Με την εκδήλωση της διεθνούς οικονομικής κρίσης, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδας καλεί σε ανασύνταξη τις δυνάμεις της Πολιτείας και του Ιδιωτικού Τομέα, για τη διαμόρφωση μίας νέας στρατηγικής για τον τουρισμό, που θα βοηθήσει…
Με την εκδήλωση της διεθνούς οικονομικής κρίσης, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδας καλεί σε ανασύνταξη<…> τις δυνάμεις της Πολιτείας και του Ιδιωτικού Τομέα, για τη διαμόρφωση μίας νέας στρατηγικής για τον τουρισμό, που θα βοηθήσει τον κλάδο να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις από την κρίση.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ξ.Ε.Ε., σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (Ι.Τ.Ε.Π.), διοργάνωσαν στρογγυλό τραπέζι για την συζήτηση των επιπτώσεων της διεθνούς οικονομικής κρίσης, καθώς και τη διερεύνηση των πιθανών ευκαιριών, που ενδέχεται να προκύψουν μέσα από αυτήν. Στη συζήτηση πήραν μέρος ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης, κ. `Αρης Σπηλιωτόπουλος, η υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, κα Φάνη Πάλλη – Πετραλιά, ο υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Γιώργος Βλάχος, ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Τραπέζης Πειραιώς, κ. Θεόδωρος Πανταλάκης, ο καθηγητής και Οικονομικός Σύμβουλος του Ομίλου Eurobank, κ. Γκίκας Χαρδούβελης, ο Tour Operator της Γερμανίας κ. Μιχάλης Καραβάς, ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, κ. Γεράσιμος Λ. Φωκάς και ο καθηγητής και γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων, κ. Βασίλης Πατσουράτης. Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Χ. Κώνστας.
Κατά τη διάρκεια του διαλόγου προτάθηκε δέσμη αναγκαίων άμεσων μέτρων, που θα πρέπει να λάβει η Πολιτεία για την στήριξη του Τουριστικού Τομέα, χωρίς να ανακόψει την εφαρμογή των εξ ίσου αναγκαίων μεσοπρόθεσμων μέτρων ενίσχυσης της ποιότητας του συνολικού Τουριστικού Προϊόντος.. Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν, ότι αποτελεί επείγουσα ανάγκη, κάτω από τις ραγδαίες και σημαντικές μεταβολές που σημειώνονται στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, να επαναπροσδιορισθεί η ακολουθούμενη στρατηγική για τον Τουρισμό.
Τα Βραχυπρόθεσμα Μέτρα Αντιμετώπισης της Κρίσης, τα οποία πρότεινε το ΞΕΕ, κινούνται κατά τον Πρόεδρό του κ. Γεράσιμο Λ. Φωκά σε τρεις άξονες, ως ακολούθως:
Μέτρα Διασφάλισης της Απασχόλησης
- Μετατροπή του επιδόματος ανεργίας σε επίδομα απασχόλησης.
- Διεύρυνση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης.
Μέτρα Ενίσχυσης της Ανταγωνιστικότητας του Ελληνικού Τουριστικού Προϊόντος
- Μείωση του συντελεστή Φ.Π.Α.
- Κατάργηση του τέλους παρεπιδημούντων
- Μείωση των τελών και φόρων των αεροδρομίων.
- Επαναδιαπραγμάτευση των τελών του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Μέτρα Στήριξης της Ρευστότητας και Βιωσιμότητας των Τουριστικών Επιχειρήσεων
- Κατάργηση ή στη χειρότερη περίπτωση μείωση του ειδικού τέλους ακίνητης περιουσίας (ΕΤΑΚ).
- Μείωση της προκαταβολής του φόρου των επιχειρήσεων.
- Αναστολή αποπληρωμής δανείων.
- Αξιοποίηση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τις ΜΜΕ.
- Αναμόρφωση του ρόλου του Ταμείου Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ).
