Αν η Πολιτεία δε λάβει άμεσα αποφάσεις και γενναία μέτρα στήριξης για την 'επόμενη μέρα' προβλέπεται να υπάρξει μια τρομερή αναστάτωση στην αγορά, από την οποία θα εξαφανισθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα υπάρξει τεράστια αύξηση της ανεργίας, κύμα επιταγών χωρίς αντίκρισμα και διάλυση της πραγματικής οικονομίας όπως την γνωρίζουμε, με 2-3 μόνο μεγαθήρια να επιβιώνουν.
Λόγω της ανεξέλεγκτης πανδημίας του COVID-19, όλος ο κόσμος αντιμετωπίζει δύο τεράστια ζητήματα: Το πρώτο, είναι ο κίνδυνος της δημόσιας υγείας. Το δεύτερο, είναι η οικονομική κατάρρευση σχεδόν όλων των κρατών του κόσμου.
Στην Ελλάδα, η Πολιτεία ξάφνιασε ευχάριστα τη διεθνή κοινότητα με τις επιτυχίες της στον περιορισμό της εξάπλωσης του φονικού ιού. Αντέδρασε άμεσα και συντονισμένα, με αποτέλεσμα να κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση και το σεβασμό όλων των προηγμένων χωρών, οι οποίες βιώνουν την μεγαλύτερη κρίση της σύγχρονης ιστορίας, με αβέβαιη κατάληξη. Η Ελληνική Κυβέρνηση προέβη σε συντονισμένες ενέργειες, με τη συμμετοχή και των ΜΜΕ, των εργαζομένων στον υγειονομικό κλάδο, των σωμάτων ασφαλείας, με την Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και πολλούς ακόμα φορείς να συνδράμουν την προσπάθεια. Για τα τελικά αποτελέσματα, αξίζουν όμως και πολλά συγχαρητήρια στο σύνολο των πολιτών, που δέχτηκαν και συνεχίζουν να πειθαρχούν στα πολύ αυστηρά περιοριστικά μέτρα.
Το σημαντικό επίσης για την Ελλάδα, είναι το ότι επειδή ενήργησε τη σωστή χρονική στιγμή με αποτελεσματικά μέτρα, ανέδειξε τη χώρα μας ως προτεραιότητα επιλογής τουριστικού προορισμού παγκοσμίως. Αυτό που τώρα ελπίζουμε και αναμένουμε, είναι να λάβει έγκαιρα και τα κατάλληλα μέτρα προστασίας των επιχειρήσεων, για να μην οδηγηθούμε σε οικονομικό θάνατο. Και στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας, πρέπει να βρεθεί ο τουριστικός κλάδος. Όπως είναι γνωστό, από τον τουρισμό στηρίζονται σχεδόν όλα τα επαγγέλματα στην Ελλάδα. Εκτός από τα άμεσα (ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία και αγορές, προμηθευτές, κλπ) επηρεάζεται ουσιαστικά και ο αγρότης, ο μπακάλης, τα εμπορικά καταστήματα, το σύνολο της οικονομίας μας, αφού όλα λειτουργούν ως γρανάζια στην ίδια αλυσίδα. Ιδιαίτερα δε επηρεάζεται και το Ελληνικό δημόσιο, αφού το μεγαλύτερο έσοδο του κράτους, προέρχεται από τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Δυστυχώς, η Πολιτεία εκτός από τα μέτρα που έχει πάρει για την έκτακτη ενίσχυση μέσω επιδομάτων μεγάλης μερίδας εργαζομένων, δεν έχει κάνει μέχρι στιγμής τίποτε το ουσιαστικό για τις επιχειρήσεις αυτές καθ’αυτές. Κι αν δε λάβει άμεσα αποφάσεις και γενναία μέτρα στήριξης για την “επόμενη μέρα”, προβλέπεται να υπάρξει μια τρομερή αναστάτωση στην αγορά, από την οποία θα εξαφανισθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα υπάρξει τεράστια αύξηση της ανεργίας, κύμα επιταγών χωρίς αντίκρισμα και διάλυση της πραγματικής οικονομίας όπως την γνωρίζουμε, με 2-3 μόνο μεγαθήρια να επιβιώνουν.
Σήμερα και με την έναρξη της προσπάθειας επιστροφής στην κανονικότητα να πλησιάζει –έστω και με τα νέα δεδομένα προστασίας της δημόσιας υγείας– παρατηρούμε σοβαρά προβλήματα στον τουριστικό κλάδο, τα οποία προέρχονται από την αβεβαιότητα για το μέλλον.
