Ο κόσμος μας βαδίζει ολοταχώς προς την access economy. Μια οικονομία που θα δίνει βάρος σε τι μπορούμε να έχουμε πρόσβαση και όχι σε τι κατέχουμε. Έτσι λοιπόν η κατοχή των αγαθών δεν είναι το ζητούμενο για τον σύγχρονο καταναλωτή, αλλά μόνο η πρόσβαση στη χρήση του.
Πολλά γράφονται για την λεγόμενη sharing economy η οποία έχει εισβάλει και στο χώρο του τουρισμού και αναθεματίζεται από πολλούς. Όμως είναι μια τάση που έχει έρθει για να μείνει, γιατί; Γιατί απλά, εξυπηρετεί ανάγκες των καταναλωτών. Τα ξενοδοχεία προσφέρουν ένα συγκεκριμένο προϊόν που δεν μπορεί εύκολα να αλλάξει και να προσαρμοσθεί στις ανάγκες του ταξιδιώτη, ένα σπίτι όμως είναι προσαρμοσμένο στην οικογένεια και εξυπηρετεί πολλές φορές καλύτερα.
Στην Ελλάδα τρέξαμε να την αναθεματίσουμε… μου θύμισε καταστάσεις στις αρχές του αιώνα μας με το Internet που οι επαγγελματίες του τουρισμού και ιδίως οι τουριστικοί πράκτορες, θα μου επιτραπεί η λέξη, καταριόντουσαν και αποκαλούσαν το Διαδίκτυο ο δαίμονας που τους παίρνει τη δουλειά και δε σκεφτόντουσαν πως θα προσαρμοσθούν στο νέο περιβάλλον.
Πρόσφατα, βρέθηκα στην Ετήσια Γενική Συνέλευση της PATA (Pacific Asia Travel Association), στη Σρι Λάνκα, όπου κατά τη διάρκεια της Υπουργικής Διαβούλευσης ζητήθηκε το θέμα της sharing economy και ειδικότερα η Airbnb και η Uber, αν και υπάρχουν πολλές πλέον παραπλήσιες εταιρείες. Η βασική ιδέα για την επιτυχία τους είναι ότι δίνουν εύκολη πρόσβαση σε ένα μεγάλο εύρος υπηρεσιών που συχνά είναι υψηλότερης ποιότητας και σε καλύτερη τιμή από αυτές που προσφέρονται από τις παραδοσιακές επιχειρήσεις – έτσι λοιπόν γίνονται αποδεκτές από τους καταναλωτές. Και οι καταναλωτές δίνουν τεράστια δύναμη σε ό,τι επιλέξουν. Από την άλλη πλευρά, οι κατακριτές προβάλουν πιο θεωρητικά επιχειρήματα όπως, αθέμιτο ανταγωνισμό, πτώση της εργασίας, αποφυγή φόρων, απειλή για την ασφάλεια, την υγεία, και άλλα παρόμοια. Αυτά τα επιχειρήματα δεν αγγίζουν τα αυτιά των καταναλωτών, διότι η sharing economy δίνει πρόσβαση σε κάτι που τους εξυπηρετεί σε χαμηλή αναλόγως τιμή.
Το θέμα είναι πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον και όπως ειπώθηκε ξεκάθαρα από τους ομιλητές, ο κόσμος μας βαδίζει ολοταχώς προς την access economy. Μια οικονομία που θα δίνει βάρος σε τι μπορούμε να έχουμε πρόσβαση και όχι σε τι κατέχουμε. Έτσι λοιπόν η κατοχή των αγαθών δεν είναι το ζητούμενο για τον σύγχρονο καταναλωτή, αλλά μόνο η πρόσβαση στη χρήση του. Από κάτοχοι γινόμαστε χρήστες. Είναι λοιπόν λάθος να μιλάμε για sharing economy, γιατί απλά δε μοιραζόμαστε, αλλά αγοράζουμε την προσωρινή χρήση για να ικανοποιήσουμε την ανάγκη μας. Συμβατό απόλυτα με τον ορισμό του marketing, όπου η κύρια αναζήτηση του καταναλωτή είναι η ικανοποίηση της ανάγκης του. Πόσο αυτό μπορεί να επεκταθεί; Πολύ!
Θα δώσω άλλο ένα παράδειγμα εκτός τουρισμού: το rocksbox όπου νοικιάζεις κοσμήματα για ένα χρονικό διάστημα και τα φοράς για να καλύψεις την ανάγκη σου για κάποια κοινωνική εμφάνιση. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για την κατοχή τους, άλλωστε δεν τα φοράμε κάθε μέρα. Η τεχνολογία εδώ φυσικά και παίζει πρωταρχικό ρόλο, γιατί συνδέει άμεσα και εύκολα τον προμηθευτή με τον καταναλωτή χωρίς τους ενδιάμεσους. Έχει επεκταθεί ακόμα και στη εργασία, όπου φυσικά κάποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν εργαζόμενο για ένα χρονικό διάστημα ή μια συγκεκριμένη εργασία ή κάποιος μπορεί να κάνει χρήση γραφείων εργασίας με την ώρα. Η access economy είναι εδώ, απλά δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει. Το 2015, ο κύκλος εργασιών της ήταν 26 δισ. δολ. και υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο αυξάνεται ραγδαία.
Θα πρότεινα λοιπόν στον κλάδο μας, οι επαγγελματίες να σκεφτούν πως μπορούν να προσφέρουν “πακέτα” που θα συνδυάζουν την εμπειρία που αναζητά ο σύγχρονος ταξιδιώτης με την access economy, ικανοποιώντας του ακόμα και τις πιο βαθιές ανάγκες του.
Η Βίκυ Καραντζαβέλου είναι η ιδρύτρια της Travel Media Applications και έχει αναλάβει την γενική διεύθυνση και την οικονομική διαχείριση της εταιρείας. Έχει επίσης τον ρόλο της αρχισυντάκτριας στις ηλεκτρονικές εφημερίδες της εταιρείας TravelDailyNews International και TravelDailyNews Greece & Cyprus. Είναι μέλος του Διεθνούς Συνδέσμου e-marketing Association, του Συνδέσμου Ελληνίδων στον Τουρισμό, και του Συλλόγου Αποφοίτων Τμημάτων Τουριστικών Επιχειρήσεων των ΤΕΙ.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
