσπάθεια οικονομικής προόδου βασίζεται σε πολύ σημαντικό βαθμό, σε αυτόν το τομέα, που αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομίας μας.
Η όλη προσπάθεια αναβάθμισης της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν μπορεί να είναι βραχυχρόνια. Απαιτείται μακροχρόνιος σχεδιασμός και εφαρμογή των αναμορφωτικών μέτρων. Επιπλέον απαιτείται ευελιξία, θάρρος και αποφασιστικότητα και, φυσικά, πολιτική βούληση για ανατροπές στην καθεστηκυία τάξη και παγιωμένες νοοτροπίες, ιδιότητες που είναι είδος σε ανεπάρκεια στη χώρα μας. Το όλο σύστημα πρέπει να σχεδιασθεί έτσι ώστε να διαθέτει το στοιχείο της προσαρμοστικότητας στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της διεθνούς τουριστικής αγοράς.
Με τα υπάρχοντα δεδομένα, ίσως αρκετά από τα προηγουμένως εκτεθέντα και προταθέντα φαίνονται «φουτουριστικά» για τη χώρα όπου «θάλλει φαιδρά πορτοκαλέα» και όπου η πρόταση «διαρθρωτικές αλλαγές», που αποτέλεσε προεκλογική σημαία (ευκαιρίας) για το κυβερνών κόμμα, ηχεί ως ένα από τα γνωστά σύντομα ανέκδοτα. Όμως, καθώς «οι καιροί ου μενετοί», με τον τουρισμό σε κρίση διεθνώς και με το τουριστικό προϊόν ιδιαίτερα ευπαθές σε αναταράξεις πάσης μορφής, απαιτείται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του, κυρίως μέσω της καλλίτερης εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Φυσικά κατά την μελέτη, σχεδιασμό και εφαρμογή των απαραίτητων μέτρων για την αναβάθμιση της παρεχόμενης τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα η ανάθεση των σχετικών αρμοδιοτήτων σε ειδικούς επιστήμονες και έμπειρα στελέχη του τουριστικού τομέα και όχι σε παντελώς άσχετους προς το αντικείμενο, όπως, δυστυχώς, είναι η πρακτική μέχρι τώρα.
Εν κατακλείδι, πρέπει να συνειδητοποιηθεί από τους αρμόδιους ότι η τόσο σημαντική τουριστική εκπαίδευση έχει ιδιαιτερότητες και δεν πρέπει να «τσουβαλιάζεται», τρόπος του λέγειν, με τις λοιπές ειδικότητες, που παρέχονται στα διάφορα επίπεδα εκπαίδευσης. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος των μειωμένων επιδόσεων των δημόσιων ΙΕΚ,ΤΕΕ,ΤΤΕ των ΤΕΙ κλπ Αν δεν υπάρχουν δομικές αλλαγές, σύντομα, οι ιδιωτικές σχολές, ως πιο ευέλικτες και με καλλίτερες δημόσιες σχέσεις, θα προτιμώνται από τις τουριστικές επιχειρήσεις για τη στελέχωσή των ανώτερων βαθμίδων του προσωπικού.
* Δρ. Θωμάς Μαυροδόντης
Αναπληρωτής καθηγητής Τουριστικής Οικονομίας
Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων
Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
