Με βάση το δίκαιο της ΕΕ, τα συστήματα χρέωσης οδικών τελών δεν πρέπει να εισάγουν διακρίσεις έναντι των αλλοδαπών οδηγών. Σκοπός της Eυρωπαϊκης Επιτροπής είναι να βοηθηθούν τα κράτη-μέλη που προτίθενται να εισαγάγουν νέα συστήματα για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε χθες κατευθυντήριες γραμμές στις οποίες δηλώνει ότι, με βάση το δίκαιο της ΕΕ, τα συστήματα χρέωσης οδικών τελών δεν πρέπει να εισάγουν διακρίσεις έναντι των αλλοδαπών οδηγών. Σκοπός είναι να βοηθηθούν τα κράτη-μέλη που προτίθενται να εισαγάγουν νέα συστήματα για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα.
Ο αντιπρόεδρος κ. Siim Kallas δήλωσε: “Η μη εισαγωγή διακρίσεων είναι θεμελιώδες δικαίωμα με βάση το δίκαιο της ΕΕ. Πρέπει να είναι το ίδιο εύκολο για έναν Γάλλο ή Βρετανό πολίτη να διασχίζει τη Σλοβενία ή το Βέλγιο όπως ο κάτοικος των κρατών αυτών. Τα συστήματα χρέωσης οδικών τελών πρέπει να είναι διαφανή και δίκαια για όλους”.
Η κατάσταση σήμερα
Επτά κράτη-μέλη -ήτοι η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Σλοβενία- έχουν για τα ΙΧ συστήματα “βινιέτας” συγκεκριμένης διάρκειας. Το Βέλγιο επεξεργάζεται την καθιέρωση τέτοιου συστήματος. Στις Κάτω Χώρες και τη Δανία έχει συζητηθεί η καθιέρωση συστημάτων χρέωσης οδικών τελών και για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα.
Η οδηγία της ΕΕ για την “ευρωβινιέτα” προβλέπει διαφανή κατάλογο των ειδών κόστους που είναι δυνατόν να χρεώνονται για τα βαρέα φορτηγά οχήματα, λόγου χάρη το κόστος της υποδομής και των εξωγενών επιδράσεων, π.χ. η ατμοσφαιρική ρύπανση και ο θόρυβος. Για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα δεν υπάρχουν τέτοιοι κανόνες. Ισχύουν όμως οι βασικές διατάξεις της Συνθήκης, οι οποίες απαγορεύουν κάθε διάκριση για λόγους ιθαγένειας.
Με την πάροδο των ετών, τα συστήματα χρέωσης χρήσης οδικών τελών για τα ΙΧ αυτοκίνητα έχουν αποτελέσει την αιτία υποβολής πολλών καταγγελιών στην Επιτροπή και ορισμένα δεν ανταποκρίνονται στους ενωσιακούς κανόνες. Το 1996, η Αυστρία υποχρεώθηκε να τροποποιήσει τα σχέδιά της για σύστημα βινιέτας όταν η Επιτροπή δήλωσε ότι η προσφορά μόνον ετήσιας κάρτας θα ήταν άδικη για τους αλλοδαπούς οδηγούς. Το 2008, η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες παράβασης κατά της Σλοβενίας διότι προσέφερε βινιέτες μόνον εξάμηνης διάρκειας. Κατόπιν τούτου οι αρχές της χώρας καθιέρωσαν εβδομαδιαίες κάρτες.
Οι κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής
Η Επιτροπή θέλει να καθοδηγήσει τα κράτη-μέλη ως προς το τι είναι σύστημα χρέωσης που δεν εισάγει διακρίσεις.
1. Η Επιτροπή εκφράζει ρητά την προτίμησή της υπέρ ενός συστήματος διοδίων με βάση την απόσταση, διότι είναι εκ φύσεως δικαιότερο και σηματοδοτεί αποτελεσματικότερα την τιμή σε σύγκριση με το σύστημα της αυτοκόλλητης βινιέτας με βάση τον χρόνο διάρκειάς της. Ένα δεν είναι προσεκτικά σχεδιασμένα, τα συστήματα βινιέτας ενδέχεται να προκαλέσουν απρόβλεπτα προβλήματα στους αλλοδαπούς οδηγούς που απλώς διέρχονται από μια χώρα.
