Ο ξενοδοχειακός κλάδος δεν έχει αντιληφθεί και αξιολογήσει τη δύναμη των social media για τη διάχυση επαγγελματικών μηνυμάτων.
Όλοι γνωρίζουμε πως τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός τουρισμός κινείται έντονα πτωτικά. Αυτό το κλίμα, που εύλογα προβληματίζει ή και πανικοβάλλει τους επαγγελματίες του χώρου, θα έπρεπε να οδηγεί και σε κάποιες ανάλογες κινήσεις, ίσως διαφορετικές από εκείνες του παρελθόντος, γιατί πλέον υπάρχει και ο λόγος, αλλά και τα μέσα.
Αποφάσισα να συντάξω τη σύντομη αυτή παρέμβαση επηρεασμένος από πληροφορίες που φτάνουν κυρίως από την περιοχή των Κυκλάδων, που παλαιότερα ευημερούσε. Δυστυχώς, η υποτονική έως ανύπαρκτη κίνηση συνεπιφέρει πολλά άλλα προβλήματα, που με αναγκάζουν ως ειδικό επιστήμονα του χώρου της Συμβουλευτικής να παρέμβω.
Πληροφορούμαστε πως έχουν εδώ και καιρό εμφανισθεί στις Κυκλάδες αλλά και σε άλλες περιοχές πρόσωπα με την ιδιότητα του εκπροσώπου μεγάλων τουριστικών ομίλων, ελληνικών ή ξένων, που προσεγγίζουν τους ξενοδόχους και τους προτείνουν συμφωνίες αγοράς ή ενοικίασης των καταλυμάτων τους σε τιμές ιδιαίτερα χαμηλές. Πολλές φορές μάλιστα το ύφος τους είναι προκλητικό και στην άρνηση των ιδιοκτητών απαντούν πως θα επιστρέψουν το Σεπτέμβριο, που τα πράγματα θα είναι δυσκολότερα. Οι καταστάσεις αυτές είναι λυπηρές για τον καθένα που τις πληροφορείται, πολύ περισσότερο δε για τους ανθρώπους του τουριστικού χώρου που τις βιώνουν άμεσα ή έμμεσα. Ένας ακόμα δείκτης των μεγάλων πιέσεων που δέχονται οι ξενοδόχοι είναι η σταδιακή προσχώρηση όλο και περισσότερων σε γνωστή διαδικτυακή πλατφόρμα κρατήσεων. Πληροφορούμαστε ότι οι όροι είναι ιδιαίτερα σκληροί και απόδειξη αυτού είναι πως παλαιότερα -αν και η πλατφόρμα υπήρχε- οι επαγγελματίες δεν έδειχναν το ίδιο ενδιαφέρον και μάλιστα σχολίαζαν πως δεν ήταν διατεθειμένοι να παραχωρήσουν τη ζητούμενη προμήθεια.
Κανείς δεν αρνείται ότι πληθώρα γνωστών σε όλους παραγόντων ευθύνονται για την κατάσταση αυτή. Είναι βέβαιο πως οι τουρίστες δεν κινούνται όπως άλλοτε καθώς και ότι τα εισιτήρια κάποιων νησιωτικών προορισμών είναι ακριβά, κάτι το οποίο δε μπορούμε να παραβλέψουμε. Το ερώτημα που προκύπτει αναφέρεται στη στάση που θα μπορούσαν αμυντικά να τηρήσουν οι ξενοδόχοι έναντι της δυσμενέστατης αυτής συγκυρίας. Θα αναφερθώ και πάλι στα social media και το ρόλο / δύναμή τους, αφενός γιατί επιστημονικά τον γνωρίζω πολύ καλά, αφετέρου γιατί -ενώ πλέον είναι διαδεδομένα ευρύτατα- οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν αντιληφθεί και αξιολογήσει τη δύναμη αυτή για τη διάχυση επαγγελματικών μηνυμάτων. Δέχομαι προκαταβολικά ως απαντήσεις την καθυστερημένη είσοδο της χώρας μας στο περιβάλλον των νέων τεχνολογιών, το βαθμό εξοικείωσης -κατά συνέπεια- των ενδιαφερομένων με το Διαδίκτυο και τη συνακόλουθη υποτίμηση της δύναμης των νέων μέσων εξαιτίας των “ημερών ευημερίας” του παρελθόντος. Ακόμα και η δημιουργία επίσημης επαγγελματικής ιστοσελίδας καθυστέρησε πολύ για την πλειοψηφία των καταλυμάτων και μεγάλη ώθηση δόθηκε τα τελευταία χρόνια μέσω πόρων που διατέθηκαν από αναπτυξιακά προγράμματα. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε -και εύκολα νομίζω θα το παραδεχθούν οι περισσότεροι- πως πολλοί επαγγελματίες χρησιμοποιούν πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για προσωπική χρήση, όχι όμως και για επαγγελματική.
