Το ζήτημα της μη απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα από τους ωκεανούς έθεσε με γραπτή ερώτηση του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Ευρωβουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ, κ. Σταύρος Αρναουτάκης. Με αφορμή μελέτη […]
Το ζήτημα της μη απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα από τους ωκεανούς έθεσε με γραπτή ερώτηση του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Ευρωβουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ, κ. Σταύρος Αρναουτάκης. Με αφορμή μελέτη (βάση δεκαετούς έρευνας) του Πανεπιστημίου<...>της Νέας Αγγλίας, με την οποία αποδεικνύεται ότι η απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα έως το 2005 μειώθηκε κατά 50%, ο Ευρωβουλευτής ζήτησε να ενημερωθεί για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει το φαινόμενο αυτό στο θαλάσσιο περιβάλλον, καθώς και για το τι προτίθεται να πράξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να εξετασθεί και να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα. Επίσης, ενδιαφέρθηκε να μάθει για το αν υπάρχουν παρόμοιες μελέτες για τη Μεσόγειο.
Στην απάντηση του, ο αρμόδιος Επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Σταύρος Δήμας παρέπεμψε στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη θεματική στρατηγική για την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, στην οποία αναφέρεται ότι “το θαλάσσιο περιβάλλον υφίσταται σημαντικές πιέσεις“. Επίσης, τόνισε τη σημασία που αποδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο θαλάσσιο περιβάλλον και αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στην πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής «Μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση», στην οποία “… προτείνονται δράσεις που στοχεύουν ειδικά στην άμβλυνση των κλιματικών μεταβολών και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος υπό ένα θαλάσσιο πρίσμα, το οποίο εντάσσεται επίσης στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα για την αλλαγή του κλίματος (ΕΠΑΚ)”.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο Επίτροπο, η παραπάνω αναγνώριση σε επίπεδο πολιτικών, είναι μεταξύ άλλων απόρροια αποτελεσμάτων ευρωπαϊκών προγραμμάτων έρευνας της σχέσης μεταξύ κλίματος και ωκεανικών συστημάτων, που χρηματοδοτούνται από το 6ο πρόγραμμα πλαίσιο. Η χρηματοδότηση της έρευνας θα συνεχιστεί σύμφωνα με τον Επίτροπο, υπό το 7ο ΠΠ.
Όπως εξήγησε ο κ. Δήμας, τρία πρωταρχικά έργα που χρηματοδοτούνται από το έκτο πρόγραμμα πλαίσιο (6°ΠΠ) σχετίζονται άμεσα με το ζήτημα των καταβοθρών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), συμπεριλαμβανομένων των ωκεανικών καταβοθρών.
Carbocean: το έργο αυτό αντιμετωπίζει το ζήτημα των ωκεανικών καταβοθρών και της εξέλιξής τους. Το έργο αντιμετωπίζει, συγκεκριμένα, το ζήτημα της τρωτότητας και της μεταβαλλόμενης ικανότητας απορρόφησης του ωκεανού σε σχέση με το CO2. Από τα πρώτα ευρήματα προκύπτει ότι όντως είναι πιθανό να μειώνεται η δυναμικότητα των ωκεανικών καταβοθρών ανθρωπογενούς άνθρακα στον Βόρειο Ατλαντικό και τον Νότιο Ωκεανό. Το έργο ωθεί σε συνεργασία 40 ευρωπαϊκά ερευνητικά ιδρύματα καθώς και ερευνητές από κορυφαία πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών (ΗΠΑ) (π.χ. από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, San Diego) και συνδέεται στενά με συναφείς ερευνητικές δραστηριότητες που ασκούνται στη Βόρεια Αμερική.
Ensembles: το εν λόγω έργο αποβλέπει στη βελτίωση της ικανότητας πρόβλεψης των μελλοντικών κλιματικών αλλαγών, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στους βιοχημικούς κύκλους της Γης•
Κέντρο Πληροφοριών και Ερευνών Τεκμηρίωσης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (CIRCE): το έργο αυτό αποβλέπει στην προώθηση της αξιολόγησης των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών στην περιοχή της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της ποιότητας της ατμόσφαιρας και ενός υψηλής ευκρίνειας μεσογειακού ωκεανικού μοντέλου κυκλοφορίας”.