2. Εάν χρησιμοποιείται “σύστημα βινιέτας” με βάση τη διάρκειά της, πρέπει να πληρούνται ορισμένοι όροι.
Συγκεκριμένα:
α) Βινιέτες ελάχιστης διάρκειας. Πρέπει να προσφέρεται, τουλάχιστον, εβδομαδιαία, μηνιαία και ετήσια “βινιέτα” σε κατοίκους και μη κατοίκους. Είναι σαφές ότι είναι πιθανότερο να χρησιμοποιούνται οι βινιέτες ελάχιστης διάρκειας από μη κατοίκους.
β) Αποδεκτός “λόγος μέσης ημερήσιας τιμής”: Ο λόγος μέσης ημερήσιας τιμής δείχνει τη μέση τιμή, εκφρασμένη σε ισοδύναμη ημερήσια τιμή, την οποία καταβάλλει ο μη κάτοικος (χρησιμοποιώντας τη βινιέτα ελάχιστης διάρκειας όπως την εβδομαδιαία) ως προς έναν κάτοικο που χρησιμοποιεί τη βινιέτα μέγιστης διάρκειας (όπως η ετήσια) βλ. πίνακα 1 κατωτέρω).
| Πίνακας 1. Μέση ημερήσια τιμή | |||||||
| Μέση ημερήσια τιμή το 2012 (σε ευρώ) | Ουγγαρία | Aυστρία | Ρουμανία | Σλοβακία | Bουλγαρία | Τσεχική Δημοκρατία | Σλοβενία |
| Βινιέτα ελάχιστης διάρκειας | 1,03 | 0,8 | 0,43 | 1 | 0,71 | 1,24 | 2,14 |
| Βινιέτα μέγιστης διάρκειας | 0,41 | 0,21 | 0,08 | 0,14 | 0,09 | 0,16 | 0,26 |
| Λόγος μεταξύ βινιέτας ελάχιστης και μέγιστης διάρκειας | 2,5 | 3,8 | 5,6 | 7,3 | 7,7 | 7,6 | 8,2 |
Με βάση τα συστήματα που ήδη εφαρμόζονται, η μέση ημερήσια τιμή που καταβάλλει ένας μη κάτοικος είναι δυνατόν να ανέρχεται στο 2,5 έως 8,2πλάσιο της τιμής που καταβάλλει ο κάτοικος. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το ανώτατο αποδεκτό όριο. Συγκριτικά, ο μέγιστος λόγος που επιτρέπεται από την οδηγία της ΕΕ για την ευρωβινιέτα για τα βαρέα φορτηγά οχήματα είναι 7,3.
Υπάρχουν ίσως αντικειμενικοί λόγοι για μικρής διάρκειας βινιέτα – όπως το υψηλότερο διοικητικό κόστος. Το κόστος όμως αυτό πρέπει να είναι δικαιολογημένο και αναλογικό.
γ) Οι μη κάτοικοι πρέπει να έχουν εύκολη και σαφή ενημέρωση. Οι μη κάτοικοι πρέπει να έχουν σειρά επιλογών πληρωμής, καθώς και εύκολη πρόσβαση σε σταθμούς πληρωμής στα σύνορα και μέσω τηλεφώνου και ιστοσελίδων. Οι έλεγχοι δεν πρέπει να εστιάζονται αποκλειστικά στις μεθοριακές περιοχές.
Συνεκδότης του TravelDailyNews Media Network από το 1999 που περιλαμβάνει τρεις εκδόσεις για τη Διεθνή αγορά, τις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού και την αγορά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Είναι υπεύθυνος για την στρατηγική ανάπτυξη του δικτύου, τις συνέργειες, και τη διεθνή αγορά.