- Επαναφορά του συντελεστή 0% στην κλίμακα φορολόγησης εισοδήματος.
- Aμεση εκταμίευση των οφειλόμενων επιχορηγήσεων του αναπτυξιακού νόμου.
- Σύντομη επιστροφή του Φ.Π.Α.
Η ομιλία του υπουργού Τουριστική Ανάπτυξης
Στην ομιλία του, ο κ. Σπηλιωτόπουλος, τόνισε, λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης η βιομηχανία, του ελεύθερου χρόνου έχει μπει σε μια παρατεταμένη αβεβαιότητα. Και αυτό έχει να κάνει με δυο παράγοντες. Ο πρώτος παράγοντας που διαρκώς συζητούμε είναι η χρηματοπιστωτική κρίση και οι όποιες συνέπειες θα έχει αυτή, στη λεγόμενη πραγματική οικονομία.
“Δεύτερον”, συνέχισε ο υπουργός, “έχει φέρει τη βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου σε παρατεταμένη αβεβαιότητα, όχι μόνο λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά και γιατί οι εξελίξεις στο δικό μας τομέα είναι ραγδαίες σε επίπεδο ασφάλειας. Δεν μπορούμε να βλέπουμε μόνο τη χρηματοπιστωτική κρίση και να μην βλέπουμε ότι αναπάντεχα χτυπήματα δημιουργούν μια παρατεταμένη αβεβαιότητα, η οποία αλλάζει με τη σειρά της την παγκόσμια τουριστική αγορά.
Γιατί, ήταν άλλη η αγορά πριν τα χτυπήματα στην Ινδία και είναι άλλη η παγκόσμια τουριστική αγορά μετά τα χτυπήματα στην Ινδία. Aλλη η τουριστική αγορά πριν από το Κίνημα των στασιαστών στην Ταϊλάνδη και άλλη σήμερα, μετά την κατάληψη του αεροδρομίου της Μπανκόγκ. Εκεί δημιουργείται μια μετατόπιση του αγοραστικού ενδιαφέροντος έτσι ώστε, όποιος σήμερα έρθει να μας πει ότι ξέρει πως θα κινηθεί η αγορά, θα σας πω μετά μεγάλης βεβαιότητος και με στοιχεία ότι δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε. Και δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε, διότι δεν έχει επηρεαστεί παρά μόνο η ψυχολογία του. Και η ψυχολογία έχει ένα συγκεκριμένο απτό αποτέλεσμα. Έχει μεταθέσει το χρόνο των αποφάσεων.
Aρα, αυτή τη στιγμή δεν έχουμε συγκριτική βάση. Όποιος μπορεί να πει ότι `πέρσι τέτοια εποχή είχαμε τόσες κρατήσεις, ενώ φέτος τέτοια εποχή δεν έχουμε κρατήσεις`, θα πω ότι αυτή η προσέγγιση είναι τουλάχιστον αφελής. Διότι, τώρα, δεν έχουμε κατάργηση ή ακύρωση κρατήσεων, έχουμε μετατόπιση, λόγω ψυχολογίας, της απόφασης για κρατήσεις. Aρα δεν υπάρχει πραγματική συγκριτική βάση.
