Τα 18 εκατ. περισσότεροι επισκέπτες, που καταγράφηκαν παγκοσμίως τον πρώτο μήνα του τρέχοντος έτους ισοδυναμούν με τη συνολική αύξηση για ολόκληρο το 2021. Ο πόλεμος όμως στην Ουκρανία κινδυνεύει να εμποδίσει την επιστροφή της εμπιστοσύνης στα παγκόσμια ταξίδια.
Ο διεθνής τουρισμός συνέχισε την ανάκαμψή του τον Ιανουάριο του 2022, με πολύ καλύτερες επιδόσεις σε σύγκριση με το αδύναμο ξεκίνημα του 2021. Ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία προσθέτει πίεση στις υπάρχουσες οικονομικές αβεβαιότητες, σε συνδυασμό με πολλούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς που σχετίζονται με τον COVID-19, που εξακολουθούν να ισχύουν. Η συνολική εμπιστοσύνη θα μπορούσε να επηρεαστεί και να παρεμποδίσει την ανάκαμψη του τουρισμού.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO), οι παγκόσμιες διεθνείς αφίξεις τουριστών υπερδιπλασιάστηκαν (+130%) τον Ιανουάριο του 2022 σε σύγκριση με το 2021 – τα 18 εκατ. περισσότεροι επισκέπτες, που καταγράφηκαν παγκοσμίως τον πρώτο μήνα του τρέχοντος έτους ισοδυναμούν με τη συνολική αύξηση για ολόκληρο το 2021.
Ενώ αυτά τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη θετική τάση που είχε ήδη σημειωθεί πέρυσι, ο ρυθμός ανάκαμψης τον Ιανουάριο επηρεάστηκε από την εμφάνιση της μετάλλαξης “Όμικρον” και την εκ νέου εισαγωγή ταξιδιωτικών περιορισμών σε αρκετούς προορισμούς. Μετά την πτώση κατά 71% του 2021, οι διεθνείς αφίξεις τον Ιανουάριο του 2022 παρέμειναν κατά 67% κάτω από τα προ-πανδημικά επίπεδα.
Ευρώπη και Αμερική οι περιοχές με τις πιο “δυνατές” επιδόσεις
Όλες οι περιφέρειες του κόσμου σημείωσαν σημαντική ανάκαμψη τον Ιανουάριο του 2022, παρά τα χαμηλά επίπεδα που καταγράφηκαν στις αρχές του 2021. Η Ευρώπη (+199%) και η Αμερική (+97%) συνέχισαν να καταγράφουν τα ισχυρότερα αποτελέσματα, με τις διεθνείς αφίξεις να παραμένουν περίπου στο μισό πριν από το επίπεδα πανδημίας (-53% και -52%, αντίστοιχα).
Η Μέση Ανατολή (+89%) και η Αφρική (+51%) παρουσίασαν επίσης ανάπτυξη τον Ιανουάριο του 2022 σε σχέση με το 2021, αλλά αυτές οι περιοχές σημείωσαν πτώση κατά 63% και 69% αντίστοιχα σε σύγκριση με το 2019. Ενώ η Ασία και ο Ειρηνικός κατέγραψαν ετήσια αύξηση 44%, αρκετοί προορισμοί παρέμειναν “κλειστοί” για τα μη αναγκαία ταξίδια, με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη μείωση στις διεθνείς αφίξεις το 2019 (-93%).
Ανά υποπεριφέρειες, τα καλύτερα αποτελέσματα κατέγραψε η Δυτική Ευρώπη, σημειώνοντας τέσσερις φορές περισσότερες αφίξεις τον Ιανουάριο του 2022 από ό,τι το 2021, αλλά κατά 58% λιγότερες από το 2019. Παράλληλα, η Καραϊβική (-38%) και η Νότια και Μεσόγειος Ευρώπη (-41%) ) παρουσίασαν τους ταχύτερους ρυθμούς ανάκαμψης, προς τα επίπεδα του 2019. Αρκετά νησιά στην Καραϊβική και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, μαζί με μερικούς μικρούς ευρωπαϊκούς και κεντροαμερικανικούς προορισμούς, κατέγραψαν τα καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με το 2019: Σεϋχέλλες (-27%), Βουλγαρία και Κουρασάο (και τα δύο -20%), Ελ Σαλβαδόρ (-19%), Σερβία και Μαλδίβες (και οι δύο -13%), Δομινικανή Δημοκρατία (-11%), Αλβανία (-7%) και Ανδόρα (-3%). Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη (+2%) ξεπέρασε ακόμη και τα προ-πανδημικά επίπεδα. Μεταξύ των κύριων προορισμών, η Τουρκία και το Μεξικό σημείωσαν πτώση 16% και 24% αντίστοιχα, σε σύγκριση με το 2019.
