Τα εγχώρια ταξίδια προβλέπεται να ανακάμψουν πλήρως το 2022. Η Δυτική Ευρώπη αναμένεται να είναι η περιοχή με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως φέτος, αν και 24% κάτω από τα επίπεδα του 2019. Λόγω της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης, η ανάκαμψη της Ανατολικής Ευρώπης αναβάλεται για το 2025.
Η πιο πρόσφατη έκδοση της τριμηνιαίας έκθεσης “European Tourism Trends & Prospects” από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ταξιδίων (ETC) προβλέπει ότι ο ευρωπαϊκός τουρισμός θα επιδείξει ανθεκτικότητα εν μέσω κινδύνων σε πολλαπλά μέτωπα. Η έκθεση παρακολουθεί τον αντίκτυπο της πανδημίας του COVID-19, καθώς και τις τρέχουσες οικονομικές και γεωπολιτικές αντίξοες συνθήκες και αναμένει ότι ο ευρωπαϊκός τουρισμός θα συνεχίσει να ανακάμπτει το 2022, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι αναμενόταν.
Το 2022, οι διεθνείς αφίξεις τουριστών στην Ευρώπη προβλέπεται να είναι 30% χαμηλότερες από τον όγκο του 2019, υποστηριζόμενες από εγχώρια ταξίδια και ταξίδια μικρών αποστάσεων. Τα ταξίδια εσωτερικού αναμένεται να ανακάμψουν πλήρως το 2022, ενώ τα διεθνή ταξίδια δεν αναμένεται να ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2019 έως το 2025.
Παρά το γεγονός ότι παραμένουν σε αρνητικό πρόσημο, τα στοιχεία σε ετήσια βάση έως το α΄ τρίμηνο 2022 έδειξαν ότι σε όλους τους προορισμούς αναφοράς, οι αφίξεις εκτιμάται ότι θα είναι κατά 43% χαμηλότερες σε σταθμισμένη βάση σε σχέση με το 2019 -βελτίωση σε σχέση με την πτώση κατά 60% που παρατηρήθηκε το προηγούμενο τρίμηνο. Οι ταχύτερες ανακάμψεις με βάση τα στοιχεία μέχρι τον Φεβρουάριο αναφέρθηκαν από τη Σερβία (-11%) και την Τουρκία (-12%). Άλλοι προορισμοί που ανακάμπτουν με ταχύτερο ρυθμό με βάση τα στοιχεία Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2022 είναι η Βουλγαρία (-18%), η Αυστρία (-33%), η Ισπανία και το Μονακό (και τα δύο -34%) και η Κροατία (-37%).
Σχολιάζοντας τη δημοσίευση της έκθεσης, ο Luís Araújo, πρόεδρος του ETC, δήλωσε: “Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο ευρωπαϊκός τουριστικός τομέας κατέστη ικανός να αντιμετωπίζει αβεβαιότητες και προκλήσεις. Ο κλάδος ανακάμπτει σταθερά από τον COVID-19 και υπάρχει λόγος για αισιοδοξία. Ωστόσο, ο ευρωπαϊκός τουρισμός θα πρέπει να διατηρήσει αυτό το σθένος καθ’όλη τη διάρκεια του έτους, καθώς η Ευρώπη συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις σημαντικές επιπτώσεις από τη συνεχιζόμενη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση. Η ETC καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεχίσουν να παρέχουν επαρκή και έγκαιρη οικονομική βοήθεια και άλλη υποστήριξη στον τομέα, ειδικά σε προορισμούς που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό από τη Ρωσία και την Ουκρανία”.
Η επίδραση του COVID-19 στους διεθνείς ταξιδιώτες μειώνεται
Η έκθεση δείχνει ότι ο COVID-19 υποχωρεί ως ο πρωταρχικός παράγοντας που επηρεάζει τα ταξιδιωτικά σχέδια των καταναλωτών. Βοηθούμενοι από τα εμβόλια, καθώς και από τα υγειονομικά πρωτόκολλα και τις πιστοποιήσεις των προορισμών, οι διεθνείς ταξιδιώτες είναι πλέον λιγότερο διστακτικοί σχετικά με μια επίσκεψη στην Ευρώπη. Πολλές χώρες, όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία έχουν αφαιρέσει την απαίτηση για τεστ πριν από το ταξίδι, υπό την προϋπόθεση εμβολιασμού. Ως αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών, η Δυτική Ευρώπη προβλέπεται να είναι η περιοχή με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως φέτος, αν και κατά 24% κάτω από τα επίπεδα του 2019.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν μεταξύ όλων των αγορών εξερχόμενου τουρισμού μεγάλων αποστάσεων με τις καλύτερες επιδόσεις. Ο ετήσιος μέσος όρος ανάπτυξης από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη αναμένεται να είναι 33,6% την πενταετία 2021-2026, με την ταχύτερη αύξηση να παρατηρείται στη Βόρεια Ευρώπη (+41,5%). Συνολικά, εξακολουθεί να ισχύει ότι το 2022 τα υπερατλαντικά ταξίδια μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης θα είναι ένας από τους βασικούς μοχλούς της ανάκαμψης του ευρωπαϊκού ταξιδιωτικού τομέα.