Επιπλέον, πέρα από τη μετάθεση της απόφασης, βλέπουμε ότι τα στοιχεία δείχνουν πολλές φορές ότι ίσως δεν έχει ακόμη επηρεαστεί ο τρόπος με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις. Αρκεί να δούμε την προχθεσινή έρευνα που έγινε σε 25.000 Βρετανούς, η οποία έγινε από την «Daily Telegraph» με τη διαδικασία της κάλπης, η οποία έδειξε ότι το 92% των Βρετανών δεν έχει επηρεαστεί και δηλώνει ότι δεν επηρεάζεται από τη χρηματοπιστωτική κρίση όσον αφορά στην επιλογή των διακοπών του. Το 92% ενός δείγματος 25.000 Βρετανών -τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στην πρώτη σελίδα της «Daily Telegraph»- λένε ότι δεν επηρεάζονται από την κρίση και δεν πρόκειται να αλλάξουν τις αποφάσεις τους όσον αφορά το χρόνο και τον τρόπο των διακοπών τους. Είναι αυτοί οι ίδιοι που, για άλλη μια φορά, έβγαλαν δεύτερη σε σειρά προτίμησης τη χώρα μας. Πρώτη ήταν η Ιταλία, δεύτερη είναι η χώρα μας. Και μιλάμε για μια αγορά την οποία -για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς- φοβόμαστε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη. Αν κάποια στιγμή συζητάμε για το τι μέτρα πρέπει να πάρουμε, πρώτα έχουμε στο μυαλό μας τη βρετανική αγορά που είναι παραδοσιακή και πιο επίφοβη, λόγω της σχέσης της στερλίνας με το ευρώ. Κι όμως, ακόμη και σε αυτή τη χώρα, βλέπετε ότι τα στοιχεία μάς δείχνουν ότι δεν πρέπει βεβαίως να επαναπαυόμαστε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταστροφολογούμε. Και αυτό το λέω σε όλους. Διότι ενδείξεις δεν έχουμε σε παγκόσμιο επίπεδο που να μας κάνουν να ανησυχούμε βαριά.
Και να σας πω και κάτι άλλο. Θα έχετε διαπιστώσει -γιατί όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό, καθημερινώς λαμβάνουν στοιχεία σε παγκόσμιο επίπεδο τα οποία πρέπει να τα συνυπολογίζουν- ότι φέτος είχαμε και σημαντική αύξηση του χειμερινού τουρισμού, όχι στην Ελλάδα, εκτός Ελλάδας. Παρ` ότι έχουμε σημαντική χρηματοπιστωτική κρίση, η κίνηση στα θέρετρα χειμερινού τουρισμού έχει αυξηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, πλην Ελλάδος, κατά 20%. Αυτό έχει να κάνει με τις πρόωρες χιονοπτώσεις οι οποίες έχουν αλλάξει και εκεί την αγορά.
Οι πρόωρες και έντονες χιονοπτώσεις που αντιμετωπίζει, πλην Ελλάδας δυστυχώς, η Ευρώπη, είχαν να σημειωθούν από το 1964. Αυτό έχει δημιουργήσει αυξημένη κίνηση σε όλα τα χιονοδρομικά, τα οποία άνοιξαν πολύ νωρίτερα, σε παγκόσμιο επίπεδο, από οποιαδήποτε άλλη χρονιά και έχουν σημειώσει αύξηση κατά 20%. Αυτό το στοιχείο έρχεται να «πατσίσει» με αυτό που λέμε χρηματοπιστωτική κρίση και αποδεικνύει ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν επηρεάζει τη βαριά βιομηχανία, δεν επηρεάζει δηλαδή τη βιομηχανία ελεύθερου χρόνου, δεν επηρεάζει τον τουρισμό. Διότι αν επηρέαζε τον τουρισμό, δεν θα είχαμε αύξηση κατά 20%, θα είχαμε μείωση.
Θα μου πείτε `η Ελλάδα έχει;`. Όχι, διότι δυστυχώς η Ελλάδα έχει ένα εκπληκτικό καιρό, που σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι σύμμαχός μας, σε επίπεδο πραγματικού χρήματος. Ο καλός καιρός δεν είναι τόσο σύμμαχός μας αυτή την περίοδο, γιατί πάμε στην περίοδο Χριστουγέννων και θα θέλαμε να έχουμε χιόνια.
Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού λοιπόν, σημειώνονται οι εξής αλλαγές: πρώτον, όταν είναι να ακυρώσει κάτι ο μέσος Ευρωπαίος, ακυρώνει συνήθως τα λεγόμενα `μεγάλα Σαββατοκύριακα` και όχι τα πακέτα των διακοπών. Δηλαδή, ο μέσος Ευρωπαίος είχε, για παράδειγμα, μια συνήθεια που έλεγε: `ένα Σαββατοκύριακο στη Βαρκελώνη, ένα Σαββατοκύριακο στο Παρίσι και εννιά μέρες στην Πάρο`. Αυτό το οποίο φαίνεται να επηρεάζεται με την αλλαγή της ψυχολογίας είναι τα λεγόμενα μεγάλα Σαββατοκύριακα. Αλλά, ακόμη, το πακέτο διακοπών μένει ανέγγιχτο. Εμείς, δυστυχώς, δεν έχουμε αναπτύξει, ακόμη και σήμερα, με ευθύνες δικές μας, διαχρονικές εννοώ, τα πακέτα του λεγόμενου «μεγάλου Σαββατοκύριακου». Έτσι όμως, το πιο μόνιμο πακέτο ακόμη δεν έχει επηρεαστεί και δεν φαίνεται να επηρεάζεται σε πρώτο επίπεδο από την κρίση.
Μια δεύτερη αλλαγή είναι ότι ο μέσος Ευρωπαίος φαίνεται ότι προτιμά -και επιμένει σε αυτό- να κάνει πια τις διακοπές του γύρω από την περιοχή του, το λεγόμενο «domestication». Αυτή η τάση μας δείχνει ότι έχουμε μια αντίστροφη πορεία από ότι είχαμε πέρσι, που είχαμε όλους τους Ευρωπαίους να επιλέγουν εξωτικούς-δολαριακούς προορισμούς λόγω του φτηνού νομίσματος, του φτηνού δολαρίου και οι Ευρωπαίοι επέλεγαν την Αμερική για να κάνουν ψώνια. Τώρα υπάρχει ακριβώς η αντιστροφή αυτής της τάσης. Οι Ευρωπαίοι παραμένουν στην περιοχή τους και, γι` αυτό ακριβώς, αν διαβάσατε τα αποτελέσματα στην «Washington Post», καταρρέει ο τουρισμός σε επίπεδο Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή τη στιγμή, αν κάτι καταρρέει σε επίπεδο βαριάς βιομηχανίας ελευθέρου χρόνου, είναι η βιομηχανία στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους που παραμένουν στην περιοχή τους.
Aρα, έχουμε μια πίτα η οποία είναι μπροστά μας και στόχος μας είναι να διεκδικήσουμε, ως κομμάτι της Ευρώπης, αυτό που εμάς μας ενδιαφέρει. Και αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να αντλήσουμε όσο το δυνατό περισσότερους πελάτες από αυτή τη μεγάλη πίτα και, βέβαια, ο στόχος μας είναι να έχουμε όσο το δυνατό μικρότερες απώλειες σε σχέση με την Ευρωζώνη, σε σχέση δηλαδή με την ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία ανήκουμε.
Χρειάζεται, για να τα κάνουμε όλα αυτά, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική βιωσιμότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Πρέπει να πάρουμε μέτρα. Η σκέψη για τα μέτρα αυτά είναι πολύπλευρη, πολλά μέτρα μπορούν να παρθούν για να βοηθήσουμε την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Και εμείς έχουμε σκέψεις τις οποίες έχουμε καταθέσει και βεβαίως οι φορείς, οι θεσμικοί, οι κοινωνικοί εταίροι, όσοι εμπλέκονται στο τουριστικό προϊόν, έχουν τις δικές τους σκέψεις. Γι` αυτό, μπορώ να σας ανακοινώσω ότι αύριο θα έχουμε μια σύσκεψη με την Υπουργό Απασχόλησης και τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και με τους επίσημους φορείς για να διατρέξουμε όλα τα ζητήματα που αφορούν στην ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος και μετά να σκεφτούμε και να πάρουμε κάποια μέτρα που χρειάζονται.