Σε πρόσφατη συνέντευξή μου στο ένθετο Weekend Ταχυδρόμος της εφημερίδας “ΤΑ ΝΕΑ” μιλώντας για τη χρήση του Twitter υποστήριξα παρόμοια πράγματα για το βαθμό προσχώρησης των επαγγελματιών της χώρας μας στα νέα μέσα διάχυσης πληροφοριών. Μετά από το δημοσίευμα αυτό πολλοί επικοινώνησαν μαζί μου από ενδιαφέρον να πληροφορηθούν τις διαστάσεις της επαγγελματικής χρήσης των μέσων αυτών. Θα επιμείνω όμως στην αδιαφορία ως σημαντικότερο πλέον παράγοντα έναντι της άγνοιας και ως δείκτη επικαλούμαι το γεγονός ότι αρκετοί είναι εκείνοι που διαθέτουν επαγγελματικές σελίδες -για παράδειγμα στο Facebook- με τις οποίες όμως δεν ασχολούνται, ενώ στο προσωπικό τους προφίλ είναι “δραστήριοι”! Δε θα αρνηθώ τον παράγοντα της έλλειψης χρόνου ιδιαίτερα στις μικρές επιχειρήσεις που οι ιδιοκτήτες συμμετέχουν με προσωπική εργασία. Το χειμώνα όμως θα μπορούσε να διατίθεται χρόνος για προετοιμασία των κατάλληλων συνθηκών επικοινωνίας με ένα ευρύ κοινό. Μέρος του κοινού αυτού με την καλλιέργεια μιας ιδιαίτερης σχέσης θα αποτελέσει και τους “αφοσιωμένους πελάτες” που κάθε επιχείρηση χρειάζεται.
Με δεδομένη την παρούσα συγκυρία είναι βέβαιο πως δε μπορώ να εγγυηθώ την αύξηση των πελατών μόνο από την παρουσία των επιχειρήσεων στα social media, εφόσον από την αρχή ορίσαμε την ύφεση ως συνισταμένη και αποτέλεσμα πληθώρας παραγόντων. Όμως όταν κάποιος διαθέτει ένα αξιόλογο κατάλυμα -για το οποίο μάλιστα επενδύει συνεχώς σε ανακαινίσεις- επιβάλλεται να ασχοληθεί με τη διαδικασία δημιουργίας και συντήρησης ενός κύκλου ενδιαφερομένων/φίλων και εν δυνάμει πελατών, τους οποίους μπορεί να προσεγγίσει και προσελκύσει με μια ιδιαίτερη σχέση που θα αναπτυχθεί στο χώρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Στο σημείο αυτό πολλοί απαντούν ότι “αν ο κόσμος δεν έχει λεφτά, όλα αυτά δε μετράνε… κ.λπ.”. Αν σκέπτονται εκείνες τις τιμές του παρελθόντος, καλό θα είναι να τις ξεχάσουν. Οι τιμές πάντα καθορίζονταν από τη σαφή σχέση προσφοράς-ζήτησης. Σήμερα λοιπόν οι τιμές είναι πολύ διαφορετικές και όπως φαίνεται θα αλλάξουν κι άλλο. Ο επαγγελματίας εφόσον μένει στο χώρο επιβάλλεται να είναι ρεαλιστής, “παίκτης” θα έλεγαν κάποιοι και να προσαρμόζεται στο παιχνίδι, αλλιώς πρέπει να αποχωρήσει εγκαταλείποντας οριστικά το κεφάλαιό του. Με έχουν συχνά κατηγορήσει ότι γράφω αιχμηρά, όμως δεν ορίζουμε εμείς την αγορά. Απλά μπορούμε να την επηρεάσουμε στο βαθμό που μας αναλογεί διεκδικώντας τη διασφάλιση του κεφαλαίου μας και το όποιο κέρδος. Στον επηρεασμό αυτό αναφέρομαι λοιπόν ως μηχανισμό επιβίωσης και καλώ τους ενδιαφερόμενους να το πράξουν. Οι ημέρες της αλαζονείας έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί!
Ο Φώτης Παντόπουλος είναι Επικοινωνιολόγος, Ερευνητής Στρατηγικής Επικοινωνίας & Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Σύμβουλος Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων Επιχειρήσεων. Για τυχόν ερωτήσεις ή παρατηρήσεις, επικοινωνείτε μαζί του στο info@prsolutions.gr.
Ο Φώτης Παντόπουλος είναι επικοινωνιολόγος, ερευνητής Στρατηγικής Επικοινωνίας & Οργανωσιακής Συμπεριφοράς και Σύμβουλος Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων Επιχειρήσεων. Είναι δημιουργός του έργου Innovatebiz στην Ολλανδία και της εταιρείας INVESTIMA στις ΗΠΑ, όπου και δραστηριοποιείται σε πεδία που άπτονται της Επικοινωνίας. Ακόμη, ερευνητής στο Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντής Ασφαλείας, Ψηφιακού Μετασχηματισμού & Εκπαίδευσης του Ινστιτούτου Διαχείρισης Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών (ΙΔΑΦΚ) και επιστημονικός υπεύθυνος του “Σχολείου Διδακτικής”.