Αντίθετα, δεν έχουν υπάρξει άμεσα σημάδια επιστροφής των κινεζικών τουριστικών αφίξεων στα προ-πανδημικά επίπεδα. Η Κίνα, η αγορά με τις μεγαλύτερες ταξιδιωτικές δαπάνες στον κόσμο, υφίσταται επί του παρόντος ένα σοβαρό ξέσπασμα της μετάλλαξης “Όμικρον” στη Σαγκάη και σε άλλες μεγάλες πόλεις, ωθώντας τις αρχές να επιβάλουν εκ νέου αυστηρά lockdown και υποχρεωτικά τεστ για την καταστολή της εξάπλωσης του ιού. Πάνω από το 50% των προορισμών σημείωσαν μειώσεις άνω του 90% στις αφίξεις Κινέζων τουριστών σε σύγκριση με το 2019.
Ο αντίκτυπος της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης
Προβλέπεται ότι η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ταξιδιών και από τις δύο αγορές εξερχόμενου τουρισμού. Βραχυπρόθεσμα, οι γειτονικές χώρες και εκείνες που εξαρτώνται περισσότερο από τη Ρωσία και την Ουκρανία ως αγορές εξερχόμενου τουρισμού θα επηρεαστούν περισσότερο από άποψη τουριστικής απόδοσης. Η ανάκαμψη της Ανατολικής Ευρώπης έχει αναβληθεί για το 2025 λόγω της σύγκρουσης, με τις αφίξεις να προβλέπονται τώρα να είναι 43% χαμηλότερες το 2022 σε σύγκριση με το 2019.
Ο αντίκτυπος του πολέμου θα μπορούσε να επηρεάσει περισσότερο προορισμούς όπως η Κύπρος, το Μαυροβούνιο, η Λετονία, η Φινλανδία, η Εσθονία και η Λιθουανία, όπου οι Ρώσοι αποτελούσαν τουλάχιστον το 10% των συνολικών εισερχόμενων ταξιδιών το 2019. Ακόμη, οι Ρώσοι τουρίστες τείνουν να ξοδεύουν πολύ, που σημαίνει ότι ο αντίκτυπος θα γίνει πιο αισθητός όσον αφορά στις τουριστικές δαπάνες σε αυτούς τους προορισμούς. Το 2019, οι ρωσικές δαπάνες συνέβαλαν στο 34% των συνολικών δαπανών στο Μαυροβούνιο, στο 25% στην Κύπρο και στο 16% στη Λετονία. Συνολικά, δεν αναμένεται άμεση ανάκαμψη για χώρες με υψηλή εξάρτηση από τον ρωσικό τουρισμό βραχυπρόθεσμα.
Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις των μειωμένων ταξιδιών τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Ουκρανία, η σύγκρουση έχει δημιουργήσει και άλλα προβλήματα στον ευρωπαϊκό ταξιδιωτικό τομέα. Η πληθωριστική επίδραση των οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία θα συνεχίσει να επιδεινώνει τις αυξανόμενες τιμές των καυσίμων των αεροσκαφών και μπορεί να προκαλέσει αυξήσεις στις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων φέτος. Άλλα αυξανόμενα κόστη, όπως τα τρόφιμα, ενδέχεται να μειώσουν τη ζήτηση των καταναλωτών και να επηρεάσουν περαιτέρω τα ταξίδια σε μια σειρά αγορών. Επιπλέον, το κλείσιμο του εναέριου χώρου της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και της Λευκορωσίας για τους περισσότερους αερομεταφορείς της Δυτικής Ευρώπης θα επηρεάσει την αεροπορική σύνδεση Ευρώπης-Ασίας.
Επιπλέον, ο αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία θα μπορούσε να επηρεάσει το ταξιδιωτικό αίσθημα στην Ευρώπη από τις υπερπόντιες αγορές. Μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από το MMGY Travel Intelligence δείχνει ότι το 62% των ταξιδιωτών των ΗΠΑ που σχεδίαζαν να επισκεφθούν την Ευρώπη δήλωσαν ανησυχία για την εξάπλωση του πολέμου στην Ουκρανία σε κοντινές χώρες, ως παράγοντας που επηρεάζει τα σχέδιά τους, ποσοστό διπλάσιο από αυτό των ερωτηθέντων που ανέφεραν ανησυχία για την υγεία και την ασφάλειά τους λόγω COVID-19.