Η Επιτροπή προσπαθεί να προβάλει τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνητικών έργων. Επί παραδείγματι, το έργο Carbocean περιελήφθη στο πρόγραμμα του πρόσφατου διεθνούς συνεδρίου «Μελλοντικό κλίμα, αντίκτυπος και αντιδράσεις» που πραγματοποιήθηκε στις 19-20 Νοεμβρίου 2007 στις Βρυξέλλες.
Επιπλέον, η έρευνα για τις καταβόθρες CO2 που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα θα συνεχιστεί υπό το 7ο ΠΠ. Ήδη αποτελεί αντικείμενο διαπραγματεύσεων ένα έργο παρακολούθησης του κύκλου του άνθρακα στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συστήματος Συστημάτων Γεωσκόπησης (GEOSS), το οποίο διαλαμβάνει την ωκεανική πτυχή του προβλήματος. Προς το τέλος του έργου προβλέπεται η διενέργεια μεγάλου διεθνούς συνεδρίου με θέμα τον κύκλο του άνθρακα, όπου θα παρουσιαστούν οι τελευταίες εξελίξεις στον σχετικό τομέα. Ένα άλλο μεγάλο ολοκληρωμένο έργο αποτελεί το αντικείμενο διαπραγματεύσεων προκειμένου να αντιμετωπισθεί το ζήτημα της οξίνισης των ωκεανών που προκαλείται από την εισροή CO2 στα θαλάσσια ύδατα. Το έργο αυτό αποβλέπει στην πλήρη διερεύνηση των επιπτώσεων που έχει η αύξηση της εισροής CO2 στα ωκεανικά ύδατα επί των βιογεωχημικών κύκλων και της ωκεανικής χημείας. Στο έργο θα διερευνηθούν οι μεταβολές στις βιολογικές αποκρίσεις. Ως εκ τούτου, λαμβάνονται μέτρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να διασφαλιστεί η εξέταση και αντιμετώπιση της εξέλιξης των ωκεανικών καταβοθρών CO2, καθώς και των δυνατών επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Όσο προχωρούν οι έρευνες, τόσο θα αποσαφηνίζονται οι επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον. Αναγνωρίζεται ότι οι ενδεχόμενες αυτές επιπτώσεις πρέπει να συνεκτιμηθούν στη διαχείριση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων που επηρεάζουν τις θάλασσες. Ως εκ τούτου, στην εξέταση της οδηγίας για την θαλάσσια στρατηγική η οποία διέρχεται τη διαδικασία συναπόφασης, αναγνωρίζεται ότι το θαλάσσιο περιβάλλον μπορεί να υποστεί σημαντικές μεταβολές μέσω των άμεσων και ευρύτερων επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος. Αυτό συνεπάγεται ότι τα θαλάσσια οικοσυστήματα θα υπόκεινται σε «ασταθή σημεία αναφοράς», δηλαδή πιθανότατα θα μεταβάλλονται χωρίς άμεση ανθρώπινη παρέμβαση στις θάλασσες.
Επί του παρόντος, δεν φαίνεται να υπάρχουν ειδικά προγράμματα για το ζήτημα της απορρόφησης άνθρακα στη Μεσόγειο, πλην, όμως, ο αντίκτυπος της εισροής CO2 στη Μεσόγειο διερευνάται στο ευρύτερο πλαίσιο των ερευνών για τις επιπτώσεις των κλιματικών μεταβολών στη Μεσόγειο. “Είναι σαφές ότι ο αντίκτυπος της αλλαγής του κλίματος στη Μεσόγειο και τους υδατικούς πόρους της, στο σύνολό τους, θα μπορούσε να είναι σημαντικός, λόγου χάριν όσον αφορά τη λειψυδρία και τις ξηρασίες – θέματα για τα οποία η Επιτροπή έχει προτείνει, σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, τη λήψη μέτρων “.