Γι` αυτό, δεν θα μπω σήμερα στη λογική των προτάσεων, διότι δεν έχει μεγάλη σημασία. Σημασία έχει ότι η ελληνική πολιτεία βρίσκεται σε εγρήγορση. Και σημασία έχει ότι το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, από την πρώτη στιγμή, σκέφτηκε -και μπορώ να σας πω ότι πέτυχε- να βάλουμε το θέμα του τουρισμού στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.
Να ξεφύγουμε δηλαδή από τη λογική του τι κάνουμε εμείς στην περιοχή μας και να βγούμε και να πούμε ευθαρσώς στη Γαλλική Προεδρία -και με πείσμα από πλευράς μας- ότι αυτό δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα, αλλά αφορά σε όλον τον ευρωπαϊκό νότο και, κυρίως, αφορά στις μεσογειακές χώρες. Μας αφορά όλους. Aρα αυτό το ζήτημα δεν πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μόνο με τις δικές μας δυνάμεις, εμείς, ως χώρα, αλλά πρέπει συνολικά, ως Ευρώπη, να το αντιμετωπίσουμε .
Χθες, λοιπόν, το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, με την παρουσία του Γενικού του Γραμματέα στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας, πέτυχε και μπήκε προς συζήτηση το θέμα του τουρισμού, το οποίο περαιτέρω θα τεθεί στη Διάσκεψη Κορυφής σε επίπεδο Αρχηγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, προσπαθούμε να επιτύχουμε τη θωράκιση και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να εξασφαλίσουμε μέτρα, που αφορούν συνολικά στον ευρωπαϊκό νότο, αφορούν συνολικά στις χώρες της Μεσογείου.
Επιπλέον, επισκεφθήκαμε την Τράπεζα της Ελλάδος και, εκεί, είπαμε κι εμείς ότι πρέπει, όσο το δυνατό μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής οικονομίας και στο πλαίσιο της ευελιξίας που έχει το τραπεζικό σύστημα, να υπάρξει όσο το δυνατό μεγαλύτερη προσοχή στην απαιτούμενη ρευστότητα που απαιτείται για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου.
Αλλά, θεωρώ, ότι αντιλαμβάνεστε πως χρειάζεται κι εμείς να είμαστε προσεκτικοί, να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, να μην καταστροφολογούμε. Διότι, μην ξεχνάτε, ότι κάποιοι ενδεχομένως να βρουν την ευκαιρία σε αυτή την κρίση να καταστροφολογήσουν γιατί ενδεχομένως να θέλουν με αυτό τον τρόπο να πιέσουν για πιο γρήγορες, αλλά και πιο επισφαλείς για τον κλάδο, αποφάσεις.
Αυτό όμως είναι κάτι το οποίο σε πάει μέχρι τη γωνία. Διότι, όσο περισσότερο καταστροφολογείς και πιστεύεις ότι συνδικαλιστικά παίρνεις πράγματα, ή παίρνεις ευνοϊκές αποφάσεις για τον κλάδο σου, τόσο περισσότερο δημιουργείς αρνητική εικόνα για τον κλάδο και δημιουργείς ανασφάλεια στον τραπεζικό κλάδο, ο οποίος σφίγγει τη ρευστότητα και στο τέλος δεν μπορείς να προχωρήσεις πέρα από τη γωνία.
Διότι, στην εποχή τη δική μας, στην εποχή της ανταγωνιστικότητας, η ρευστότητα είναι το σημαντικότερο εργαλείο που υπάρχει για την επένδυση. Η επένδυση είναι αυτή που θωρακίζει την ανταγωνιστικότητα”.
Η Βίκυ είναι συνιδρυτής της Travel Media Applications και υπεύθυνη για την αρχισυνταξία των TravelDailyNews Greece & Cyprus και TravelDailyNews International.
Στην εταιρεία έχει αναλάβει την οικονομική διεύθυνση.
