Θέσεις & Αντιθέσεις
Η διαχείριση κρίσεων στον ελληνικό τουρισμό
του Περικλή Ν. Λύτρα
Την αφορμή για αυτό το άρθρο μου την έδωσε, ένα από τα πλέον μεγάλα και τρέχοντα ζητήματα των ημερών στη χώρα μας, τα τεκταινόμενα στις Ολυμπιακές Αερογραμμές, την `Ολυμπιακή Αεροπορία` τέλος πάντων και τα όσα ακούγονται από τα τηλεοπτικά κυρίως κανάλια ιδίως τις τελευταίες ημέρες.
Ένα πραγματικό γεγονός δηλαδή, το οποίο συμβαίνει είτε νομοτελειακά και με συνέπεια με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν (όπως λ.χ. το πρόβλημα της Ολυμπιακής), είτε εμφανίζεται εντελώς ξαφνικά και απρόσμενα (όπως λ.χ. το `τσουνάμι` στη Ν.Α. Ασία) πριν λίγο καιρό και δημιουργεί μείζον πρόβλημα σε μία περιοχή ή κοινωνία.
Ο τουρισμός σε παγκόσμια κλίμακα τελευταίως – και κατά συνέπεια και στην Ελλάδα – εμφανίζει πλέον μία πολύ μεγάλη σειρά προβλημάτων, άλλα εκ των οποίων αφορούν παθογενέσεις και σύμφυτα της λειτουργίας του θέματα (η πλειονότητα των οποίων έχει συνήθως εθνικά χαρακτηριστικά) και άλλα ετερόκλητα και μη σχετιζόμενα με τον τομέα θέματα (η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων έχει διεθνή χαρακτηριστικά).
Αποτελεί δηλαδή τελείως διαφορετικό ζήτημα να αναζητείται λύση για την εξακολούθηση της πορείας της `Ολυμπιακής Αεροπορίας`, η οποία πέραν όλων των άλλων ταλαιπώρησε και εξακολουθεί να ταλαιπωρεί την Ελλάδα (με τις αθρόες κομματικές προσλήψεις των διαφόρων κυβερνήσεων, με τα πανάκριβα προγράμματα εξυγίανσης που πλήρωσε ο ελληνικός λαός, με διοικήσεις που αντιμετώπιζαν την εταιρία ως κομματικό φέουδό τους) και τον τουρισμό της (να ξεχάσουμε τις αλλεπάλληλες απεργίες σε περιόδους Χριστουγέννων, Πάσχα ακόμη και μέσα στον Αύγουστο της σήμερα διαμαρτυρόμενης συνδικαλιστικής ΟΣΠΑ), κάτι το οποίο έχει και παρελθόν και παρόν.
Αποτελεί δε καθόλα διαφορετικό ζήτημα η αναζήτηση λύσης και μάλιστα άμεσης μετά από ένα τυφλό τρομοκρατικό κτύπημα σε κάποιο σημείο του πλανήτη, το οποίο πλην εξαιρετικών περιπτώσεων δεν μπορεί να προβλεφθεί εκ των προτέρων, ούτε μπορεί σε όλες τις περιπτώσεις να αντιμετωπισθεί με τον ίδιο τρόπο πάντοτε.
Ο τουρισμός παραέγινε στην εποχή μας ιδιαίτερα εύθραυστος κοινωνικός θεσμός, ο οποίος απορροφά κατ΄ ανάγκην πλήθος κραδασμών που προέρχονται από πολλούς άλλους χώρους, με αποτέλεσμα συχνά – πυκνά να είναι υποχρεωμένος, να αντιμετωπίσει στην πράξη δραστικά και άμεσα καταστάσεις, που άπτονται συνολικά της διεθνούς πραγματικότητας.
Έτσι η διαχείριση των κρίσεων για τον ελληνικό τουρισμό, έχει καταστεί πλέον αναγκαιότητα για την επίσημη τουριστική πολιτεία, η οποία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση, να περιμένει να εκδηλωθεί η κρίση και τότε να αναζητά τις όποιες λύσεις ανάλογα με το παρουσιαζόμενο πρόβλημα.
Αντιθέτως, και αυτό αποτελεί τη θέση μας, ο ελληνικός τουρισμός οφείλει πλέον στρατηγικά να δει το θέμα της διαχείρισης των όποιων κρίσεων, λαμβάνοντας υπ΄ όψη του τη σύγχρονη πολυ-επιστημονική πραγματικότητα επί του θέματος (η οποία αποτελεί πλέον ένα σύγχρονο εργαλείο της πολιτικής του κράτους εν προκειμένω), την ήδη βεβαιωμένη διεθνή εμπειρία (της οποίας η σημασία δεν μπορεί επίσης να παραγνωρισθεί) και τέλος, την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που έχει το κράτος για την εφαρμογή ενός αξιόπιστου προγράμματος διαχείρισης των τουριστικών και μη τουριστικών κρίσεων.
Προσπάθησα είναι αλήθεια, να βρω κάποιον γνωστό, που να πιστεύει ότι αυτή η πρόταση – που διατυπώθηκε προηγουμένως από εμένα – να έχει τον πλήρη αντίλογό – αντίθεσή της. Δεν τα κατάφερα πλήρως. Κάθε αρχή και δύσκολη που λέει και ο λαός μιας, και η ιδιοτυπία της στήλης θα την απαιτούσε.
Όμως μίλησα με τον κ. Γιώργο Σιώμκο, καθηγητή Μάρκετινγκ και ειδικό στα θέματα αυτά, του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος επί του θέματος μου δήλωσε:
“Η θέση σου για τη διαχείριση των κρίσεων στον τουρισμό με το σκεπτικό που το παρουσιάζεις είναι και σωστή και επιθυμητή. Είναι όμως ελλιπής.
Καθ΄ όσον – κατά τη γνώμη μου – αυτό που εσύ ζητάς ως αυτονόητο από την επίσημη πολιτεία στον τουρισμό, εγώ το θεωρώ εντελώς απαραίτητο και αναγκαίο για όλους τους ελληνικούς τουριστικούς φορείς, αλλά και για κάθε μεγάλη ξενοδοχειακή
μονάδα στην Ελλάδα. Ο περιορισμένος χώρος της στήλης σου, δεν μου δίνει τη δυνατότητα να επεκταθώ, αλλά θα πρέπει να τονίζεις, ότι στην Ελλάδα συνήθως η διαχείριση των κρίσεων εξαντλείται στην κατασταλτική της διάσταση, αγνοώντας παντελώς το στρατηγικό σχεδιασμό της πρόληψής, την ελαχιστοποίηση και τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων των κρίσεων, που θα πρέπει να είναι και το κυρίως ζητούμενο”.
Έτσι, που είναι διατυπωμένη η άποψη του συναδέλφου, κ. Γ. Σιώμκου, μπορεί να μη θυμίζει μία πλήρη αντίθεση, μοιάζει όμως, θα πρέπει να ομολογήσουμε ….