Προοπτικές ανάκαμψης
Μετά την άνευ προηγουμένου πτώση του 2020 και του 2021, ο διεθνής τουρισμός αναμένεται να συνεχίσει τη σταδιακή του ανάκαμψη το 2022. Από τις 24 Μαρτίου, 12 προορισμοί δεν είχαν περιορισμούς σχετικούς με τον COVID-19 και ένας αυξανόμενος αριθμός προορισμών χαλάρωσε ή άρει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, γεγονός που συμβάλλει στην απελευθέρωση της ζήτησης.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία θέτει νέες προκλήσεις στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον και κινδυνεύει να εμποδίσει την επιστροφή της εμπιστοσύνης στα παγκόσμια ταξίδια. Οι αγορές εξερχόμενου τουρισμού, των ΗΠΑ και της Ασίας, οι οποίες έχουν αρχίσει να ανοίγουν, θα μπορούσαν να επηρεαστούν ιδιαίτερα όσον αφορά στα ταξίδια στην Ευρώπη. Το κλείσιμο του ουκρανικού και του ρωσικού εναέριου χώρου, καθώς και η απαγόρευση των ρωσικών αερομεταφορέων από πολλές ευρωπαϊκές χώρες επηρεάζει τα ενδοευρωπαϊκά ταξίδια. Προκαλεί επίσης παρακάμψεις στις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων μεταξύ Ευρώπης και Ανατολικής Ασίας, κάτι που “μεταφράζεται” σε μεγαλύτερες πτήσεις και υψηλότερο κόστος. Η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν συνολικά το 3% των παγκόσμιων δαπανών για τον διεθνή τουρισμό το 2020 και τουλάχιστον 14 δισ. δολ. σε παγκόσμια έσοδα από τον τουρισμό θα μπορούσαν να χαθούν, εάν η σύγκρουση παραταθεί. Η σημασία και των δύο αγορών είναι σημαντική για τις γειτονικές χώρες, αλλά και για τους ευρωπαϊκούς προορισμούς “ήλιου και θάλασσας”. Ως προορισμοί, η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν το 4% όλων των διεθνών αφίξεων στην Ευρώπη, αλλά μόνο το 1% των εσόδων διεθνούς τουρισμού της Ευρώπης το 2020.
Παρ’όλο που είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος, οι αναζητήσεις αεροπορικών ταξιδιών και οι κρατήσεις σε διάφορα κανάλια παρουσίασαν επιβράδυνση την εβδομάδα μετά την εισβολή της Ρωσάις στην Ουκρανία, αλλά άρχισαν να ανακάμπτουν στις αρχές Μαρτίου.
Είναι βέβαιο ότι η επίθεση θα προσθέσει περαιτέρω πίεση στις ήδη δύσκολες οικονομικές συνθήκες, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και αυξάνοντας την επενδυτική αβεβαιότητα, σημειώνει ο UNWTO. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι περισσότερο από 1% χαμηλότερη φέτος από ό,τι είχε προβλεφθεί, ενώ ο πληθωρισμός, ήδη υψηλός στην αρχή του έτους, θα μπορούσε να είναι τουλάχιστον 2,5% ακόμη υψηλότερος. Η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου (το Brent έφτασε στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 10 ετών) και ο αυξανόμενος πληθωρισμός καθιστούν τα καταλύματα και τις υπηρεσίες μεταφορών πιο ακριβά, προσθέτοντας επιπλέον πίεση στις επιχειρήσεις, την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και τις αποταμιεύσεις, υπογραμμίζει ο UNWTO.
Αυτή η πρόβλεψη είναι σύμφωνη με την ανάλυση για τις πιθανές συνέπειες της σύγκρουσης στην παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), η οποία επίσης υποβάθμισε την πρόβλεψή της για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη το 2022 από 3,6% σε 2,6%.