Προσωπική μου άποψη, είναι ότι τα ξενοδοχεία στην Ελλάδα θα μπορέσουν να ανοίξουν μέσα με τέλη Ιουνίου και φυσικά, με αρκετές προφυλάξεις και μέτρα. Αρχικά θα ανοίξουν οι μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, πιθανότατα μόνο με εσωτερικό τουρισμό, ενώ για τις μεγάλες, θα πρέπει να αναμένουμε σχετική οδηγία από την ΕΕ η οποία θα επιτρέπει τις μετακινήσεις των πολιτών μεταξύ των χωρών. Αντιλαμβάνεστε τι θα συμβεί, στην περίπτωση που μπει ένας πελάτης από μία χώρα η οποία συνεχίζει να έχει κρούσματα του COVID-19 και να μεταδώσει τον ιό σε πελάτες και προσωπικό μιας μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας. Αναγκαστικά το ξενοδοχείο θα μπει σε καραντίνα και το μέλλον τελειώνει εκεί. Η επικρατούσα δε άποψη, ότι θα δουλέψουν καλύτερα οι μονοκατοικίες μέσω AirBnb, με βρίσκει εντελώς αντίθετο. Ένας πελάτης που θα φύγει από τη χώρα του για να έρθει σε μία μονοκατοικία στην Ελλάδα επειδή θα νιώθει πιο ασφαλής, δεν έρχεται για διακοπές καραντίνας. Θα μετακινηθεί, θα κυκλοφορήσει, θα ψωνίσει, θα επισκεφθεί ένα μουσείο, θα δει από κοντά τις ομορφιές της χώρας μας. Δε θα φύγει από τη χώρα του, για να πάει απλά και μόνο για να μένει σε μία μονοκατοικία η οποία είναι ασφαλής διότι ο προορισμός μας είναι πολύ ασφαλής, δε θα το κάνει.
Αυτό το κλίμα τις αβεβαιότητας και της ανησυχίας, προσπαθούν, δυστυχώς, να εκμεταλλευτούν και πολλοί ξένοι Tour Operators. Μπορεί ακόμα να μην γνωρίζουμε αν και πότε θα ξεκινήσει η τουριστική σεζόν, ήδη όμως λαμβάνουμε αιτήσεις για υπερβολικά υψηλές εκπτώσεις στα ξενοδοχεία, ειδικότερα για Ιούλιο και Αύγουστο, ύψους ακόμα και 50%! Ενώ ένα ακόμα πρόβλημα που παρουσιάστηκε, είναι το ζήτημα της χρήσης voucher, κάτι που η Κυβέρνηση πρέπει να το συζητήσει με όλους τους θεσμικά εμπλεκόμενους φορείς – κι όχι επιλεκτικά. Όλες σχεδόν οι χώρες έχουν ανακοινώσει τη χρήση του voucher, αλλά η ΕΕ δια του εκπροσώπου της αναγγέλλει ότι δε θα ισχύσει κάτι τέτοιο. Επίσης το voucher δημιουργεί τεράστια προβλήματα ειδικότερα για τα γραφεία που έχουν δώσει προκαταβολές αλλά και επιταγές. Εύλογα λοιπόν γεννάται το ερώτημα: πού θα βρεθούν τόσα χρήματα;
Αυτές οι επιχειρήσεις περίμεναν να εισπράξουν και τώρα δν θα έχουν την αναμενόμενη ρευστότητα. Και ας πούμε ότι άνοιξαν τον Σεπτέμβριο ή τον Αύγουστο ή τελικά μία και καλή το 2021. Με τι χρήματα θα κρατηθούν ζωντανές μέχρι τότε; Άλλος ένας λόγος που πρέπει η Κυβέρνηση να υλοποιήσει ένα σχέδιο στήριξης των τουριστικών επιχειρήσεων…
Θα ήθελα κλείνοντας, να σας μεταφέρω και το αποτέλεσμα των προσωπικών μου συζητήσεων που έχω πραγματοποιήσει μέχρι σήμερα με κορυφαία στελέχη του τουριστικού τομέα από όλη την Ευρώπη: Η ΕΕ σύντομα θα εξαγγείλει, ενδεχομένως και θα επιβάλλει στα κράτη–μέλη, να επικεντρωθούν στον εσωτερικό τουρισμό. Θα απαγορεύσει τις μετακινήσεις με αεροπλάνα, με πλοία και οποιοδήποτε άλλο μέσον από χώρα σε χώρα ή θα επιτρέψει μεν τις μετακινήσεις αλλά πολύ περιορισμένα και κάτω από αυστηρά μέτρα ελέγχου για την προστασία όλων. Ήδη άλλωστε, πολλά κράτη, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, προτρέπουν τους πολίτες τους να κάνουν φέτος διακοπές στη χώρα τους κι αν αποφασίσουν να φύγουν εκτός συνόρων, να μην κλείσουν διακοπές μέχρι και τον Αύγουστο αλλά από τον Σεπτέμβριο και μετά.
Εφόσον λοιπόν δεν βρεθεί μέχρι τα μέσα Ιουνίου μια αποτελεσματική λύση, δηλαδή ένα φάρμακο ή το εμβόλιο για τον Covid19, είμαι πεπεισμένος ότι δεν πρόκειται να ανοίξει η Ελλάδα τα σύνορα για τουριστικές μετακινήσεις, με αποτέλεσμα να χαθεί τελείως η φετινή χρονιά. Κι αυτό θα σημάνει την ώρα μηδέν για τη βαριά “βιομηχανία” της Ελλάδας. Την ώρα μηδέν για τον ελληνικό τουρισμό!
Ο κ. Ζαχαρίας Α. Χνάρης είναι ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Chnaris H.M.D.C.
