Απόψεις
« Όταν η Αθήνα της Εικονικής Πραγματικότητας συνάντησε τον Δημ. Παπαΐωάννου »
του Σωτήρη Ν. Παπαδόπουλου
Επικοινωνιακές χωρο-γραφίες προς μία φιλόδοξη μετά-Ολυμπιακή πόλη.
«Η έρευνα της CWHB δείχνει ότι η κορυφαία Ευρωπαϊκή πόλη ως προς την προώθηση της εικόνας της διεθνώς είναι η Βαρκελώνη , ενώ η Αθήνα σε χρονιά που φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς, δεν περιλαμβάνεται ούτε καν στην πρώτη 25άδα!!»
Κυρ. Καθημερινή, 26. 09. 2004
Είναι πολλοί αυτοί που ισχυρίζονται ότι σαν αποτέλεσμα των επιτυχημένων Ολυμπιακών Αγώνων παρατηρείται μια διαστρέβλωση της εικόνας της πρωτεύουσας και μάλιστα ότι η «ιλουστρασιόν εικόνα της Εικονικής Πραγματικότητας» που προωθείται, εκτός του ότι ωραιοποιεί και υπερβάλει, χειραγωγεί το βλέμμα των ιδίων των Αθηναίων για τη συγκάλυψη των προβλημάτων.
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, εκτιμούμε ότι η Αθήνα έχει ανάγκη την προώθηση αυτής της «εικόνας» προκειμένου ν’ «αμυνθεί» και να ισορροπήσει κάποιους από τους (επικοινωνιακούς) παράγοντες που την οδηγούν σε απαξίωση και οι οποίοι ακόμα υφίστανται και επιδρούν συστηματικά σε βάρος της πόλης 30 χρόνια τώρα, καθ’ όλη δηλαδή την διάρκεια της μεταπολίτευσης..!!
Αυτή την ανάδειξη της «Εικονικής Ιλουστρασιόν πραγματικότητας», εάν είναι όντως έτσι, την χρειάζεται η πρωτεύουσα για να ενθαρρυνθούν οι ίδιοι οι πολίτες προκειμένου ν’ αρχίσουν να ενδιαφέρονται γι’ αυτήν. Γεγονός αναγκαίο που αποτελεί και την προϋπόθεση για οποιαδήποτε στη συνέχεια συμμετοχή ή αποδοχή των όσων τους αφορούν. Διαφορετικά, κανένας σχεδιασμός, θεσμικό μέτρο ή έργο δεν θα «πιάνει τόπο», όπως εξ’ άλλου συμβαίνει και μέχρι σήμερα.
Τόσο το ιστορικό όσο και το ευρύτερο κέντρο της Αθήνας, αν και υστερούσε και υστερεί, ποτέ μα ποτέ δεν ήταν τόσο χειρότερο από τα αντίστοιχα κέντρα των μόνιμα συγκρινόμενων μεγαλουπόλεων της δυτικής Ευρώπης.
Όμως η πόλη, όπως και πλείστα άλλα φαινόμενα της ελληνικής ζωής, λειτούργησε μέχρι σήμερα, αφ’ ενός σαν «σάκος του μποξ», όπου επάνω του έγιναν προπονήσεις κομματικών σχεδιασμών, αφ’ ετέρου σαν «ρινγκ» όπου εκεί εξαντλήθηκαν επίσης μέγιστες κομματικές μάχες. Κι όλ’ αυτά προς χειραγώγηση των πολιτών – οπαδών – πελατών των κομματικών μικρομάγαζων, με την αγαστή βέβαια και κερδοφόρο συνέργια των ιδιωτικών κύρια Μ.Μ.Ε., τα οποία φρόντιζαν με «αβανταδόρικες υπερπαραγωγές» να μεγιστοποιούν προς το κοινό τα προβλήματα
Τα πρώτα μέτρα απορρύπανσης της ατμόσφαιρας, έκαναν την τότε αντιπολίτευση να κρούει τα «τύμπανα του πολέμου» για την ανεπάρκειά τους, προπαγανδίζοντας ταυτόχρονα σε όφελος του κομματικού μένους, την Αθήνα σαν την πλέον μολυσμένη πόλη τουλάχιστον της Ευρώπης.
Στο μεταξύ, η ίδια εξοντωτική και σε βάρος της πόλης κομματική αντιπαράθεση χρησιμοποιείτο απ’ την εκάστοτε αντιπολίτευση, σ’ όποιο σχεδιασμό, πρόταση ή μέτρο θεσμοθετούσε η εκάστοτε κυβέρνηση ή δημοτική αρχή.
Ένα τέτοιο παράδειγμα, αποτέλεσμα ακραίου κομματικού λαϊκισμού, ήταν κατά την γνώμη μας η κατάργηση του μέτρου των δημοτικών χώρων στάθμευσης με χρήση παρκόμετρων. Αυτό ενδέχεται να μην ήταν το καλύτερο, είχε όμως και το κυριότερο αρχίσει να εισάγει κανόνες κοινωνικής – οδικής συμπεριφοράς και μερικό νοικοκύρεμα της κυκλοφοριακής λειτουργίας της πόλης.
Η έννοια του διαχρονικού σχεδιασμού, της συνέχειας, της βελτίωσης και όχι της κατάργησης, αποτελεί ακόμα και σήμερα αδιανόητη αντίληψη για κόμματα και πολιτικούς φορείς σ’ όποιον κοινωνικό χώρο κι’ αν αυτοί λειτουργούν.
Μ’ αυτή λοιπόν την πρακτική της « εθνικής μειοδοσίας » και πριν το αντιληφθούν προς αξιοποίηση οι αλλοδαποί διαμορφωτές της κοινής γνώμης, με προαγωγούς τα δικά μας Μ.Μ.Ε., είχαμε ήδη φροντίσει να δυσφημήσουμε προς τα έξω την Αθήνα σαν πόλη – μίασμα.
Όλες οι λειτουργικά κι αισθητικά αποδεκτές μεγαλουπόλεις εμπεριέχουν επίσης περιοχές υποβάθμισης, περιοχές «τρίτου κόσμου». Οι κάτοικοί τους όμως και κυριότερα οι πολιτικοί τους και τα Μ.Μ.Ε δεν υπερθεματίζουν προς όφελος τους τ` αρνητικά και μόνον σημεία, για να μη καταλήξουν ακριβώς αυτά σε βάρος του συνόλου της εικόνας της πόλης τους.
Ένα άμεσο κι οδυνηρό παράδειγμα, αποτέλεσμα της διαχείρισης του δυσφημιστικού αυτοχειριασμού, ήταν η Τουριστική Βιομηχανία της Αθήνας. Δραστηριότητα μέγιστης επιδίωξης για κάθε σύγχρονη πόλη η οποία θέλει να προβληθεί κι’ ενταχθεί στο διεθνές δίκτυο πόλεων, πολιτικού, πολιτιστικού και οικονομικού ενδιαφέροντος. Η σχεδόν ολική μέχρι σήμερα τουριστική απαξίωση της Αθήνας με κανένα τρόπο δεν αντιπροσώπευε την πραγματική της ποιότητα, καθώς αυτή και παρόλα τα προβλήματα, είχε προς αξιοποίηση κι’ ανάδειξη πολλά θετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Σ’ αντίθεση λοιπόν με τους ανταγωνιστές μας, διογκώνοντας και «διαφημίζοντας» από τη μεριά μας μόνον τ` αρνητικά, αντί να διαφημίζουμε τα όποια θετικά, σπρώξαμε τελικά στον γκρεμό της τουριστικής απαξίωσης και όχι μόνο, την Αθήνα.
Είμαστε από τους τελευταίους που θα προσπαθούσαμε είτε «να χειραγωγήσουμε το βλέμμα των ίδιων των Αθηναίων», είτε «να συγκαλύψουμε τα προβλήματα της μητροπολιτικής παθογένειας», διότι έχουμε πλήρη γνώση κι΄έχουμε επανειλημμένα ασκήσει σκληρή δημόσια κριτική για τη παντελή έλλειψη, Διαχρονικού Σχεδιασμού και Δημόσιας Αρχιτεκτονικής όχι μόνο στην Αθήνα των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά σ’ όλη την Ελλάδα. Παρ’ όλ’ αυτά όμως πιστεύουμε ότι η ανανεωμένη μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες Αθήνα, λειτουργικά τουλάχιστον έχει βελτιωθεί.
Για όλους αυτούς τους λόγους υποστηρίζουμε ότι η προώθηση έστω κι αυτής της «Εικονικής Πραγματικότητας», τόσο προς το εσωτερικό της χώρας όσο και προς τον έξω κόσμο, θα είναι προς όφελος της ανάδειξης και ανάπτυξης της πόλης. Προς τούτο πρέπει και μάλιστα άμεσα, να κεφαλαιοποιηθεί η αναβαθμισμένη σχέση μεταξύ πολιτών και πόλης που συνέβη σαν επένδυση (και πολύ ακριβοπληρωμένη) των επιτυχημένων Ολυμπιακών Αγώνων. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι η διεθνής ιδιαίτερα εξέλιξη της Αθήνας, θα μετακυλιθεί στη συνέχεια θετικά και θα συμβάλλει επίσης στην ανάπτυξη της περιφέρειας… Να γιατί λοιπόν θ’ αποτελούσε λάθος εθνικής πλέον εμβέλειας το χάσιμο αυτής της μοναδικής ευκαιρίας.
Κλείνοντας θα προτείναμε όπως η υλοποίηση του έργου: « Προώθηση της εικόνας κι’ ανάδειξη της Αθήνας », ν’ αποτελέσει τον αμέσως επόμενο όραμα-στόχο της πόλης. Προκειμένου δε να επαναληφθεί και γι’ αυτό μία επόμενη των Ολυμπιακών μεγάλη επιτυχία, οι μετέχοντες την εξουσία αν στ’ αλήθεια όλ’ αυτά τα χρόνια έχουν μάθει κάτι, χρειάζεται σαν προϋπόθεση να εφαρμόσουν γι’ άλλη μια φορά με φαντασία, τόλμη και αποφασιστικότητα, τη δοκιμασμένη πλέον λύση κάποιας αντίστοιχης ομάδας τύπου «Δημήτρη Παπαΐωάννου». Μ’ εξασφαλισμένη επίσης σαν προϋπόθεση δημιουργίας, τη διαχειριστική ελευθερία για παραγωγή έργου, έξω από τις μίζερες, αντιπαραγωγικές αντιπαλότητες και καταστροφικές για τον τόπο παλιομοδίτικες – μεταπολιτευτικές πρακτικές.
* O Σωτήρης Ν. Παπαδόπουλος είναι Αρχιτέκτονας Μ.Arch.
Η συντακτική ομάδα του TravelDailyNews Greece & Cyprus διαθέτει πάνω από 35 χρόνια εμπειρία σε Β2Β τουριστική ειδησεογραφία καθώς επίσης και σε θέματα marketing και επικοινωνίας.
